Με βαθιά αισθήματα συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας υποκλινόμαστε με δέος στη μνήμη τους εκφράζοντας προς αυτούς την τεράστια ευγνωμοσύνη και το μεγάλο μας θαυμασμό.

Τέσσερα παλικάρια σεμνά, αλλά γεμάτα πίστη στις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά της ελληνικής φυλής. Τέσσερεις γενναίοι των γενναίων που έδειξαν αποφασισμένοι να διαμεσολαβήσουν ανάμεσα στην καθημερινότητα και το αιώνιο. Που αποφάσισαν, χωρίς να λογαριάσουν τη ζωή τους, να συνομιλήσουν για λογαριασμό όλων μας με την Ιστορία.

Πριν 62 χρόνια, οι τέσσερεις γενναίοι αυτοί μαχητές της ΕΟΚΑ έδωσαν εδώ στο Λιοπέτρι μια από τις πιο επικές μάχες του απελευθερωτικού μας αγώνα, μετατρέποντας ένα ταπεινό αχυρώνα σε φρούριο αντίστασης και φάρο αρετής. Ο Αχυρώνας έγινε το «Χάνι της Γραβιάς» της Κύπρου, όπως ο ίδιος ο Αρχηγός Διγενής αποκάλεσε την ιστορική μάχη της 2ας Σεπτεμβρίου 1958.

Η ηρωική τους θυσία γράφτηκε με χρυσά γράμματα στις σελίδες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας σκορπώντας, την εποχή εκείνη του ξεσηκωμού κατά της δουλείας τόσων χρόνων, ρίγη εθνικής συγκίνησης στον Κυπριακό και τον απανταχού Ελληνισμό. Αλλά και σήμερα ακόμη, ο απαράμιλλος ηρωισμός και η αυτοθυσία που επέδειξαν, κάνουν τις καρδιές μας να αναρριγούν και λειτουργούν ως φάρος για τη συνέχιση της διεκδίκησης των δικαίων του λαού μας.

Και τα τέσσερα παλικάρια είχαν λαμπρά δράση. Ήταν τοπικοί ηγήτορες και διακρίνονταν για τα εθνικά και χριστιανικά τους ιδανικά. Είχαν βρεθεί στο Λιοπέτρι για να διδάξουν στα εκεί μέλη της ΕΟΚΑ το στήσιμο ενέδρων. Ήταν η εποχή που ο θρύλος έγινε πραγματικότητα. Που κάθε γειτονιά έκρυβε και ένα κρησφύγετο, που κάθε γωνιά των ηρωικών Κοκκινοχωριών, έκρυβε και ένα λημέρι της ΕΟΚΑ. Που ολόκληρα χωριά άφοβα και περήφανα εργάζονταν για τον αγώνα. Ήταν η εποχή που η σπίθα είχε ανάψει για τα καλά σε ολόκληρη την Κύπρο

Γύρω στις δύο μετά τα μεσάνυκτα της 1ης Σεπτεμβρίου ισχυρές δυνάμεις των Άγγλων περικυκλώνουν το χωριό. Μετά από αποτυχημένες προσπάθειες διαφυγής, οι τέσσερεις ήρωες καταλήγουν στον Αχυρώνα του Παναγιώτη Καλλή.

Οι Άγγλοι ερευνούν το σπίτι και δεν βρίσκουν τίποτε. Φεύγουν αλλά ξανάρχονται. Το καταφύγιο είχε προδοθεί. Στο κάλεσμα των Άγγλων να παραδοθούν απαντούν με το ηρωικό ελληνικό «μολών λαβέ». Η μάχη άρχισε.

Οι μεγάλες δυνάμεις των κατακτητών δεν καταφέρνουν να εκπορθήσουν τον ταπεινό αχυρώνα και η μάχη κρατά ώρες. Φαίνεται, όπως λένε, ότι υπάρχει μια δύναμη στον άνθρωπο, ύστερα από την απόφαση του να πεθάνει. Μια δύναμη που τον κάνει αλύγιστο.

Για ώρες έβαλλαν κατά των Άγγλων και τους κρατούσαν μακριά. Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν εναντίον τους χειροβομβίδες και όλμους, χωρίς όμως αποτέλεσμα και στο τέλος σκέφθηκαν – όπως και στην περίπτωση του Σταυραετού του Μαχαιρά και Υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου - ότι η βενζίνη και η φωτιά θα έδιναν τη λύση που επιζητούσαν. Το ένα ολοκαύτωμα διαδέχθηκε το άλλο και οι Σαμάρας, Παπακυριακού, Πίττας και Κάρυος πέρασαν στο πάνθεον των αθανάτων.

