|
ΤΕΛΕΤΗ ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και το Υπουργείο Εξωτερικών, ανακοινώνουν ότι στις 25 Ιανουαρίου 2023, παραδόθηκαν στην Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ουάσιγκτον, δύο αρχαία κυπριακά νομίσματα και ένα τμήμα τοιχογραφίας. Η παράδοση έγινε εκ μέρους των αμερικανικών αρχών από τον κο Ricardo Mayoral, Deputy Assistant Director for International Operations, Homeland Security Investigations.
Συγκεκριμένα, παραδόθηκαν δύο αρχαία νομίσματα που είχαν παράνομα εισαχθεί στις ΗΠΑ από την Κύπρο. Το Δεκέμβριο 2016, το Homeland Security Investigations της Φιλαδέλφειας, ξεκίνησε έρευνες αφού έλαβε πληροφορίες από τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με την πώληση αρχαίων κυπριακών νομισμάτων από οίκο δημοπρασιών με έδρα τις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα σπάνιο χρυσό νόμισμα του βασιλέα του Κιτίου, Πουμαϋάτωνα (362-312 π.Χ.), το οποίο χρονολογείται στο 14ο έτος της βασιλείας του, δηλαδή το 349/8 π.Χ. Απεικονίζει ως εμπροσθότυπο τον Ηρακλή-Μίλκαρτ με ρόπαλο και τόξο και ως οπισθότυπο λιοντάρι που επιτίθεται σε ελάφι και επιγραφή με το όνομα του βασιλιά στην φοινικική γραφή και το έτος βασιλείας στο πεδίο δεξιά. Το δεύτερο νόμισμα είναι αργυρή έκδοση του βασιλέα της Αμαθούντας Εύτιμου και χρονολογείται περίπου στο 385/380 π.Χ.). Απεικονίζει ως εμπροσθότυπο λιοντάρι με ιπτάμενο αετό και ως οπισθότυπο μπροστινό τμήμα λιονταριού με ανοικτό στόμα και επιγραφή με το όνομα του βασιλιά στην κυπροσυλλαβική γραφή.
Η τρίτη αρχαιότητα που παραδόθηκε είναι ένα σπάραγμα τοιχογραφίας του 17ου-18ου αι. μ.Χ., που προέρχεται από εκκλησιαστικό μνημείο της Κύπρου. Συγκεκριμένα, το Μάιο 2021, οι Homeland Security Investigations του Austin, ξεκίνησαν να διερευνούν την υπόθεση μετά από πληροφορίες ότι κάτοικος του Τέξας κατείχε τμήμα τοιχογραφίας από την Κύπρο. Οι έρευνες έδειξαν ότι όντως επρόκειτο για τμήμα τοιχογραφίας το οποίο είχε παράνομα εξαχθεί από την Κύπρο. Ως εκ τούτου, η αρχαιότητα κατασχέθηκε και ξεκίνησαν διαδικασίες για επιστροφή της στην Κύπρο. Το ακριβές μνημείο από το οποίο προέρχεται το σπάραγμα δεν είναι ακόμη γνωστό, αφού ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης Τουρκικής κατοχής σε πέραν του ενός τρίτου του νησιού, οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν έχουν πρόσβαση σε όλα τα εκκλησιαστικά μνημεία της Κύπρου ούτως ώστε να διαξάξουν τις απαραίτητες έρευνες. Είναι γνωστό ότι, λόγω της Τουρκικής εισβολής και κατοχής, η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. Έχουν επηρεαστεί όλες οι κατηγορίες πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου. Μεγάλος αριθμός εκκλησιαστικών μνημείων έχει συληθεί ενώ πολλά έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Εκκλησιαστικές εικόνες και άλλα λατρευτικά αντικείμενα έχουν κλαπεί, τοιχογραφίες και ψηφιδωτά έχουν αποτοιχιστεί και έχουν συληθεί αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία και συλλογές με μεγάλο αριθμό αρχαιοτήτων να έχει παράνομα εξαχθεί από την Κύπρο. Σε κάποιες περιπτώσεις πολιτιστικά αντικείμενα από την Κύπρο έχουν εντοπιστεί σε αγορές και δημοπρασίες στο εξωτερικό. Στην περίπτωση του συγκεκριμένου σπαράγματος τοιχογραφίας, είναι φανερό από το περίγραμμα που διατηρεί ότι αυτό αποκολλήθηκε από το μνημείο στο οποίο ανήκε, με την ίδια μέθοδο που παρατηρείται σε περιπτώσεις άλλων τοιχογραφιών, οι οποίες αφαιρέθηκαν βίαια από εκκλησιαστικά μνημεία στην κατεχόμενη Κύπρο. Αριθμός εξ αυτών έχει εντοπιστεί στο εξωτερικό και επαναπατριστεί στην Κύπρο.
Οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας εκφράζουν τις θερμές τους ευχαριστίες προς τις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και ιδιαίτερα το U.S. Immigrations and Customs Enforcement, για την εξαιρετική τους συνεργασία και τις πολύτιμές τους προσπάθειες για την πάταξη της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου. Προς την κατεύθυνση αυτή, ιδιαίτερα θετική θεωρείται η συμβολή της σχετικής Συμφωνίας μεταξύ Κύπρου-ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή περιοριστικών μέτρων όσον αφορά στην εισαγωγή πολιτιστικών αντικειμένων (Agreement concerning the Imposition of Import Restrictions on Pre-Classical and Classical Archaeological Objects and Byzantine and Post-Byzantine Period Ecclesiastical and Ritual Ethnological Materials).
