Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί φίλοι,
Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, και η Κυβέρνηση γενικότερα, αποδίδουν τεράστια σημασία στο κεφαλαιώδες ζήτημα των Δημόσιων Μεταφορών, όχι μόνο γιατί το θέμα άπτεται άμεσα της αναβάθμισης της υποδομής του τόπου, αλλά ιδιαίτερα γιατί έχει καταλυτική σημασία στο μεγάλο θέμα της εξοικονόμησης χρόνου και καυσίμων, αλλά και γενικά για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια η Κυβέρνηση καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για εκσυγχρονισμό, αναβάθμιση και ενίσχυση των Δημόσιων Μεταφορών της χώρας.
To Υπουργικό Συμβούλιο με απόφασή του στις 9.11.2005 καθόρισε τη δημιουργία Καθοδηγητικής Επιτροπής υπό την προεδρία του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων για την προετοιμασία προγράμματος δράσης για εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων στο ευαίσθητο αυτό θέμα.
Στα πλαίσια αυτά, το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων σε συνεργασία με το Γραφείο Προγραμματισμού διαπραγματεύτηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη χρηματοδότηση δέσμης μέτρων για την ενίσχυση των δημόσιων μεταφορών στην Κύπρο από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2007-2013.
Ως αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης αυτής, έχει συμφωνηθεί η συγχρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία ενός συνόλου δράσεων για τις δημόσιες μεταφορές ύψους μέχρι €50,0εκ.. Για όλες τις ενέργειες που προωθούνται θα γίνουν παράλληλα χρηματοδοτήσεις από εθνικούς και άλλους πόρους για την ενίσχυση των δημόσιων μεταφορών και η συνολική δαπάνη αναμένεται να ξεπεράσει τα £275 εκ. με χρονικό ορίζοντα υλοποίησης τα 5 έως10 χρόνια.
Η χρήση των δημόσιων μεταφορών στη Κύπρο μειώνεται σταθερά από τη δεκαετία του 80. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία ενώ το 1980 διακινήθηκαν με τα αστικά λεωφορεία 13 εκ. επιβάτες, το 2004 ο αριθμός τους μειώθηκε στους 3,5 εκ. αριθμός που αντιστοιχεί με περίπου το 2% του συνόλου των διακινήσεων.
Στο ίδιο διάστημα, ο αριθμός των ιδιωτικών αυτοκινήτων αυξήθηκε από 200.000 περίπου στις 520.000.
Διαχρονικά, σε διάφορες μελέτες, όπως στις κυκλοφοριακές μελέτες Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου που εκπονήθηκαν στις δεκαετίες του 80 και 90, εξετάστηκε διεξοδικά το θέμα των δημόσιων μεταφορών.
Στις 26 Μαΐου, 2005 έγινε παρουσίαση των πορισμάτων της μελέτης για την Αποσυμφόρηση της Λευκωσίας και Ανάπτυξη των Δημοσίων Μεταφορών από τους Σύμβουλους Μελετητές προς το Υπουργικό Συμβούλιο και αποφασίστηκε όπως προωθηθεί για υλοποίηση δέσμη μέτρων για τις δημόσιες μεταφορές.
Μέσα στα πλαίσια της ετοιμασίας του Στρατηγικού Σχεδίου για τις Μεταφορές, για τη προγραμματική περίοδο 2007 – 2013, το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων περιέλαβε και πρόνοιες για την αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών. Συγκεκριμένα, στο Σχέδιο που ετοιμάστηκε στις αρχές του 2006, τέθηκε ως ένας από τους κεντρικούς στόχους «η σταδιακή μείωση της χρήσης του ιδιωτικού οχήματος με παράλληλη αύξηση της χρήσης των δημόσιων και άλλων μέσων συγκοινωνίας». Συγκεκριμένα, προτάθηκαν τα ακόλουθα μέτρα:
§ Επέκταση πιλοτικού προγράμματος σχολικών λεωφορείων.
§ Κατασκευή σύγχρονων κεντρικών σταθμών λεωφορείων.
§ Μέτρα προτεραιότητας στις δημόσιες συγκοινωνίες σε τμήμα ή τμήματα των δρόμων σε συνδυασμό με την δημιουργία υποδομών Park & Ride.
§ Επεξεργασία νέων δρομολογίων λεωφορείων και βελτιώσεις διαδρομών, εγκατάσταση πρόσθετων στάσεων λεωφορείων, δημιουργία υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση και πληροφόρηση του πολίτη.
