|
Ερήμη Πιθάρκα
(Υπεύθυνη ανασκαφής: Δρ. Ε. Προκοπίου)
Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τη συμπλήρωση της ανασκαφής στο Σπήλαιο Ι, στην περιοχή Ερήμη – Πιθάρκα, η οποία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του διασυνοριακού προγράμματος (Interreg IIIA) Ελληνοκαμάρα Κάσου – Ερήμη Πιθάρκα. Η ανασκαφή διενεργήθηκε από την 10η. 12.2007 μέχρι την 25η.01.2008 και μεταξύ 20ης και 21ης.04.2008. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Τμήμα Αρχαιοτήτων, με συνολικό ποσό ύψους € 225.000. Εκτός από τις ανασκαφές, συμπεριλαμβάνει μελέτη και εφαρμογή έργων στερέωσης, προστασίας, διαμόρφωσης και ανάδειξης. Η ανασκαφή διεξήχθη από την έκτακτη αρχαιολόγο Δρ. Ανθή Καλδέλη, υπό την εποπτεία της υπευθύνου του Έργου Ανώτερης Αρχαιολογικής Λειτουργού Δρ. Ελένης Προκοπίου. Το σπήλαιο, μετά τη λήξη της ανασκαφής, αποτυπώθηκε από τους σχεδιαστές κ. Κώστα Τσαγγάρη και κ. Πανίκο Κάκκουρα.
Κατά τη διάρκεια των πιο πάνω ερευνών ολοκληρώθηκε η ανασκαφή όλων των θαλάμων του σπηλαίου. Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στη στρωματογραφία, για την περισυλλογή χρονολογικών στοιχείων για τις φάσεις χρήσης του σπηλαίου. Αποκαλύφθηκαν εντός των θαλάμων επιπλέον κατασκευές, όπως κτιστά έδρανα, δύο εστίες, κτιστή κατασκευή ημικυκλικού σχήματος και καμπύλος κτιστός τοίχος, ο οποίος ορίζει κτιστό προθάλαμο. Επιπλέον, ανευρέθηκαν λίθοι στερεωμένοι με χωματολάσπη, οι οποίοι πιθανότατα αποτελούσαν κυκλικές βάσεις, καθώς επίσης στρώσεις λίθων, οι οποίοι πιθανώς σχετίζονται με την εκτέλεση κάποιας εργασίας. Σε ορισμένα σημεία τα πατώματα είναι επιχρισμένα με χωματολάσπη, ή αποτελούνται από στρώσεις λίθων. Τη σημαντικότερη ανακάλυψη, όμως, αποτελεί μια ωοειδής κατασκευή, στο εσωτερικό της οποίας ανευρέθηκαν ίχνη καύσης και στο βάθος οπές εξαερισμού. Τα συγκεκριμένα στοιχεία υποδηλώνουν την ανεύρεση μίας βάσης, πιθανότατα κλιβάνου κεραμικής. Έντονα και εκτενή ίχνη καύσης παρουσιάζονται σε διάφορα σημεία του σπηλαίου.
Μέρος των κινητών ευρημάτων αποτελείται από διακοσμημένη κεραμική της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και λίθινα εργαλεία. Η ανεύρεση, όμως, μεγάλου αριθμού οστράκων από πίθους και αποθηκευτικά αγγεία, καθώς επίσης ψημένου πηλού και τεμαχίων πίθων, έχουν ενισχύσει τις σοβαρές υπόνοιες ότι το εσωτερικό του σπηλαίου ενδέχεται να λειτουργούσε ως εργαστήριο παραγωγής πίθων. Το ενδεχόμενο αυτό προσδίδει στο σπήλαιο ιδιαίτερη αξία και σημασία, καθώς οι κυπριακοί πίθοι έχουν ευρύτατη διάδοση στο μυκηναϊκό κόσμο, κυρίως ως δοχεία μεταφοράς υποπροϊόντων κεραμικής. Τα κέντρα παραγωγής είναι μέχρι στιγμής άγνωστα, παρά το ότι έχουν διακριβωθεί πιθανοί χώροι προέλευσης. Το ενδεχόμενο αυτό εάν επιβεβαιωθεί από τις αρχαιομετρικές έρευνες θα αποτελέσει μία ακόμα επισήμανση της ιστορικής αξίας των τοπωνυμίων αφού η περιοχή φέρει το όνομα Πιθάρκα.
|