Όπως κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, οδηγημένοι από το φως της ιστορικής μας μνήμης, επιστρέφουμε στις κορυφαίες στιγμές των Εθνικών Επετείων του 1821 και του 1955.
Επιστρέφουμε, όχι μόνο για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε όλους εκείνους που πολέμησαν και θυσιάστηκαν, ή ανέβηκαν αγέρωχοι στην αγχόνη για την απελευθέρωση της πατρίδας, αλλά και για να αντλήσουμε από το μεγαλείο της ψυχής και τα αποθέματα του φρονήματος και του ηρωισμού που μας έχουν αφήσει ως ιερή παρακαταθήκη.
Ημέρες σαν σήμερα, μας κυριεύει ολοζώντανη η ιστορική μνήμη και έντονα αισθήματα δέους, συγκίνησης και περηφάνιας πλημμυρίζουν τη ψυχή και την καρδιά του ελληνισμού σε κάθε γωνιά της γης.
Συμπληρώνονται 189 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, που αποτελεί το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας. Γιατί ο αγώνας του 1821 θεμελίωσε ουσιαστικά το ελληνικό κράτος, αφού έδωσε υπέροχα δείγματα αρετής και προσήλωσης στις πανανθρώπινες αξίες της αξιοπρέπειας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας.
Ο αγώνας του 1821 φλόγισε τις καρδιές και συγκίνησε την Ευρώπη με τον ηρωισμό και τα κατορθώματα του. Την Ευρώπη που σήμερα δυστυχώς παραμένει απαθής μπροστά στις τραγικές συνέπειες της εισβολής και της κατοχής πάνω σ’ ένα μικρό λαό ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων.
Το σκίρτημα του ελληνισμού εκείνη την άνοιξη του 1821 σήμανε τον λαϊκό καθολικό ξεσηκωμό των σκλαβωμένων ελλήνων ενάντια στον τούρκικο ζυγό και η 25η Μαρτίου γράφτηκε στην ιστορία ανεξίτηλα, με το αίμα των αθάνατων παλικαριών της Ελλάδας, ως η πιο λαμπρή ιστορική στιγμή της ελληνικής ιστορίας.
Η πίστη απόμεινε μοναδικός και ανεξάντλητος θησαυρός για κάθε Έλληνα. Η καρδιά του έμοιαζε, θα ’λεγε κανείς, με εκκλησιά που μέσα της έκαιγε ακοίμητο το καντήλι της Πίστης και της Ελπίδας. Πόσοι βοριάδες δε φύσηξαν μανιασμένοι, για να σβήσουν τη φλόγα αυτή! Το παιδομάζωμα, το χαράτσι, το κλείσιμο των σχολείων, οι φοβέρες αλλά και οι υποσχέσεις των Τούρκων σ΄ όποιο θ΄ άλλαζε την πίστη του!
«Κι ήταν όλα σιωπηλά,
γιατί τα ΄σκιαζε η φοβέρα
και τα πλάκωνε η σκλαβιά!»
Κι όμως παρ’ όλες τις τρομερές δοκιμασίες, η φλόγα της Πίστης και της Ελπίδας δεν έσβησε. Και έμελλε να είναι εκείνη η άνοιξη του 1821 η τελευταία άνοιξη που θα παρέμενε σκλαβωμένη η Ελλάδα. Τα χελιδόνια εκείνη τη χρονιά έφεραν παντού τη μεγάλη είδηση του εθνικού ξεσηκωμού. Η μέρα που περίμεναν 400 χρόνια οι σκλαβωμένοι Έλληνες, έφτασε. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης στην Αγία Λαύρα και οι αγωνιστές έδωσαν όρκο ιερό «Ελευθερία ή Θάνατος».
Απ΄άκρη σ΄άκρη του ελληνισμού, από το Σούλι και την Μακεδονία ως το Ταίναρο και την Κρήτη, από την Πόλη και τον Πόντο, ως την Κύπρο και τα Δωδεκάνησα, ξεσηκώθηκε το υποδουλωμένο γένος. Το χάνι της Γραβιάς, η Τρίπολη, η Αλαμάνα, το Μεσολόγγι έγιναν κάστρα αντρειοσύνης και σύμβολα αυτοθυσίας και ηρωισμού. Το σύνθημα του αγώνα σκορπίστηκε σ’ ολόκληρη τη σκλαβωμένη Ελλάδα. Και τότε όλοι, άντρες, γυναίκες, γέροντες και παιδιά έλαβαν μέρος στη μεγάλη εξέγερση για λευτεριά με απίστευτο ηρωισμό. Οι χτεσινοί ραγιάδες έγιναν μεμιάς ήρωες. Αμέτρητοι ήρωες και ηρωίδες μπροστά στους οποίους υποκλινόμαστε με δέος και σεβασμό.