Ο Φώτης Πίττας γεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1935 και αποφοίτησε από το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Ήταν φλογερός πατριώτης και αφοσιωμένος ολόψυχα στον αγώνα. Απεκλήθη δίκαια ο «ήρωας δάσκαλος» γιατί με τη δράση του και το θάνατο του τίμησε το ιερό λειτούργημα του Έλληνα δασκάλου. Ήταν «ο δάσκαλος στη διάρκεια της μέρας και ο μαχητής της ελευθερίας κατά τις νυχτερινές ώρες». Οι στίχοι των ποιημάτων του αποτελούν πηγή έμπνευσης. Τον Οκτώβριο του 1956, ένα χρόνο μετά το διορισμό του στην Άχνα, κηρύσσεται καταζητούμενος και τρεις μήνες μετά συλλαμβάνεται και οδηγείται στον Αστυνομικό Σταθμό Αμμοχώστου, όπου υποβάλλεται σε βασανιστήρια. Μεταφέρεται στα κρατητήρια της Κοκκινοτριμιθιάς και αργότερα της Πύλας, απ’ όπου δραπετεύει μαζί με τρεις άλλους συναγωνιστές του. Στις 2 Αυγούστου 1958 ηγείται μεγάλης επίθεσης εναντίον τριών βρετανικών στρατιωτικών αυτοκινήτων έξω από τη Λύση και προκαλεί μεγάλες απώλειες στους Άγγλους. Και ακριβώς ένα μήνα μετά πέφτει ηρωικά στον Αχυρώνα του Λιοπετρίου.

Ο Ανδρέας Κάρυος γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1926. Ήταν στέλεχος της ΠΕΚ και πρωτοστάτησε στην ίδρυση της ΣΕΚ, της ΠΕΟΝ και του Θρησκευτικού Συλλόγου στο Αυγόρου. Υπήρξε ο διοργανωτής και πρώτος υπεύθυνος του αγώνα της ΕΟΚΑ Αυγόρου. Μια ηγετική φυσιογνωμία, που ένιωθε ως αυτονόητο χρέος του να αγωνίζεται με ανιδιοτέλεια για την πατρίδα και τα κοινά. Συνελήφθη αρκετές φορές για τη δράση του, ενώ τον Νοέμβριο του 1956 κλείστηκε στα κρατητήρια της Πύλας απ’ όπου απέδρασε στις 12 Μαρτίου 1958 και συνέχισε τη δράση του ως υποτομεάρχης στην περιοχή Κοκκινοχωρίων, μέχρι τη μέρα που αψηφώντας τον θάνατο άφησε την τελευταία του πνοή στον Αχυρώνα Λιοπετρίου, συναντώντας στο πάνθεον των αθανάτων τον αδελφό του Γεώργιο Κάρυο που θυσιάστηκε και αυτός, ένα μήνα πριν, για την ελευθερία της Κύπρου.

Ο Ηλίας Παπακυριακού γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου, 1938. Όντας μαθητής ακόμη της Ε’ τάξης του Γυμνασίου Αμμοχώστου, εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και έδρασε ως μέλος των ομάδων κρούσεως. Έλαβε μέρος σε βομβιστικές επιθέσεις και καταζητείτο από τους Άγγλους προτού ακόμη τελειώσει το Γυμνάσιο. Τον Ιούλιο του 1958 με προσωπική του καθοδήγηση οι αγωνιστές της Άσσιας ανατίναξαν την υδραντλία, τα υποστατικά και τις υδατοδεξαμενές από τις οποίες υδρεύονταν τα στρατόπεδα των αγγλικών δυνάμεων, στον αστυνομικό σταθμό Βατυλής. Η δράση του συνεχίστηκε μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου 1958 όταν επιχείρησε ηρωική έξοδο από τον Αχυρώνα και έπεσε μαχόμενος.

Ο Χρίστος Σαμάρας γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1926. Φιλομαθής, θρήσκος και αγνός πατριώτης, διάβαζε πολλά βιβλία για την ελληνική ιστορία και τη θρησκεία μας. Υπήρξε ο ιδρυτής της ΟΧΕΝ Λιοπετρίου. Το 1955 συνδέθηκε με τον Γρηγόρη Αυξεντίου και στο σπίτι του ορκίστηκαν τα πρώτα μέλη της ΕΟΚΑ Λιοπετρίου. Πήρε μέρος στην επίθεση που έγινε στη Δεκέλεια την 1η Απριλίου της ίδιας χρονιάς, καταζητήθηκε από εκείνη τη μέρα και έμεινε επικηρυγμένος για 5000 λίρες μέχρι τον ηρωικό θάνατό του στον Αχυρώνα. Σε όλο αυτό το διάστημα ανέπτυξε μεγάλη δράση στα χωριά της περιοχής του, μέχρι τη μέρα που μαζί με τους άλλους τρεις συναγωνιστές του, κατέλαβε επάξια μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεον των ηρώων της κυπριακής ελευθερίας.

Συμπατριώτες, Συμπατριώτισσες,

Ο αγώνας για τη λευτεριά της πατρίδας μας, που έφτασε στη μεγαλύτερη αγωνιστική του έξαρση στα χρόνια της εποποιίας του 55-59 και οδήγησε στην ανεξαρτησία του 1960, συνεχίζεται και σήμερα με στόχο την επανένωση του νησιού μας και τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής.

