Ομιλία Υπουργού Συγκοινωνιών και
Έργων κ. Χάρη Θράσου στην τελετή εγκαινίων του ΄Εργου «Πρότυπη Αποκατάσταση Δομημένου Τοπίου» μέσα στα πλαίσια του Προγράμματος της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης RehabiMed,
Ξενοδοχείο «Λευκαράμα» στα Πάνω Λεύκαρα, Σάββατο 10/2/2007 – 11.30π.μ.
Κυρίες και Κύριοι
Αγαπητοί φίλοι
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα στην Κοινότητα των Λευκάρων για να τελέσω τα εγκαίνια του έργου «Πρότυπη Αποκατάσταση Δομημένου Τοπίου». Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής του για συμμετοχή των διαφόρων Τμημάτων του σε Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενέκρινε τη συμμετοχή του Τμήματος Αρχαιοτήτων σε δύο μέχρι τώρα Προγράμματα του Euromed Heritage, που αφορούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μεσογείου.
Στο πρώτο Πρόγραμμα, το CORPUS, μας δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουμε σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα και καταγραφή της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Στο δεύτερο Πρόγραμμα, το RehabiMed, είχαμε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε σε ορισμένα καίρια σημεία που προέκυψαν από την έρευνα του CORPUS, όπως τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η αναζήτηση τρόπων για την επίλυση τους.
Τα οφέλη της συμμετοχής μας σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα δεν περιορίζονται στους λειτουργούς του Τμήματος Αρχαιοτήτων, του Τμήματος Πολεοδομίας και του Ρυθμιστικού Σχεδίου του Δήμου Λευκωσίας που αναμείχθηκαν ενεργά στις εργασίες. Η ενημέρωση και η διάδοση των γνώσεων επεκτείνεται και στους άλλους
επαγγελματίες του χώρου της διατήρησης που συμμετείχαν στα σεμινάρια και στα επιστημονικά συνέδρια, αλλά και στο ευρύτερο κοινό, που επισκέφθηκε την έκθεση Living in the Mediterranean τον περασμένο μήνα. Επιπλέον, το κοινό έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί την ιστοσελίδα του CORPUS για να αντλήσει πλήθος πληροφοριών για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Κύπρου και άλλων 13 Μεσογειακών χωρών. Πέρα από αυτό, η Κυπριακή παραδοσιακή αρχιτεκτονική γίνεται διεθνώς γνωστή χάρη στις ιστοσελίδες και τις διάφορες εκδόσεις των δύο Προγραμμάτων.
Είναι πια αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η παραδοσιακή αρχιτεκτονική κερδίζει τις τελευταίες δεκαετίες μια ολοένα και πιο σημαντική θέση στο χώρο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και θεωρείται πλέον σαν ένας σημαντικός παράγοντας αειφορίας. Αυτό διαφάνηκε κυρίως μετά την είσοδο μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν άρχισε και στην Κύπρο η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αξιοποίηση της παραδοσιακής μας αρχιτεκτονικής με τα Διαρθρωτικά Ταμεία, τα Προγράμματα για τον Αγροτουρισμό και για την Αγροτική Ανάπτυξη. Τα Προγράμματα αυτά ενθαρρύνουν με γενναίες χρηματοδοτήσεις τα έργα που συνδυάζουν τη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με την τουριστική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Γίνεται όλο και πιο σαφές ότι η διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και η σωστή διαχείριση και αξιοποίηση της με την ενθάρρυνση των παραδοσιακών χρήσεων και την ένταξη νέων, μπορεί να συντελέσει αποτελεσματικά στην αναζωογόνηση της υπαίθρου και των υποβαθμισμένων αστικών κέντρων, στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και στη βελτίωση της οικονομίας περιοχών και οικισμών που δεν έχουν σημαντικούς οικονομικούς πόρους, αλλά διαθέτουν μια αξιόλογη πολιτιστική κληρονομιά.
Το έργο που εγκαινιάζουμε σήμερα, η πρότυπη αποκατάσταση δομημένου τοπίου, είναι η πρακτική εφαρμογή της θεωρητικής πτυχής του Προγράμματος RehabiMed, στην οποία επιδιώχθηκε η ορθολογική μέθοδος συντήρησης, η επαναφορά παραδοσιακών αρχιτεκτονικών στοιχείων που είχαν αλλοιωθεί η χαθεί από τις επεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών και η βελτίωση κάποιων υποδομών, ώστε και οι δημόσιοι χώροι να είναι πιο ευχάριστοι και φιλικοί. Η συναίνεση και η αποδοχή του έργου από τη Δημοτική αρχή και από το κοινό ήταν ιδιαίτερα σημαντικές και χαίρομαι ιδιαίτερα που παραχωρήθηκε, αφού χωρίς αυτή η πραγματοποίηση του έργου θα ήταν αδύνατη. Η συμμετοχή της Δημοτικής Αρχής και των χρηστών πριν και κατά τη διάρκεια των εργασιών ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και συνέτεινε στην επιτυχία του έργου.
Είμαι βέβαιος ότι οι ιδιοκτήτες των οικοδομών είναι ευχαριστημένοι από το αποτέλεσμα, ότι το έργο τυγχάνει κοινής αποδοχής από τους κατοίκους και τη Δημοτική Αρχή και ότι θα αποτελέσει παράδειγμα και έναυσμα για νέα προγράμματα και έργα στα Λεύκαρα αλλά και σε άλλες κοινότητες, έργα που σίγουρα θα συντείνουν στην περαιτέρω ανάδειξη της παραδοσιακής μας αρχιτεκτονικής και στην αξιοποίηση της σαν ένα σημαντικό παράγοντα αειφορίας.
Τελειώνοντας, επιθυμώ να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές του έργου, Τμήμα Αρχαιοτήτων, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, ιδιώτες μελετητές, Δημοτική Αρχή Λευκάρων, πρώην Δήμαρχο Λευκάρων κο. Σοφοκλή Σοφοκλέους, πρώην Δημαρχεύων κο. Θέμη Ρούβη, και νυν Δήμαρχο κο. Ανδρέα Σώσειλο, αλλά και όλους τους ιδιοκτήτες των οικοδομών για τη συνεργασίας τους στην όλη προσπάθεια και γενικά όλους όσους εργάστηκαν για την επίτευξη του συγκεκριμένου έργου.