  
EΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΤΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ ΕΝΘΡΟΝΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΤΟΥ 15ΟΥ / ΑΡΧΕΣ 16ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΕΚΚΛΗΣΊΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΟΓΡΑΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει ότι ακόμη ένας πολύ σημαντικός επαναπατρισμός στέφθηκε με επιτυχία. Πρόκειται για την Δεσποτική εικόνα του Ένθρονου Χριστού, η οποία χρονολογείται στα τέλη του 15ου ή στις αρχές του 16ου αιώνα και προέρχεται από την κατεχόμενη Εκκλησία του Αντιφωνητή στην Καλογραία της Επαρχίας Κερύνειας. Ο επαναπατρισμός της εικόνας από την Ζυρίχη της Ελβετίας, έγινε κατορθωτός μετά από πολύχρονες προσπάθειες, οι οποίες εντατικοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, δίδοντας επιτυχή κατάληξη σε μια από τις πιο γνωστές αλλά και πολύπλοκες υποθέσεις επαναπατρισμού. Η περίπτωση της σύλησης της εκκλησίας του Αντιφωνητή από τον τουρκικό κατοχικό στρατό και τους συνεργάτες του και η πώληση των τοιχογραφιών, των φορητών εικόνων και των κατακερματισμένων ξυλόγλυπτων, η τύχη πολλών εκ των οποίων ακόμη αγνοείται, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τις καταστροφικές συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Η Εκκλησία της Κύπρου, η οποία εντόπισε την εικόνα σε δημοπρασία στο εξωτερικό, μετά από πληροφορίες του Διευθυντή του Μουσείου Κύκκου Στυλιανού Περδίκη, ενημέρωσε την Αστυνομία Κύπρου, η οποία προέβη σε συνεργασία με τον Γενικό Εισαγγελέα σε όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες με αποτέλεσμα το 2014 οι Αστυνομικές Αρχές της Ελβετίας να προχωρήσουν σε κατάσχεση της εικόνας. Έπειτα ακολούθησαν όλες οι απαιτούμενες νομικές διαδικασίες, οι οποίες εντατικοποιήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια με θετική κατάληξη. Αμέσως μετά το Τμήμα Αρχαιοτήτων ξεκίνησε τις διαδικασίες επαναπατρισμού της εικόνας. Ο επαναπατρισμός κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Αστυνομίας Κύπρου και της Νομικής Υπηρεσίας σε στενή συνεργασία με την Εκκλησία της Κύπρου και τις αρμόδιες Αστυνομικές αρχές της Ελβετίας. Η παράδοση έγινε την 7η Ιουλίου 2022 από τον Δημόσιο Κατήγορο του καντονίου της Ζυρίχης κο Bernhard Hecht και η παραλαβή από την Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και τον Υπεύθυνο του Γραφείου Καταπολέμησης Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων του Αρχηγείου Αστυνομίας Ανώτερο Υπαστυνόμο Μιχάλη Γαβριηλίδη. Παρών επίσης στην αράδοση ήταν ο Συντηρητής του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Ελευθέριος Χαραλάμπους. Στις 8 Ιουλίου η εικόνα μεταφέρθηκε με ασφάλεια στην Κύπρο συνοδευόμενη από τους προαναφερθέντες και βρίσκεται στο Κυπριακό Μουσείο. Η κατάσταση διατήρησης της εικόνας είναι πολύ καλή, αλλά θα ελεγχθεί από τους Συντηρητές του Τμήματος Αρχαιοτήτων έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η παράδοση της στον Μακαριότατο εντός της εβδομάδας, μέχρις ότου καταστεί εφικτή η επιστροφή και επανατοποθέτηση της στην εκκλησία του Αντιφωνητή όπου και ανήκει.
Παράδοση Δεσποτικής εικόνας του Ένθρονου Χριστού, Ζυρίχη
Η Εκκλησία του Αντιφωνητή, η οποία είναι κηρυγμένη σε Αρχαίο Μνημείο με βάση τον περί Αρχαιοτήτων Νόμο, ιδρύθηκε πιθανότατα τον 12ον αιώνα, ανήκει στον τύπο του νησιώτικου οκταγωνικού ναού με τρούλλο και είναι η μοναδική που σώζεται στην Κύπρο σε πολύ καλή κατάσταση. Το μνημείο καταγράφει μεταγενέστερες φάσεις, οι οποίες χρονολογούνται τον 15ον και 16ον αιώνα με σημαντικότατες τοιχογραφίες και φορητές εικόνες. Δυστυχώς μετά την Τουρκική εισβολή οι Τούρκοι αρχαιοκάπηλοι βεβήλωσαν το μνημείο, αφαίρεσαν σε μεγάλο βαθμό τις τοιχογραφίες, τις εικόνες, το ξυλόγλυπτο διάκοσμο και τα πώλησαν παράνομα στην διεθνή αγορά. Πολλές από τις εν λόγω τοιχογραφίες βρέθηκαν στην κατοχή του γνωστού Τούρκου αρχαιοκάπηλου Aydin Dikmen, αριθμός των οποίων επαναπατρίστηκε σταδιακά. Κατά καιρούς επαναπατρίστηκαν κάποιες από τις αξιόλογες εικόνες του εικονοστασίου, με σημαντικότερο επαναπατρισμό το 1998 της Δεσποτικής εικόνας της Ένθρονης Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας.
Θερμές ευχαριστίες στην Εκκλησία της Κύπρου και ιδιαίτερα στον Προκαθήμενο Αυτής για την όλη στήριξη και τη συμβολή του στις προσπάθειες επαναπατρισμού, καθ’ όλη την διάρκεια των διαδικασιών. Ευχαριστίες, επίσης προς την Εθνική Επιτροπή για την Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και στο Τμήμα Τελωνείων και το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας για τις διευκολύνσεις που παρείχαν κατά την επιστροφή της εικόνας στην Κύπρο.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως το αρμόδιο Τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, θα συνεχίσει τις εντατικές του προσπάθειες για διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές ως συνέπεια της Τουρκικής εισβολής. Η συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς για τον δύσκολο αυτό αγώνα του επαναπατρισμού της συλημένης πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι άκρως αναγκαία και απαραίτητη και μόνο οι συντονισμένες προσπάθειες μπορούν να φέρουν τα ποθητά αποτελέσματα.