§ Εξυπηρέτηση κέντρων εργασίας (employment centers) με λεωφορεία για διακίνηση προσωπικού – π.χ. Βιομηχανικές περιοχές, νοσοκομεία, πανεπιστήμια/ κολέγια.
§ Ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων με άνετα και χαμηλά λεωφορεία που είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
§ Μελέτες για αξιολόγηση των μέτρων προώθησης της χρήσης των δημόσιων συγκοινωνιών, μελέτες βιωσιμότητας για νέα συστήματα δημόσιων συγκοινωνιών και μελέτες στρατηγικού σχεδιασμού για τις δημόσιες συγκοινωνίες.
§ Εφαρμογή πολιτικής για τη στάθμευση στα κέντρα των πόλεων σε συνδυασμό με ρύθμιση και βελτίωση των χώρων στάθμευσης.
Ως κύριος στόχος της όλης προσπάθειας είναι η αύξηση της χρήσης των δημόσιων μεταφορών από 2% που είναι σήμερα στο 10% μέχρι το 2015.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, με πρόσφατη απόφασή του στις 16/5/2007, υιοθέτησε πρόταση του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων για τα ακόλουθα:
(ι) Σύσταση Καθοδηγητικής Επιτροπής, υπό την προεδρία του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων και με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων Υπουργείων και Υπηρεσιών, σε ανώτατο επίπεδο. Επίσης θα συμμετέχει σε αυτή και ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, ως μια ένδειξη και της σημασίας που αποδίδει η Κυβέρνηση στη συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
(ιι) Σύσταση Ομάδας Διαχείρισης του Έργου, με Διευθυντή τον Ανώτερο Εκτελεστικό Μηχανικό του Τμήματος Δημοσίων έργων κ. Μιχάλη Λαμπρινό.
Τα μέτρα αυτά, τα οποία αναμένεται να προωθηθούν είναι βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Βραχυπρόθεσμα Μέτρα
1. Σύσταση Καθοδηγητικής Επιτροπής και Ομάδας Διαχείρισης Έργου
2. Αναβάθμιση λεωφόρου Αρχαγγέλου στη Λευκωσία με δημιουργία λεωφορειολωρίδας
3. Καταρτισμός σχεδίων δράσης (master plans) για τις δημόσιες μεταφορές για κάθε αστική περιοχή και επαρχία
4. Ετοιμασία όρων για τα συμβόλαια διαχείρισης των δημόσιων μεταφορών
5. Ετοιμασία προδιαγραφών για νέα λεωφορεία
Μέτρα προβολής, δημοσιότητας και ευαισθητοπίησης του κοινού
Μεσοπρόθεσμα Μέτρα
1. Δημιουργία λεωφορειολωρίδων σε ευρεία βάση
2. Εφαρμογή συστήματος παραχώρησης προτεραιότητας στα λεωφορεία σε φωτοελεγχόμενες διασταυρώσεις
3. Κατασκευή και τοποθέτηση μοντέρνων στεγάστρων στις στάσεις λεωφορείων
4. Τοποθέτηση ηλεκτρονικής και έντυπης πληροφόρησης στις στάσεις λεωφορείων και σε άλλους χώρους
5. Καθολική λειτουργία σχολικών λεωφορείων
6. Ηλεκτρονική έκδοση εισιτηρίων
7. Ρύθμιση χώρων και τελών στάθμευσης
8. Πάταξη παράνομης στάθμευσης
9. Κατασκευή κεντρικών σταθμών λεωφορείων
10. Ανανέωση στόλων λεωφορείων
Μακροπρόθεσμα Μέτρα
1. Συμπλήρωση κύριου οδικού δικτύου στις πόλεις
2. Κατασκευή κεντρικών σταθμών λεωφορείων στις άλλες πόλεις
3. Κατασκευή πεζοδρομίων κατά μήκος όλων των δρόμων στις πόλεις
4. Εφαρμογή του θεσμού park and ride
5. Μέτρα περιοριστικά για την είσοδο οχημάτων στα κέντρα των πόλεων
Εισαγωγή μέσου μαζικής μεταφοράς επιβατών στη Λευκωσία και ίσως στη Λεμεσό
Τα οφέλη που θα προκύψουν από τα πιο πάνω μέτρα είναι πολλά με κυριότερα τα ακόλουθα:
§ οφέλη για την οικονομία του τόπου,
§ οφέλη για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής,
§ οφέλη για την κοινωνία και την κοινωνικότητα των πολιτών.