Ονόματα πολύτραγουδημένα και ονόματα άγνωστα που χάνονται μέσα στην λήθη της ιστορίας. Η επανάσταση φούντωσε, ξαπλώθηκε σε στεριά και θάλασσα. Και το όραμα της λευτεριάς το άπιαστο, το σήκωσαν μορφές αγέρωχες, γνήσια τέκνα της ελληνικής λεβεντιάς, βράχοι υψηλοί, με απίστευτη ανδρειοσύνη. Ο Κολοκοτρώνης στο Μοριά, ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι, ο Διάκος στην Αλαμάνα, ο Ανδρούτσος στο Χάνι της Γραβιάς.
Και η στρατιά των ηρώων του αγώνα μεγάλωνε... «Κάποιοι τους έλεγαν τρελούς»...κι όμως η στρατιά μεγάλωνε. Γεώργιος Καραϊσκάκης, Μπουμπουλίνα, Κανάρης, Μαντώ Μαυρογένους, Μπότσαρης...Μα η λευτεριά ήταν αχόρταγη... Ήθελε νεκροί χιλιάδες νά ΄ναι στους τροχούς. Ήθελε κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους.
Χίος... Ψαρά... Μεσολόγγι... Το Μεσολόγγι πού ΄ γινε το σύμβολο της επανάστασης. Πείνασε, χτυπήθηκε, δεκατίστηκε μα ποτέ δε λύγισε. Έγινε ατσάλινος πύργος, που έκρυβε γρανιτένια θέληση ενάντια στην τυραννία. Κι΄ ο χορός του Ζαλόγγου των γενναίων Σουλιωτισσών, αποτέλεσε πράξη υπέρτατης θυσίας και έχει παραμείνει ένας και μοναδικός στην παγκόσμια ιστορία. Μια χώρα μονάχα μπορεί να καυχιέται για Θερμοπύλες και Μεσολόγγια, για Κολοκοτρώνηδες και Κανάρηδες, για Σουλιώτισσες και Μπουμπουλίνες. Κι αυτή η λεβεντογεννήτρα χώρα είναι η Ελλάδα, ο τόπος που γέννησε την ιδέα της λευτεριάς.
Η θυσία και ο ηρωϊσμός του ελληνικού λαού γονάτισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ξεπρόβαλε η ευλογημένη ώρα που η ελευθερία γύρισε στη βασανισμένη χώρα κι΄άπλωσε τις φτερούγες της πάνω από τον ταλαιπωρημένο αλλά περήφανο λαό. Μα οι Μεγάλες Δυνάμεις που ρύθμιζαν και τότε τις τύχες των λαών, αποφάσισαν μόνο την απελευθέρωση της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και μερικών νησιών.
Ο εξαντλημένος νικητής είδε και τότε τους δυνατούς της γης να επεμβαίνουν και να αδικούν παράφορα. Μα το πνεύμα της επανάστασης της 25ης Μαρτίου 1821 δεν έπαψε να καίει σαν καμίνι μέσα στα στήθια των Ελλήνων, και το μικρό τότε Ελεύθερο Ελληνικό Έθνος συνέχισε τους ένδοξους αγώνες και απελευθέρωσε με τους αγώνες του, πολλά σκλαβωμένα ως τότε αδέρφια.
Και πάλιν όμως έμεναν σκλαβωμένα ελληνικά χώματα. Μεταξύ αυτών ήταν και η Κύπρος μας, που βάραινε το σβέρκο της ο πιο σκληρός αποικιοκρατικός ζυγός.
Κι ακούστηκε απ΄ της Αρχιεπισκοπής το θρόνο το εγερτήριο σάλπισμα του Μακάριου. Και την αυγή της 1ης του Απρίλη του 1955, οι γενναίοι μαχητές της Ε.Ο.Κ.Α., γνήσιοι απόγονοι της στρατιάς των ηρώων του 1821, άδραξαν τα όπλα και ρίχτηκαν στην πάλη για Λευτεριά ή Θάνατο.
