mtcw


Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι απόψε μαζί σας για την τελετή των εγκαινίων της Χαβούζας Αγίου Γεωργίου, ενός τόσο σημαντικού μνημείου για την πόλη της Λεμεσού, αλλά και για την πολιτιστική ιστορία του νησιού μας.

Το «Νερό, μέρος της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», αποτελεί το φετινό θέμα της Διεθνούς Ημέρας Μνημείων και έχει ως σκοπό την ανάδειξη της σημασίας του νερού στην ανάπτυξη των πολιτισμών.

Το νερό αποτελεί ένα από τα πιο βασικά στοιχεία για τη διαβίωση του ανθρώπου γι’ αυτό διαδραμάτισε ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση των οικισμών και κοινωνιών από τα προϊστορικά ήδη χρόνια και οδήγησε στην ανάπτυξη της τεχνολογίας για τη διαχείριση, χρήση και απόλαυση του πολύτιμου αυτού αγαθού, αλλά και τις αξίες που διαμόρφωσαν την άυλη πτυχή του πολιτισμού μας. Υλική πολιτιστική κληρονομιά του νερού αποτελούν τα πηγάδια, τα υδραγωγεία, οι βρύσες, οι κρήνες, οι στέρνες και οι χαβούζες, έργα συλλογής και αποθήκευσης νερού, που κατασκευάστηκαν μέσα από τους αιώνες για τη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων δίνει έμφαση στον εντοπισμό, τη συντήρηση και ανάδειξη όλων των μνημείων που σχετίζονται με το νερό σε όλη την Κύπρο. Σήμερα έχετε την ευκαιρία με το έργο που εγκαινιάζεται να θαυμάσετε ένα αξιόλογο δείγμα από αυτά τα μνημεία του νερού, που πολλές φορές, εκτός από τον πρακτικό ρόλο που είχαν στην καθημερινή ζωή, αποτελούσαν και εντυπωσιακά κτίσματα.

Η Χαβούζα του Αγίου Γεωργίου, κρυμμένη μέσα σε μπάζα και επιχωματώσεις, παρέμεινε για χρόνια ξεχασμένη σ’αυτή τη γωνιά της πόλης και λίγοι γνώριζαν την αρχική της χρήση και το ρόλο που διαδραμάτιζε στην υδροδότηση της Λεμεσού. Κτισμένη το 1896, η Χαβούζα αποτελούσε μέρος του υδρευτικού συστήματος της Λεμεσού μέχρι το 1940. Ήταν το παλιό υδραγωγείο της Λεμεσού με τις μεγάλες κλειστές δεξαμενές στις οποίες μαζευόταν το νερό που ερχόταν με σωλήνες από τις πηγές στα βόρεια της Λεμεσού για να διανεμηθεί στην πόλη.

Η κήρυξη της Χαβούζας σε Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα το 1996 από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, ήταν το πρώτο βήμα για τη διάσωση και ανάδειξη της. Το 2002 ο Δήμος Λεμεσού εκμίσθωσε το μνημείο στο Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας, το οποίο με τη συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων και με από κοινού δαπάνη προχώρησε άμεσα στη συντήρηση και αποκατάσταση του. Η άψογη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων καθώς και των μελετητών απέφερε τα πολύ αξιόλογα αποτελέσματα που βλέπουμε σήμερα.

Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου έχει συμβάλει σημαντικά στην καλύτερη ανάδειξη του μνημείου και την πετυχημένη ένταξη του σε ένα όμορφο δημόσιο χώρο.Θα ήθελα να συγχαρώ τους συντελεστές του έργου γι’ αυτό το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Το μνημείο της Χαβούζας είναι πλέον σε άμεση επαφή με το κοινό, το οποίο μπορεί να ανακαλύψει την ιστορία του και μέσα από το πληροφοριακό υλικό που έχει τοποθετηθεί στο χώρο.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την ιστορία του νερού γιατί μέσα από αυτή την ιστορία αναδεικνύονται τα μηνύματα και τα διδάγματα που μας κληροδότησαν οι πρόγονοι μας, που μπορούν να αποτελέσουν φάρους καθοδήγησης και να απαντήσουν ερωτήματα και για τη μελλοντική αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν την αειφόρο διαχείριση του πολύτιμου αυτού αγαθού. Ένας τρόπος για να γνωρίσουμε αυτή την ιστορία είναι μέσα από τα μνημεία που σχετίζονται με το νερό. Σε μια χώρα όπως η Κύπρος που υπέφερε διαχρονικά από καταστροφικές ανομβρίες, ξηρασίες και λειψυδρίες, οι άνθρωποι ανέπτυξαν μέσα από τους αιώνες και με περιορισμένα μέσα και τεχνολογία, αξιοθαύμαστους τρόπους για την αποθήκευση και τη διαχείριση του λιγοστού νερού που είχαν στη διάθεση τους.

Σήμερα στην εποχή μας της προηγμένης τεχνολογίας, των μεγάλων φραγμάτων και των μονάδων αφαλάτωσης, που έχουν λύσει σε μεγάλο βαθμό το υδατικό πρόβλημα του νησιού, τα μνημεία του νερού, όπως αυτό που βλέπουμε μπροστά μας, μας θυμίζουν τις προσπάθειες των προγόνων μας και την εφευρετικότητα και τεχνογνωσία που εφάρμοζαν στο παρελθόν για να εξασφαλίσουν και να διαφυλάξουν τον αδιαμφισβήτητο αυτό άξονα της ζωής, το νερό.

Θα ήθελα να εκφράσω τα συγχαρητήρια μου στο Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού, στο Τμήμα Αρχαιοτήτων, στον Δήμο Λεμεσού, στο αρχιτεκτονικό γραφείο Kristian Christou και στην Εργοληπτική Εταιρεία Α.Ν. Christou Construcions, γι΄ αυτή τη συνδυασμένη προσπάθεια διάσωσης και προβολής της Χαβούζας.

Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που παραδίδω σήμερα το μνημείο αυτό στους κατοίκους της Λεμεσού, το οποίο αποτελεί χώρο υπόμνησης της ιστορίας της υδροδότησης της πόλης τους.