Παροτρύνονται οι πολίτες να συμβάλουν με την διαβίβαση πληροφοριών σχετικών με κλοπή και παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών στο Τμήμα Αρχαιοτήτων ή στην Αστυνομία Κύπρου, είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, συμβάλλοντας έτσι στο δύσκολο και χρονοβόρο έργο της ταυτοποίησης των πολιτιστικών αγαθών και της διεκδίκησής τους μέσω των πολύπλοκων νομικών διαδικασιών.
Δεσποτική εικόνα ένθρονου Χριστού από την κατεχόμενη Εκκλησία του Αντιφωνητή στην Καλογραία της Επαρχίας Κερύνειας
Κατεχόμενη Εκκλησία του Αντιφωνητή στην Καλογραία της Επαρχίας Κερύνειας
ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΠΟΛΥΠΛΟΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τον επαναπατρισμό από την Ιαπωνία των βημοθύρων του εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου της κατεχόμενης Περιστερωνοπηγής Αμμοχώστου. Τα βημόθυρα επιστρέφουν στην Κύπρο μετά από πολύχρονες προσπάθειες, οι οποίες εντατικοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, δίδοντας επιτυχή κατάληξη σε μια από τις πιο γνωστές, αλλά και πολύπλοκες υποθέσεις επαναπατρισμού. Η περίπτωση της σύλησης της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου από τον τουρκικό κατοχικό στρατό και τους συνεργάτες του και η πώληση των κατακερματισμένων ξυλόγλυπτων, αλλά και ιερών σκευών του ναού, η τύχη των οποίων ακόμη αγνοείται, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τις καταστροφικές συνέπειες της Τουρκικής εισβολής στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Τα βημόθυρα εντοπίστηκαν στη Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990, στο Κολλέγιο Τέχνης της πόλης Kanazawa. Ο επαναπατρισμός τους κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Πρεσβείας της Δημοκρατίας στο Τόκυο και της Εκκλησίας της Κύπρου, με τις αρμόδιες αρχές του Κολλεγίου Τέχνης που κατείχε τα βημόθυρα.
Τα βημόθυρα από την εκκλησία του Αγίου Αναστασίου τοποθετούνται στην κυπριακή εικονογραφική παράδοση του 18ου αιώνα, η οποία διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο και της οποίας αποτελούν σημαντικό παράδειγμα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το πάνω μέρος των βημοθύρων είναι συνήθως διακοσμημένο με παραστάσεις του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ενώ το κάτω μέρος συνήθως διακοσμείται με παραστάσεις των Τριών Ιεραρχών και ενίοτε με Κύπριους άγιους, όπως ο Άγιος Σπυρίδωνας σε αυτή την περίπτωση. Εκτός από την αρχαιολογική τους σημασία, τα βημόθυρα έχουν σημαντική συμβολική και θρησκευτική σημασία, ως αναπόσπαστο μέρος μιας ορθόδοξης εκκλησίας. Τα βημόθυρα του Αγίου Αναστασίου, χρονολογούνται στο 1778, σύμφωνα με επιγραφή που διασώζεται μεταξύ του άνω μέρους, στο οποίο φιλοτεχνείται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και στο κάτω μέρος, στο οποίο φιλοτεχνούνται σε μετωπική στάση οι Τρεις Ιεράρχες και ο Άγιος Σπυρίδων. Σύμφωνα με την επιγραφή, τα βημόθυρα έχουν φιλοτεχνηθεί από τον Ιερομόναχο Φιλάρετο από το Ψημολόφου, ο οποίος διετέλεσε Πρωτοσύγκελος στη Μονή του Αγίου Ηρακλειδίου στο Πολιτικό που κατά την περίοδο αυτή αποτελούσε σπουδαίο εικονογραφικό κέντρο, με δαπάνη του Χατζηγιασουμή, πιθανόν κατοίκου της Περιστερωπηγής, επί Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου, ενόσω προϊστάμενος της Μονής ήταν ο Ιερομόναχος Λεόντιος («Επ’ ἀρχιθύτου Κυρίου Κυρ Χρυσάνθου, ἑπιστάτου Λεόντιου ἱερομονάχου, δαπάνῃ δε Γιασουμῆ προσκυνητοῦ. Χείρ Φιλαρέτου και ἱερομονάχου αψοή»).
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ευχαριστεί θερμά την Εκκλησία της Κύπρου, ιδιαίτερα τον Προκαθήμενο Αυτής για την στήριξη και τη συμβολή του στις προσπάθειες επαναπατρισμού με τον οποίο ήταν σε άμεση επικοινωνία καθ’ όλη την διάρκεια των διαδικασιών. Επίσης ευχαριστεί θερμά τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Εξωτερικών για τη στενή και αγαστή συνεργασία, την Εθνική Επιτροπή για την Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και όλες τις εμπλεκόμενες κυβερνητικές υπηρεσίες, όπως το Τμήμα Τελωνείων, το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και την Αστυνομία Κύπρου, ιδιαίτερα το Γραφείο Καταπολέμησης Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων του Αρχηγείου Αστυνομίας για τις διευκολύνσεις που παρείχαν κατά την επιστροφή των βημοθύρων στην Κύπρο.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως το αρμόδιο Τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, θα συνεχίσει τις εντατικές του προσπάθειες για διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η οποία υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές ως συνέπεια της Τουρκικής εισβολής. Η συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς για τον δύσκολο αυτό αγώνα του επαναπατρισμού της συλημένης πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι άκρως αναγκαία και απαραίτητη και μόνο οι συντονισμένες προσπάθειες μπορούν να φέρουν τα ποθητά αποτελέσματα.
Τα βημόθυρα θα συντηρηθούν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και θα παραδοθούν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, μέχρις ότου καταστεί εφικτή η επιστροφή και επανατοποθέτηση τους στην εκκλησία του Αγίου Αναστασίου όπου και ανήκουν.
Ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ευχαριστεί ιδιαίτερα τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων αλλά και όλους όσους συνέβαλαν στην επιτυχή πραγματοποίηση αυτού του πολύ σημαντικού επαναπατρισμού.
Βημόθυρα εικονοστασίου της εκκλησίας του Αγίου Αναστασίου της κατεχόμενης Περιστερωνοπηγής Αμμοχώστου.
Παράδοση Κυπριακής αρχαιότητας στην Ύπατη Αρμοστεία στο Λονδίνο
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, ανακοινώνει, ότι πραγματοποιήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020 στην Ύπατη Αρμοστεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο η παράδοση μιας κυπριακής αρχαιότητας, η οποία είχε παράνομα εξαχθεί από την Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η αρχαιότητα, την οποία παρέδωσε στις αστυνομικές αρχές του Λονδίνου ο κος. Κώστας Παρασκευαΐδης, ιδιοκτήτης του οίκου πώλησης αρχαιοτήτων ArtAncient με έδρα το Λονδίνο, παραδόθηκε στον Ύπατο Αρμοστή κ. Ανδρέα Κακουρή από τον Αστυνομικό Ανακριτή κο. Ray Swan της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου. Πρόκειται για έναν πήλινο μικρογραφικό στάμνο (ύψους περ. 6 εκ.) της Δίχρωμης κεραμικής που χρονολογείται στην Κυπρο-Αρχαϊκή Ι περίοδο (750 – 600 π.Χ.).
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, το Γραφείο Καταπολέμησης Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων του Αρχηγείου Αστυνομίας Κύπρου και το Υπουργείο Εξωτερικών επιθυμούν να ευχαριστήσουν τόσο τον κο. Παρασκευαΐδη, ο οποίος οικειοθελώς παρέδωσε την αρχαιότητα, αλλά και την Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η οποία συνεργάστηκε άψογα με τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στο προσεχές μέλλον, θα πραγματοποιηθεί και ο φυσικός επαναπατρισμός του αντικειμένου.
Κάθε επιστροφή κλεμμένου και παράνομα εξαχθέντος πολιτιστικού αντικειμένου έχει τεράστια σημασία, τόσο σε πρακτικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο, αφού ουσιαστικά επιστρέφεται ένα μέρος της ιστορίας και της ταυτότητας του τόπου. Για την Κύπρο, η πολιτιστική κληρονομιά της οποίας υπέστη σύληση, κλοπή, παράνομη εξαγωγή και διακίνηση σε τεράστια κλίμακα, ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα της Τουρκικής εισβολής του 1974, ο εντοπισμός και επαναπατρισμός κλεμμένων πολιτιστικών αντικειμένων είναι υψίστης σημασίας. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς και την Εθνική Επιτροπή για την Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, συνεχίζουν τις προσπάθειες για εντοπισμό κλεμμένων κυπριακών αρχαιοτήτων ανά το παγκόσμιο.
EΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ ΕΠΙΤΥΜΒΙΑΣ ΣΤΗΛΗΣ ΑΠΟ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει ότι, σήμερα 12 Σεπτεμβρίου 2019 έγινε στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε στις Βρυξέλλες η παραλαβή σημαντικής Κυπριακής Αρχαιότητας, η οποία βρισκόταν στην κατοχή της κυρίας Christiane Kooij, κατοίκου Βρυξελλών (Βέλγιο). Η κα Kooij είχε πρόσφατα ενημερώσει γραπτώς τον Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Παρίσι, ότι η εν λόγω Κυπριακή Αρχαιότητα είχε περιέλθει στην κατοχή της ιδίας και των δύο αδελφών της, κατόπιν κληρονομιάς από την μητέρα τους και ότι, επιθυμία και των τριών ήταν να παραδοθεί στην χώρα προέλευσής της. Για τον περαιτέρω χειρισμό της υπόθεσης, που αφορούσε και την διαδικασία του επαναπατρισμού, ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Βέλγιο παρέπεμψε την κα Kooij στην Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων λόγω αρμοδιότητας.
Πρόκειται για επίστεψη επιτύμβιας ασβεστολιθικής στήλης αποτελούμενη από οριζόντιο γείσο με ανάγλυφους γεισίποδες πάνω από το οποίο διαμορφώνεται αέτωμα με ανάγλυφο πλαίσιο. Οι γωνίες του αετώματος στέφονται από ακρωτήρια. Τα ακρωτήρια στις δύο πλάγιες απολήξεις είναι διακοσμημένα με αδρά λαξευμένα ανθέμια, ενώ το κεντρικό ακρωτήριο, χωρίς να εμφανίζει ενδείξεις απόκρουσης, δεν δηλώνεται παρά μόνο η βάση του. Στο κέντρο των δύο πλάγιων πλευρών του αετώματος υπάρχουν σχηματοποιημένα ρόδια σε σχήμα μαστοειδών αποφύσεων. Στο κέντρο του αετώματος, μέσα στο ανάγλυφο πλαίσιο, υπάρχει ανάγλυφη αποτροπαϊκή μορφή Μέδουσας (Γοργόνειον). Το οριζόντιο γείσο φέρει κυπρο-συλλαβική επιγραφή, ενώ σύμβολα της κυπρο-συλλαβικής γραφής καλύπτουν και το αέτωμα. Το σύμβολα αυτά ενδέχεται να αποτελούν μεταγενέστερες προσθήκες. Η επιγραφή χρονολογείται, με βάση παλαιογραφικά κριτήρια, στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου αι. π. Χ.
Το αντικείμενο παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με την επίστεψη μιας επιτύμβιας στήλης από την Τρεμετουσιά (Επαρχία Λάρνακας), η οποία σήμερα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Η στήλη αυτή είχε χρονολογηθεί παλαιότερα, βάσει τεχνοτροπικών κριτηρίων, στον 1ο αιώνα μ.Χ. Η ανεύρεση της δεύτερης αυτής πανομοιότυπης στήλης, προερχόμενη προφανώς από το ίδιο εργαστήριο, επιτρέπει μια ακριβέστερη χρονολόγηση, τέσσερις αιώνες νωρίτερα από ότι πιστευόταν παλαιότερα.
