Οι σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας έχουν βαθιές ιστορικές, πολιτικές, πολιτισμικές και πνευματικές ρίζες που εδράζονται στον αλληλοσεβασμό και στο ακλόνητο θεμέλιο της Ορθοδοξίας. Σχέσεις που ανάγονται στην περίοδο της «Βυζαντινής Κοινοπολιτείας» όπως πολύ δόκιμα χαρακτηρίζει ο μέγας βυζαντινολόγος και ακαδημαϊκός, ο ρωσικής καταγωγής Ντιμίτρι Ομπολένσκυ το κράτος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αυτό που έμελλε για χίλια ολόκληρα χρόνια να λειτουργήσει όχι μονάχα ως προκεχωρημένος κυματοθραύστης του ευρωπαϊκού χώρου, αλλά και ως η κοιτίδα του πολιτισμού μέσα στην οποία συντελέστηκε, χάρη και στην αξιοζήλευτη ιεραποστολική δράση των δύο Θεσσαλονικέων αδελφών και ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου, το κοσμογονικό για την εξέλιξη της ιστορίας γεγονός του φωτισμού και του εκχριστιανισμού των Ρως και εν γένει των Σλάβων.
Αυτές οι σχέσεις στις μέρες μας στηρίζουν ένα γόνιμο διμερή πολιτικό διάλογο με στόχο την από κοινού επωφελή συνεργασία και δράση. Η πρωτοφανής άλλωστε οικονομική δοκιμασία που περνά σήμερα η Κύπρος αποτέλεσε την αφορμή για να αναδειχθούν για άλλη μια φορά οι μακραίωνοι, ουσιαστικοί και ακατάλυτοι δεσμοί μεταξύ των δύο λαών.
Με αφετηρία, όπως σημειώσαμε, της κοινής αυτής συμπόρευσης την καταλυτική επίδραση του Βυζαντίου και τη δημιουργική στροφή του ρωσικού λαού προς την Ορθοδοξία, είναι εμφανές μέσα από τις ένδοξες σελίδες της ιστορίας του Ελληνικού μας Γένους το παράλληλο της ιδεολογικής πορείας των δύο λαών. Ανεξίτηλα στη συλλογική εθνική μας συνείδηση χαράχθηκε η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό, που διαδραμάτισε στην πορεία καταλυτικό ρόλο στην απελευθέρωση και χειραφέτηση του νεώτερου Ελληνισμού. Κατά την ίδια καθοριστική περίοδο, αρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης που ξέσπασε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες της Μολδαβίας και Βλαχίας, ήταν ο Υπασπιστής του Τσάρου, Αλέξανδρος Υψηλάντης, ενώ αργότερα, πρώτος Κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους υπήρξε ο Yπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, ο έχων και κυπριακή ρίζα, Κόμης Ιωάννης Καποδίστριας.
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Ρωσίας και η ανύστακτη υποστήριξη της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας από μέρους της Μόσχας, ανάγονται στην εγκαθίδρυση της Κυπριακής Πολιτείας, το 1960. Τόσο οι ρωσικές Κυβερνήσεις, όσο και ο ίδιος ο ρωσικός λαός στάθηκαν με σταθερότητα στο πλευρό των Κυπρίων και στον αγώνα μας για προάσπιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής μας ακεραιότητας, σε χρόνους δίσεκτους και ιδιαιτέρως μετά την βάρβαρη τουρκική εισβολή το 1974.
Στις μέρες μας, οι άριστες διμερείς σχέσεις αντικατοπτρίζονται στη συνεπή και πολύτιμη στήριξη της Ρωσίας στις προσπάθειες για επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και συνολικής λύσης του κυπριακού προβλήματος, αλλά και στην εγγύτητα των θέσεων των δύο χωρών σε σημαντικά διεθνή ζητήματα. Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με καθοριστική συμβολή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Οργανισμού, η Ρωσία αποτελεί συνεπή υποστηρικτή της διπλωματίας των διαπραγματεύσεων, για την αναζήτηση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου, στηρίζοντας σταθερά τις κυπριακές θέσεις για επίλυση του εθνικού μας ζητήματος στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Από την πλευρά της η Κύπρος, με την παρουσία της στην ευρωπαϊκή οικογένεια προωθεί την περαιτέρω ενίσχυση της εταιρικής συνεργασίας Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως βασικού στρατηγικού της εταίρου. Η Κύπρος υποστηρίζει ένθερμα την ενδυνάμωση της στρατηγικής αυτής σχέσης, η οποία αποτελεί απαραίτητο συστατικό στις προσπάθειες προώθησης της διεθνούς ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας, αλλά και στην προσπάθεια οικοδόμησης του κοινού μας ευρωπαϊκού σπιτιού από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια όρη.
