mtcw


Η Πάφος δίκαια αναγνωρίζεται ως το σημαντικότερο κέντρο της Κύπρου από πλευράς Αρχαιολογίας με ανάλογο ποσοστό συνεισφοράς και στη γενικότερη πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση του τόπου.

Σήμερα η σημασία της Πάφου ενισχύεται και αναβαθμίζεται, ακόμη περισσότερο, με τη δημιουργία του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία (ΕΚΕΤΑ), το οποίο έχω τη χαρά να εγκαινιάζω, εκ μέρους του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι εμπνευστές και οι συντελεστές του ΕΚΕΤΑ απέδειξαν ότι διαθέτουν όραμα και έθεσαν υψηλούς στόχους, και δεν έχω αμφιβολία ότι θα υπάρξει και αποτέλεσμα.

Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων πρόθυμα ανταποκρίθηκε και έδωσε τη συγκατάθεσή του για την παραχώρηση ενός ιστορικού κυβερνητικού κτηρίου- γνωστού ως η Οικία του Επάρχου Πάφου - για τη στέγαση του Ινστιτούτου Κύπρου στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του οποίου, εντάσσονται και τα ερευνητικά προγράμματα του ΕΚΕΤΑ.

Η οικία Επάρχου είναι έργο του William Caruana, με καταγωγή από τη Μάλτα, ο οποίος ήταν ένας από τους πολλούς τεχνικούς που προσλήφθηκαν μεταξύ του 1925 και του 1931 από τις αποικιοκρατικές αρχές για να επανδρώσουν το Τμήμα Δημοσίων Έργων. Παρόλο που ήταν αυτοδίδακτος αρχιτέκτονας, επέδειξε αξιοθαύμαστο ζήλο και εκπόνησε σημαντικές αρχιτεκτονικές μελέτες, όπως ο αστυνομικός σταθμός στη Μόρφου που αποτελεί ένα από τα πρώτα δείγματα σύγχρονης αρχιτεκτονικής στην Κύπρο, οι εργατικές κατοικίες στη Λευκωσία και βέβαια η Οικία του Επάρχου Πάφου στην οποία συνδύασε αρχιτεκτονικά στοιχεία από την περίοδο της Φραγκοκρατίας μαζί με τον νεογοτθικό ρυθμό, που ήταν και προβαλλόμενη από τους Άγγλους επιλογή την περίοδο εκείνη. Το οίκημα περιβάλλεται από εκτεταμένους χώρους πρασίνου ώστε ο επισκέπτης να βρίσκει εκεί ολοκληρωμένη πνευματική τέρψη μέσα σε ένα φιλόξενο και φιλικό περιβάλλον όπως απαιτείται να προσφέρεται από τέτοιους οργανισμούς.

Η διοικητική έδρα του Ινστιτούτου Κύπρου συνορεύει με το Επαρχιακό Μουσείο Πάφου του οποίου ως γνωστόν προωθείται η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός. Η συνύπαρξη στην ίδια περιοχή αυτών των δύο σημαντικών πολιτιστικών πόλων αναμένεται να πολλαπλασιάσει και να ενισχύσει τη δυναμική τους προς όφελος όχι μόνο της πόλης της Πάφου, αλλά και όλης της Κύπρου, αφού και οι δύο στοχεύουν στην ίδια κατεύθυνση.

Το Ινστιτούτο Κύπρου προγραμματίζει την οργάνωση μιας σειράς από ερευνητικά κέντρα τα οποία θα επικεντρωθούν σε καίρια θέματα της ευρύτερης περιοχής με παγκόσμια σημασία, μεταξύ αυτών και η αρχαιολογική έρευνα.

Μέσα στα πλαίσια των προγραμματισμών αυτών το ΕΚΕΤΑ θα ενδιατρίψει στην τεχνολογία της αρχαιότητας και ευρύτερα στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, και θα ενθαρρύνει και θα προωθήσει εξειδικευμένες έρευνες και διδακτορικές μελέτες στους τομείς αυτούς.

Τα εγκαίνια της διοικητικής έδρας του Ινστιτούτου Κύπρου και του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία σηματοδοτούνται και με μια μοναδική έκθεση με θέμα τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, που κατά την άποψη ειδικών ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής στην υπηρεσία των ναυτικών των ρωμαϊκών χρόνων για τον υπολογισμό της κίνησης των ουράνιων σωμάτων. Ο μηχανισμός αυτός επέτρεπε ακόμη τον υπολογισμό των εκλείψεων και τον προσδιορισμό της ημερομηνίας τέλεσης των αρχαίων ελληνικών «στεφανωτών αγώνων», όπως για παράδειγμα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων αποτελεί ένα θαύμα της ανθρώπινης επινόησης το οποίο παρόλο που ανασύρθηκε, μεταξύ άλλων έργων τέχνης, από τα βάθη της ελληνικής θάλασσας το 1900, έγινε δυνατό να αξιολογηθεί χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους, άγνωστες την περίοδο της ανακάλυψής του, και να μας αποκαλυφθεί σε όλο το μεγαλείο του.

Στην έκθεση παρουσιάζεται σε πρώτη παγκόσμια παρουσίαση το πιο πρόσφατο λειτουργικό αντίγραφο του μηχανισμού αυτού, το οποίο αποτελεί το επιστέγασμα προσεκτικής εργασίας και των μελετών επιστημονικής ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η σημαντική αυτή έκθεση προαγγέλλει την αρχή μιας σειράς σημαντικών δραστηριοτήτων ανάλογου ενδιαφέροντος και στο μέλλον.

Ως εκ τούτου, στο έργο του ΕΚΕΤΑ καλούνται να συνδράμουν όλοι, αφού τέτοιοι οργανισμοί υπηρετούν ιδεώδη αντάξια της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών της Μεσογείου, των οποίων η διατήρηση και προβολή αποτελεί εχέγγυο πολιτισμού που στηρίζεται στην αμοιβαία συνεργασία, την έρευνα, την κατανόηση και την αποδοχή.

Καταλήγοντας, θέλω να συγχαρώ τους Δημάρχους Πάφου και Γεροσκήπου για τις άοκνες προσπάθειες που κατέβαλαν ώστε να επιτύχουν την εγκατάσταση του Ινστιτούτου Κύπρου στην Πάφο και την προθυμία τους να υποδεχθούν στους κόλπους των Δήμων τους τις δραστηριότητες του σημαντικού αυτού πολιτιστικού οργανισμού. Με την ενεργό εμπλοκή τους απέδειξαν ότι ο πολιτισμός, με την ευρύτερη και την ειδικότερη του έννοια, δεν αποτελεί ένα απλό ακαδημαϊκό όραμα, αλλά αντίθετα είναι μια χειροπιαστή διαχρονική επιδίωξη και αμετακίνητος στόχος για την προβολή της συνεισφοράς της Κύπρου στον κοινό πολιτισμό των λαών της μεσογειακής λεκάνης.