Η παράδοση της αρχαιότητας έγινε από την κυρία Christiane Kooij στην Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και παρουσία του αρμόδιου Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας κου Ελπιδοφόρου Οικονόμου. Παρόντες στην παράδοση ήταν ο Υπαστυνόμος κος Μιχάλης Γαβριηλίδης, υπεύθυνος του Γραφείου Καταπολέμησης Παράνομης Κατοχής και Διακίνησης Αρχαιοτήτων, ο Συντηρητής του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Ελευθέριος Χαραλάμπους και ο κος Lucas Verhaegen της Βελγικής Αστυνομίας.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως το αρμόδιο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, θα συνεχίσει τις εντατικές του προσπάθειες για ενθάρρυνση της αρωγής των πολιτών για κάθε ενέργεια που αφορά στα θέματα διάσωσης, διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς για τον δύσκολο αυτό αγώνα του επαναπατρισμού όλων των συλημένων πολιτιστικών μας αντικειμένων είναι άκρως αναγκαία και απαραίτητη. Γνωρίζουμε ότι ο αγώνας είναι δύσκολος αλλά οι συντονισμένες προσπάθειες θα φέρουν τα ποθητά αποτελέσματα με στόχο την διάσωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς των λαών. Το μεγάλο κεφάλαιο της πάταξης της αρχαιοκαπηλείας και της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων/πολιτιστικών αγαθών αποτελεί κύρια προτεραιότητα του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Ο επαναπατρισμός, θα πραγματοποιηθεί στις 15 Σεπτεμβρίου 2019, μετά από τις συντονισμένες ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών, του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Αστυνομίας Κύπρου και του Τμήματος Τελωνείων.
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΜΟΡΦΟΥ ΑΠΟ ΤΟ DUSSELDORF ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει ότι πραγματοποιήθηκε στις 14 Μαΐου 2019 στο Dόsseldorf η παραλαβή λειψανοθήκης από την εκκλησία του Αγίου Μάμα στην κατεχόμενη Μόρφου. Πρόκειται για βιβλιόσχημη ξύλινη λειψανοθήκη με λείψανα των Αγίων Παντελεήμονος, Χαραλάμπους, Νεοφύτου, Τρύφωνος, Φιλίππου, Μιχαήλ Συνάδων, Πολυδώρου, Ιωάννου Λαμπαδιστού και Μάμαντος. Στο ανοιγώμενο μέρος εικονίζονται ο Άγιος Μάμας περιστοιχισμένος από τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Τρύφωνα και δύο ιεράρχες. Πάνω στα λείψανα υπάρχει αργυρό/ μεταλλικό κάλυμμα με την χρονολογία 1835. Η παράδοση έγινε από την Διευθύντρια του Δημοπρατικού Οίκου Hargesheimer Kunstauktionen Dόsseldorf, κα Susanne Hargesheimer παρουσία του πρωτοσύγκελου της Ιεράς Μητρόπολης Μόρφου Αρχιμανδρίτη κου Φώτιου Ιωακείμ, των εκπροσώπων του Τμήματος Αρχαιοτήτων κου Γιώργου Φιλοθέου, Εφόρου Αρχαιοτήτων και κας Στέλλας Πισσαρίδου, Ανώτερης Συντηρήτριας, της κας Μαριάννας Χαραλάμπους, Προξένου της Πρεσβείας της Κύπρου στο Βερολίνο και της κας Μαρίας Παφίτη, Ιστορικού Τέχνης. Η λειψανοθήκη επαναπατρίστηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων στις 15 Μαΐου 2019 και παραδόθηκε στην Ιερά Μητρόπολη Μόρφου.
Ο επαναπατρισμός της λειψανοθήκης κατέστη δυνατός μετά από εντοπισμό της σε ηλεκτρονική ανάρτηση από τον Δημοπρατικό Οίκο Hargesheimer Kunstauktionen Dόsseldorf για την οποία ενημερώθηκε η Ιερά Μητρόπολη Μόρφου.
Μετά από συντονισμένες ενέργειες όλων των εμπλεκομένων αρχών του Κράτους (Τμήμα Αρχαιοτήτων, Αστυνομία Κύπρου, Υπουργείο Εξωτερικών, Τμήμα Τελωνείων), της Ιεράς Μητρόπολης Μόρφου και της κυρίας Μαρίας Παφίτη, αποτράπηκε η δημοπράτηση του αντικειμένου. Ιδιαίτερη σημασία είχε ο ρόλος που διαδραμάτισαν οι Διευθυντές του Δημοπρατικού Οίκου κος και κα Hargesheimer, οι οποίοι αντιλαμβανόμενοι ότι αποτελεί προϊόν παράνομης διακίνησης, προχώρησαν στην αγορά του αντικειμένου από τους κατόχους για να το δωρίσουν ακολούθως στην Ιερά Μητρόπολη Μόρφου.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων απευθύνει ευχαριστίες σε όσους συνέβαλαν στην έγκαιρη απόσυρση της λειψανοθήκης από την ηλεκτρονική δημοπρασία από τον Δημοπρατικό Οίκο Hargesheimer Kunstauktionen Dόsseldorf και στον επαναπατρισμό της, ιδιαίτερα στους ιδιοκτήτες του οίκου, και ενθαρρύνει την αρωγή των πολιτών σε όλες τις προσπάθειες διάσωσης, διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της παγκόσμιας.
Υπογραμμίζεται ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ως το αρμόδιο Τμήμα για την προστασία και την διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συμμετέχει σε όλες τις προσπάθειες που γίνονται από οργανισμούς όπως η UNESCO, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης για την προώθηση των διαδικασιών που θα αποτρέπουν την παράνομη διακίνηση και θα διευκολύνουν τον επαναπατρισμό των πολιτιστικών αντικειμένων που εξήχθησαν παράνομα. Επιπλέον, στα πλαίσια της Εθνικής Επιτροπής για την Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, μέλη της οποίας αποτελούν όλοι οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς και η Εκκλησία της Κύπρου, καταβάλλεται κάθε προσπάθεια μέσω συντονισμένων κινήσεων για τον επαναπατρισμό όλων των συλημένων πολιτιστικών θησαυρών μας.