Πέραν όμως της πολιτικής συνεργασίας των δύο χωρών, ακατάλυτοι πολιτισμικοί και θρησκευτικοί δεσμοί συνδέουν διαχρονικά τα δύο κράτη. Ειδικά στις δύσκολες μέρες που διανύει ο τόπος μας, η ανάδειξη και διατήρηση της πολιτισμικής και θρησκευτικής μας ταυτότητας και ιδιοπροσωπίας αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση επιβίωσης του λαού μας, καθώς αποτελεί το βασικό στοιχείο που καθορίζει με τρόπο αλάνθαστο την εθνική μας ταυτότητα και αποτελεί παράγοντα ενότητας και δύναμης για την υπερπήδηση των όποιων πρόσκαιρων εμποδίων παρουσιάζονται στην πορεία μας. Η δημιουργική πολιτισμική και θρησκευτική συμπόρευση των δύο λαών, ενισχύει από πλευράς του κυπριακού λαού τα ήδη υπάρχοντα αισθήματα σεβασμού προς τις κοινές μας καταβολές και αναφορές. Ως εκ τούτου, η πολιτισμική σύγκλιση των δύο λαών, θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί τη βάση για την περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεων Κύπρου – Ρωσίας και τη διεύρυνση της μεταξύ τους συνεργασία σε όλους τους τομείς.
Με διπλωματικές σχέσεις πέραν του μισού αιώνα, έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών εξαίρετες σχέσεις και στον οικονομικό τομέα. Η γεωγραφική θέση της χώρας μας, το υψηλού μορφωτικού επιπέδου εργατικό δυναμικό, η ένταξή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια και τα σημαντικά εταιρικά πλεονεκτήματα που προσφέρει, έχουν επισφραγίσει τη θέση της Κύπρου ως ενός περιφερειακού οικονομικού κέντρου, για προσέλκυση ρωσικών επενδύσεων και την έχουν καταστήσει αξιόπιστο οικονομικό εταίρο για τους Ρώσους επενδυτές. Αποτέλεσμα αυτού, οι δύο χώρες απολαμβάνουν στενές επιχειρηματικές σχέσεις που ενισχύουν περαιτέρω τις σχέσεις φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Ως ένδειξη των άριστων σχέσεων μεταξύ των δύο λαών και των ισχυρών μεταξύ τους δεσμών, μεγάλος αριθμός Ρώσων έχει ήδη εγκατασταθεί στο νησί μας. Η ρωσική κοινότητα που ζει και δραστηριοποιείται στην Κύπρο, αποτελεί ένα σημαντικό και δημιουργικό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας αλλά και της οικονομίας του τόπου, γενικότερα. Την αλυσίδα των διμερών σχέσεων των δύο κρατών ενισχύει και το αυξανόμενο τουριστικό ρεύμα από τη Ρωσία, το οποίο, δεδομένης της πρόσφατης απελευθέρωσης των ρωσικών πτήσεων προς την Κύπρο για την οποία ως αρμόδιος Υπουργός εκφράζω τις δημόσιες ευχαριστίες μου προς τη ρωσική Κυβέρνηση, αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω, συμβάλλοντας έτσι στην αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Κύπρο.
Με εφαλτήριο λοιπόν τους ισχυρούς ιστορικούς μας δεσμούς, που με το πέρασμα των αιώνων έχουν αποδείξει την ανθεκτικότητά τους, καλούμαστε να ενισχύσουμε τις σχέσεις Κύπρου - Ρωσίας με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και διασφάλιση της ευημερίας των λαών μας.
Η διαρκής ενίσχυση των προσπαθειών της Κύπρου για επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, αλλά και η σταθερή στήριξη από μέρους της Ρωσίας σε κάθε κρίσιμη στιγμή της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραμένουν ανεκτίμητες. Στα πλαίσια αυτά, η Κυπριακή Δημοκρατία προσδίδει μεγάλη σημασία στην περαιτέρω διεύρυνση και εμβάθυνση των σχέσεων Κύπρου - Ρωσίας και υπογραμμίζει την πρόθεσή της να συνεχίσει να καλλιεργεί τους δεσμούς φιλίας και συνεργασίας, με αμοιβαίο όφελος, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ανάπτυξης των οικονομιών μας αλλά και στη διατήρηση των πνευματικών και πολιτισμικών στοιχείων που συνδέουν άρρηκτα τους δύο λαούς μας.
Με τις σύντομες αυτές σκέψεις θέλω θερμότατα να συγχαρώ τους οργανωτές της εξαιρετικής αυτής επιστημονικής ημερίδας και να ευχηθώ ολόψυχα κάθε επιτυχία στις εργασίες της.