Τιμώντας σήμερα τη μνήμη των τεσσάρων ηρώων μας, αναπολούμε την ένδοξη εκείνη εποχή και αναβαπτιζόμαστε στις αξίες του γνήσιου πατριωτισμού, της ανιδιοτέλειας και της αγωνιστικότητας, αρετές που τόσο πολύ τις έχουμε ανάγκη σήμερα.

Εδώ και 46 χρόνια το 37% των εδαφών μας συνεχίζει να κατέχεται από τον τουρκικό Αττίλα. Κοντά στις 200 χιλιάδες συμπατριώτες μας εξακολουθούν να είναι πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, ενώ συνεχίζεται ανείπωτο το δράμα των αγνοουμένων μας και των εγκλωβισμένων της Καρπασίας. Η κατοχική δύναμη κορυφώνει την αδιαλλαξία της και επενεργεί για την οριστική και πλήρη τουρκοποίηση της κατεχόμενης γης μας. Γι’ αυτό και η αγωνιστική παρακαταθήκη των ηρώων της κυπριακής ελευθερίας έχει σήμερα μια καθοριστική σημασία, που δεν έχουμε το δικαίωμα να την αγνοούμε ή να την παραγνωρίζουμε.

Δυστυχώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια Τουρκία της οποίας η ηγεσία ζει καθημερινά με το όνειρο της αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας παραβιάζοντας προκλητικά το διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, κατά τρόπο που υπονομεύονται σε επικίνδυνο βαθμό η σταθερότητα, η ειρήνη και η ασφάλεια στην περιοχή.

Και δεν είναι μόνο εναντίον της Κύπρου ή και της Ελλάδας που εκδηλώνεται η απαράδεκτη συμπεριφορά της Τουρκίας με τις παράνομες ενέργειες της και τη ρητορική έχθρας και μίσους της ηγεσίας της. Είναι και εναντίον άλλων γειτονικών κρατών και όλης της Ευρώπης και του άλλου πολιτισμένου κόσμου, καθώς με το ρόλο του ταραχοποιού που ανέλαβε η Τουρκία υπό την ηγεσία του κ. Ερντογάν εξελίσσεται σε πραγματική απειλή για τη σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου.

Και όλα αυτά ενώ η Τουρκία είναι, ακόμη, υποψήφια χώρα προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αναμένουμε από σύσσωμη την Ευρώπη να δώσει μια απάντηση στην Τουρκία, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και στο σύνολο τους οι συνεχώς κλιμακούμενες έκνομες ενέργειες της στην περιοχή.

Εμείς δεν στοχεύουμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την επιθετικότητα μέσα από αντίστοιχες προκλήσεις. Αλλά μέσα από την επιδίωξη ενός ουσιαστικού διαλόγου, με αρχή μια ουσιαστική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα οδηγήσει στην ειρήνη, τη σταθερότητα και βεβαίως στο σεβασμό προς το Διεθνές Δίκαιο και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.

Κύριο δικό μας μέλημα είναι να επιτύχουμε μία λύση η οποία θα δημιουργεί ένα κράτος ανεξάρτητο και κυρίαρχο, απαλλαγμένο από τις όποιες αναχρονιστικές εγγυήσεις, την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων, αλλά και τη στρατιωτική παρουσία τρίτων χωρών. Λύση, η οποία θα διασφαλίζει και θα κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα επιτρέποντας στο σύνολο των νόμιμων πολιτών της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να συμβιώσουν και να συνδημιουργήσουν μέσα σε συνθήκες ευημερίας, ανάπτυξης, ασφάλειας και ειρήνης.

Συμπατριώτες, Συμπατριώτισσες,

Με την αυξημένη καθημερινά προκλητική στάση της Τουρκίας είναι επιτακτικό όπως διασφαλίσουμε ένα αρραγές και ενωμένο εσωτερικό μέτωπο ώστε οι προκλήσεις που έχουμε ενώπιον μας να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Αυτή είναι η ώρα που όλοι εμείς πρέπει να σταθούμε με υψηλό αίσθημα εθνικής ευθύνης απέναντι στις προσπάθειες που καταβάλλει η ηγεσία μας, να προβληματιστούμε και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας μακριά από μικροκομματικές ή άλλες σκοπιμότητες.

Σύσσωμοι, όπως μας παραγγέλλει στα ποιήματα του ο ηρωικός δάσκαλος Φώτης Πίττας, όλοι, μικροί και μεγάλοι, ας συστρατευθούμε στον αγώνα για τη σωτηρία της πατρίδας. Αυτή είναι η βασικότερη προϋπόθεση για να ελευθερώσουμε τη σκλαβωμένη γη μας και να δικαιώσουμε τις θυσίες των ηρώων μας.

Δόξα και τιμή στους ήρωες του Αχυρώνα Λιοπετρίου. Και αιώνια ας είναι η μνήμη τους.