 
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΨΙΝΘΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΑΡΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΜΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ WALK OF TRUTH
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει ότι σήμερα 21 Ιανουαρίου 2019 έγινε στην Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Χάγη η παραλαβή τεσσάρων αποτοιχισμένων τοιχογραφιών από κατεχόμενες εκκλησίες, δύο από τη Μονή της Παναγίας Αψινθιώτισσας στο Συγχαρί, μία από την Εκκλησία της Παναγίας στην Άσσια, η οποία μόλις πρόσφατα έχει ταυτιστεί και μία η οποία δεν έχει ακόμη ταυτιστεί. Οι εν λόγω τοιχογραφίες αποσπάστηκαν βίαια από τα μνημεία μας μετά την Τουρκική εισβολή του 1974 και βρίσκονταν στην κατοχή του ιδιωτικού μη Κυβερνητικού Οργανισμού Walk of Truth που εδρεύει στη Χάγη. Η παράδοση έγινε από την Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού κα Τασούλα Χατζητοφή στην Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κα Βασιλική Αναστασιάδου στην παρουσία της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Μαρίνας Σολομίδου-Ιερωνυμίδου ως το καθ’ ύλην αρμόδιο Τμήμα και του Πρέσβη κου Ελπιδοφόρου Οικονόμου. Κατά την παραλαβή η Υπουργός δήλωσε ότι «Αναγνωρίζεται πλέον παγκοσμίως ότι, η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ένα ανεκτίμητο και αναντικατάστατο κομμάτι της ταυτότητας όχι μόνο ενός κράτους αλλά και της παγκόσμιας κοινότητας. Η σύληση, η κλοπή και η παράνομη διακίνηση της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς πλήττει ανεπανόρθωτα την ταυτότητα και την ιστορία των ανθρώπων και αποτελεί παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων για πρόσβαση στον πολιτισμό και επίτευξη της ατομικής και συλλογικής πνευματικής καλλιέργειας».
Παρόντες στην παράδοση ήταν ο Υπαστυνόμος κος Μιχάλης Γαβριηλίδης, η Ανώτερη Συντηρήτρια κα Στέλλα Πισσαρίδου και ο Συντηρητής του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρ. Ελευθέριος Χαραλάμπους. Στην παράδοση ήταν επίσης παρόντες ο Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος, ο κος Martin Finkelnberg της Ολλανδικής Αστυνομίας και μέλη του Walk of Truth. Ο επαναπατρισμός κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες ενέργειες όλων των εμπλεκομένων αρχών του Kράτους όπως αναφέρεται πιο πάνω, περιλαμβανομένης της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του Τμήματος Τελωνείων και της Εκκλησίας της Κύπρου.
Ο επαναπατρισμός των τοιχογραφιών θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2019 με απευθείας πτήση από την Χάγη. Η επιστροφή των συγκεκριμένων τεσσάρων τοιχογραφιών στην πατρίδα τους μετά από την οδύσσεια που πέρασαν είναι σημαντικότατη, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η συντήρησή τους με την ίδια πρακτική, η οποία ακολουθήθηκε και στις υπόλοιπες επαναπατρισθείσες τοιχογραφίες, μέχρι την επιστροφή και επανατοποθέτησή τους στα Μνημεία στα οποία αυτές ανήκουν.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ενθαρρύνει την αρωγή των πολιτών σε όλες τις προσπάθειες διάσωσης, διατήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της παγκόσμιας. Υπογραμμίζεται ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ως το αρμόδιο Τμήμα για την προστασία και τη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συμμετέχει σε όλες τις προσπάθειες που γίνονται από οργανισμούς όπως η UNESCO, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της Ευρώπης για την προώθηση των διαδικασιών που θα αποτρέπουν την παράνομη διακίνηση και θα διευκολύνουν τον επαναπατρισμό των πολιτιστικών αντικειμένων που εξήχθησαν παράνομα. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, συνεχίζει τις προσπάθειες του για τον επαναπατρισμό όλων των συλημένων πολιτιστικών θησαυρών μας.
EΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΨΗΦΙΔΩΤΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΝΑΚΑΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΛΥΘΡΑΓΚΩΜΗ
20 Νοεμβρίου 2018
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τον επαναπατρισμό από την Ολλανδία του ψηφιδωτού του Αποστόλου Μάρκου που κοσμούσε την αψίδα της κατεχόμενης εκκλησίας της Παναγίας Κανακαρίας στην Λυθράγκωμη της επαρχίας Αμμοχώστου. Το εν λόγω ψηφιδωτό εντοπίστηκε στο Πριγκιπάτο του Μονακό από τον Ολλανδό ιδιωτικό ντετέκτιβ Arthur Brand, γνωστό για την δράση του στον εντοπισμό σημαντικών έργων τέχνης, ο οποίος συνεργάζεται με τις Αστυνομικές Αρχές πολλών Κρατών. Η αρχική πληροφορία για το ψηφιδωτό δόθηκε το 2016 στις Αρχές του Κράτους, από την Ελληνο–Αμερικανική οργάνωση AHEPA στις Η.Π.Α.
Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της Παναγίας Κανακαρίας, που χρονολογείται στον 6ο αι μ.Χ. αποτελεί πολύ σημαντικό έργο τέχνης και από τα λιγοστά εναπομείναντα πρωτοχριστιανικά ψηφιδωτά παγκοσμίως. Το ψηφιδωτό μετάλλιο με τη μορφή του Αποστόλου Μάρκου, αποσπάστηκε βίαια από την εκκλησία και είχε κλαπεί μαζί με τα υπόλοιπα ψηφιδωτά που απεικονίζουν τους Αποστόλους και άλλους αγίους μεταξύ των ετών 1977-79 από τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο Aydin Dikmen. Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της εκκλησίας κατακερματίστηκε και διαμέσου των αγορών τέχνης κατέληξε σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Τμήματα του ψηφιδωτού αυτού διακόσμου, όπως οι μορφές των αποστόλων Λουκά, Βαρθολομαίου, Ματθαίου, Ιακώβου, Θαδδαίου, Θωμά και Ανδρέα, καθώς και το άνω τμήμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, το άνω τμήμα της παράστασης της Θεοτόκου και του Χριστού, το χέρι της Θεοτόκου και το χέρι του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, επαναπατρίστηκαν σταδιακά από το 1983, ενώ αγνοείται η τύχη και άλλων ψηφιδωτών από το διάκοσμο της εκκλησίας.
Η παράδοση του ψηφιδωτού του Αποστόλου Μάρκου έγινε στις 16 Νοεμβρίου 2018 από τον Arthur Brand στην Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Χάγη, παρουσία του Πρέσβη κου Ελπιδοφόρου Οικονόμου, του κου Martin Finkelnberg της Ολλανδικής Αστυνομίας και όλης της επιχειρησιακής ομάδας, αποτελούμενης από την Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρα Μ. Σολομίδου-Ιερωνυμίδου, τον Νομικό Σύμβουλο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου κο Λεωνίδα Γεωργίου, τον Υπαστυνόμο του Αρχηγείου Αστυνομίας Κύπρου κο Μιχάλη Γαβριηλίδη και το Συντηρητή ειδικό ψηφιδωτών του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρα Ελευθέριο Χαραλάμπους. Ο επαναπατρισμός κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες ενέργειες όλων των εμπλεκομένων αρχών του Kράτους όπως αναφέρεται πιο πάνω, περιλαμβανομένης της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του Τμήματος Τελωνείων και της Εκκλησίας της Κύπρου.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, συνεχίζει τις προσπάθειες του για τον επαναπατρισμό των υπόλοιπων ψηφιδωτών από την Εκκλησία της Παναγίας Κανακαρίας, καθώς και όλων των άλλων συλημένων πολιτιστικών θησαυρών μας.
Ανακοίνωση Τύπου Υπουργείου Εξωτερικών: Τελετή παράδοσης δύο Κυπριακών αρχαιοτήτων
Πραγματοποιήθηκε χθες, 29 Μαρτίου 2018, στην Πρεσβεία της Δημοκρατίας στο Βερολίνο τελετή παράδοσης δύο κυπριακών αρχαιοτήτων οι οποίες είχαν εξαχθεί παράνομα από την Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Τα αντικείμενα παρέδωσαν οικειοθελώς στον πρέσβη της Δημοκρατίας στην Γερμανία κ. Ανδρέα Χατζηχρυσάνθου οι κάτοχοί τους, ιδιοκτήτες της Galerie Gόnter Puhze.
Το πρώτο αντικείμενο είναι ένα πήλινο ειδώλιο ενός πολεμιστή με ασπίδα που χρονολογείται στην Κυπρο-Αρχαϊκή περίοδο (7ος αιώνας π.Χ.). Το δεύτερο αντικείμενο είναι ένα πήλινο κύπελλο με εγχάρακτη διακόσμηση. Το κύπελλο χρονολογείται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (περίπου 2000 π.Χ.).
Ο πρέσβης ευχαρίστησε το ζεύγος Puhze για την ευγενική τους χειρονομία καθώς και τους εκπροσώπους της γερμανικής κυβέρνησης των οποίων η συμβολή στις προσπάθειες της Πρεσβείας και του Τμήματος Αρχαιοτήτων για επιστροφή των αντικειμένων ήταν καθοριστική.
Επιπλέον, ο πρέσβης υπογράμμισε την σημασία που έχει για την Κύπρο η επιστροφή των πολιτιστικών μας θησαυρών οι οποίοι λεηλατήθηκαν και εξήχθησαν παράνομα από την Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή του 1974.
Τέλος, υπογράμμισε ότι η επιστροφή των δύο αρχαιοτήτων, συμβάλλει στην περαιτέρω ενίσχυση των εξαίρετων διμερών σχέσεων της Κύπρου και της Γερμανίας.
Στην τελετή την γερμανική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο αναπληρωτής Επίτροπος Πολιτισμού και ΜΜΕ Dr. Gόnter Winands. Παρέστησαν επίσης λειτουργοί του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών.
 
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τον επαναπατρισμό από το Ηνωμένο Βασίλειο ενός αρχαίου κυπριακού πήλινου κέρνου (τελετουργικό αγγείο) της Πρωτο-Γεωμετρικής περιόδου (1050-900 π.Χ.). Η αρχαιότητα εντοπίστηκε σε οίκο πώλησης αρχαιοτήτων του Λονδίνου, μετά από διαδικτυακές έρευνες του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Κατόπιν αιτήματος των Κυπριακών αρχών (Τμήματος Αρχαιοτήτων και Αστυνομίας Κύπρου), ο οίκος παρέδωσε την κυπριακή αρχαιότητα στη Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η οποία τον Οκτώβριο του 2016 το παρέδωσε στα γραφεία της Υπάτης Αρμοστείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Λονδίνο. Στη συνέχεια, μετέβη στο Λονδίνο Συντηρήτρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, η οποία επέβλεψε τη συσκευασία της αρχαιότητας και την συνόδευσε αεροπορικώς στην Κύπρο στις 16 Νοεμβρίου 2016. Η αρχαιότητα προέρχεται από την ιδιωτική συλλογή του κου. Χριστάκη Χατζηπροδρόμου, η οποία πριν από την Τούρκικη εισβολή του 1974 βρισκόταν στην οικία του στην Αμμόχωστο. Ως αποτέλεσμα της εισβολής, η οικία λεηλατήθηκε, τα αντικείμενα της συλλογής κλάπηκαν και η συλλογή διασκορπίστηκε. Υπενθυμίζεται ότι, το Φεβρουάριο 2016 το Τμήμα Αρχαιοτήτων είχε εντοπίσει άλλη μια σημαντική κυπριακή αρχαιότητα από την ίδια ιδιωτική συλλογή, η οποία επαναπατρίστηκε τον Ιούλιο 2016 (ένα πήλινο ειδώλιο αλόγου με αναβάτη-πολεμιστή που χρονολογείται στην Κυπρο-Αρχαϊκή περίοδο - περίπου 700 π.Χ).
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τον επαναπατρισμό από το Ηνωμένο Βασίλειο ενός αρχαίου πήλινου ειδωλίου. Το ειδώλιο εντοπίστηκε μετά από διαδικτυακή έρευνα του Τμήματος Αρχαιοτήτων σε ιστοσελίδα οίκου πώλησης αρχαιοτήτων του Λονδίνου.
Κατόπιν αιτήματος των Κυπριακών αρχών (Τμήματος Αρχαιοτήτων και Αστυνομίας Κύπρου), ο οίκος παρέδωσε το ειδώλιο στη Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η οποία τον Ιούλιο 2016 το παρέδωσε στις Κυπριακές αρχές. Το ειδώλιο προέρχεται από τη δηλωμένη και καταγραμμένη ιδιωτική συλλογή του Χριστάκη Χατζηπροδρόμου, η οποία πριν την Τούρκικη εισβολή του 1974 βρισκόταν στην οικία του στην Αμμόχωστο. Ως αποτέλεσμα της εισβολής, η οικία λεηλατήθηκε, τα αντικείμενα της συλλογής κλάπηκαν και η συλλογή διασκορπίστηκε.
Πρόκειται για ένα πήλινο ειδώλιο αλόγου με αναβάτη-πολεμιστή που χρονολογείται στην Κυπρο-Αρχαϊκή περίοδο (περίπου 700 π.Χ).
ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ 173 ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, ανακοινώνει ότι την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄, Λευκωσία η τελετή υποδοχής των 173 αντικειμένων εκκλησιαστικής τέχνης που κλάπηκαν από εκκλησίες των κατεχομένων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σε αριθμό επαναπατρισμό αρχαιοτήτων που έχει γίνει ποτέ στην Κύπρο και μετά από ένα πολύχρονο δικαστικό αγώνα στο Περιφερειακό Δικαστήριο του Μονάχου της Γερμανίας. Οι 173 βυζαντινές και μεταβυζαντινές αρχαιότητες, στις οποίες είναι έκδηλα τα σημάδια της ανεπανόρθωτης καταστροφής και βίαιης απόσπασης και αποκόλλησης από την θέση τους, προέρχονται από πολλές ελληνοκυπριακές εκκλησίες και εκκλησίες της Μαρωνίτικης κοινότητας και αποτελούν μοναδικό δείγμα της Κυπριακής Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου στην εκκλησιαστική τέχνη. Θα εκτίθενται προσωρινά στο Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης μέχρι την τελική επιστροφή τους εκεί όπου ανήκουν.
ΤΕΛΕΤΗ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ, ΜΟΝΑΧΟ
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, ανακοινώνει ότι την Τρίτη 16 Ιουλίου 2013 σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο κτήριο της Αστυνομίας της Βαυαρίας στο Μόναχο, έγινε συμβολική παράδοση 173 αντικειμένων εκκλησιαστικής τέχνης, τα οποία θα επαναπατριστούν σύντομα. Η τελετή οργανώθηκε για να σηματοδοτήσει τη σημαντική απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Μονάχου της 18ης Μαρτίου 2013, η οποία ακολούθησε την απόφαση του Δικαστηρίου του Σεπτεμβρίου του 2010 για τον επαναπατρισμό των αντικειμένων που κλάπηκαν και εξήχθηκαν παράνομα από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου μετά την Τούρκικη εισβολή του 1974.
Στην τελετή παρέστησαν και απεύθυναν χαιρετισμούς η Υπουργός Δικαιοσύνης της Βαυαρίας κα Beate Merk, o Πρόεδρος της Αστυνομίας της Βαυαρίας κος Peter Dathe, ο πρώτος Ποινικός Εισαγγελέας κος Franz Weber, εκ μέρους της Εκκλησίας της Κύπρου ο Επίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος και εκ μέρους του Τμήματος Αρχαιοτήτων η Δρ Δέσπω Πηλείδου, Αναπληρώτρια Διευθύντρια. Παρέστη επίσης εκπρόσωπος της Πρεσβείας της Κύπρου στο Βερολίνο, άλλοι επίσημοι του Βαυαρικού Κράτους όπως και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Βαυαρίας. Παραδόθηκαν συμβολικά η εικόνα του Αγίου Βασιλείου από τον Ναό της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας στο Παλαίκυθρο, ενώ εκτέθηκαν στο χώρο άλλα 5 αντικείμενα δηλαδή το εντοίχιο ψηφιδωτό του Αγίου Θωμά από την Παναγία Κανακαρίας στη Λυθράγκωμη, η εικόνα του Ιησού Χριστού από το ναό του Αγίου Θεοδώρου στην Καρπασία, δύο θραύσματα τοιχογραφιών της Δευτέρας Παρουσίας από το ναό του Αντιφωνητή στην Καλογραία και η εικόνα της Θεοτόκου μαζί με το Χριστό και τον Άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα με τις προσωπογραφίες των δωρητών από το ναό του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου στον Κουτσοβέντη. Παρ’ όλον ότι τα αντικείμενα έχουν συντηρηθεί για να είναι σε θέση να ταξιδέψουν, τα σημάδια της βίαιης αποκόλλησης και κακής μεταχείρισης τους από τους αρχαιοκάπηλους είναι εμφανή.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σε αριθμό επαναπατρισμό αρχαιοτήτων που έγινε ποτέ στην Κύπρο. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η σημασία που δόθηκε από τον Βαβαρικό τύπο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στο γεγονός αυτό.
 
|