Ήταν 1η του Απρίλη του 1955 όταν η ακατάσβεστη φλόγα της λευτεριάς και της δικαιοσύνης πυρπόλησε τις ψυχές των ελλήνων της Κύπρου. Ο άγγλος δυνάστης δείχνοντας το κτηνώδες πρόσωπο του, γέμισε την μικρή επαναστατημένη Κύπρο με οδοφράγματα, με στρατόπεδα συγκέντρωσης, με κρατητήρια και αγχόνες. Ούτε καν διερωτήθηκε γιατί αυτός ο μικρός, φιλήσυχος, φιλειρηνικός και ευγενικός λαός, ξαφνικά, έγινε θεριό.
Το αίσθημα της αδικίας, της καταπίεσης, το βάρος της σκλαβιάς δεν ήταν άλλο υποφερτά. Έγιναν λαίλαπα και ξεχύθηκαν μέσα από τις ψυχές των σκλαβωμένων κυπρίων. Τα κρατητήρια γέμιζαν από αμούστακα παιδιά και νεαρές κοπέλες.
Ο κυπριακός ελληνισμός ήξερε καλά, ότι η ελευθερία δε χαρίζεται, αλλά κατακτιέται. Περιφρόνησαν τους πάνοπλους άγγλους στρατιώτες, αγνόησαν τις συλλήψεις, τους εξευτελισμούς, τα βασανιστήρια, τις ανατινάξεις των σπιτιών και τις φυλακίσεις χωρίς δίκες.
Ο Μαχαιράς, το Δίκωμο, ο Αχυρώνας, οι ιστορικές μάχες στα βουνά και τους κάμπους, έγιναν αντάξιες του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών, της Σαλαμίνας, της Γραβιάς και της Αλαμάνας. Τα παιδιά της Κύπρου οδηγούνταν στις αγχόνες, τραγουδώντας και γνωρίζοντας ότι η θυσία τους είναι σπόρος που θα φυτρώσει και θα καρποφορήσει. Τα ωραία παλικάρια που αυγή τα πήγαν στην αγχόνη, ανέβηκαν σκαλί-σκαλί την αθανασία και μπήκαν ολόϊσια στην αιωνιότητα από την πόρτα που μπαίνουν οι μεγάλες και φωτεινές μορφές της ανθρωπότητας. Καραολής, Δημητρίου, Παλληκαρίδης, Πατάτσος, Παναγίδης και Ζάκος. Έτσι έπεσαν τραγουδώντας, στην αγχόνη και στη μάχη οι έφηβοι ήρωες μας.
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Τα απλά, αγνά παλικάρια του κυπριακού λαού, οι ήρωες μας του Έπους του 1955, έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία, την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Κύπρου. Όμως, τις τραγικές στιγμές του 1974, όταν ο Αττίλας κατακτητής βεβήλωνε τα χώματα μας, οι ήρωες μας πέθαιναν για δεύτερη φορά.
Σήμερα οι ψυχές τους, είναι εδώ μαζί μας, μας παρακολουθούν και ταυτόχρονα μας συμπαραστέκονται και μας καθοδηγούν σε τούτες τις δύσκολες ώρες που η Κύπρος μας συνεχίζει τον αγώνα της για τον τερματισμό της κατοχής και για μια λύση που να επανενώνει το λαό και την πατρίδα μας. Μια λύση βιώσιμη και λειτουργική που να έχει τα εχέγγυα ότι θα αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Που δεν θα τη σκιάζει η κηδεμονία της Τουρκίας. Μια λύση δημοκρατική, μια λύση δίκαιη που να στηρίζεται στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Δίνουμε σήμερα το μήνυμα προς όσους ενδιαφέρονται για τη λύση και για τη διαμόρφωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή, ότι οφείλουν να στραφούν επιτέλους προς την πλευρά της Τουρκίας, που έχει παραβιάσει και εξακολουθεί να παραβιάζει το διεθνή νόμο. Θα πρέπει να της δοθεί το ισχυρό μήνυμα ότι δεν είναι δυνατή η ομαλή εξέλιξη της ευρωπαϊκής της πορείας χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της απέναντι στην Ε.Ε. και απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρώτιστη των οποίων είναι ο τερματισμός της παράνομης και αναχρονιστικής στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου.
Καλούμε ταυτόχρονα την Τ/Κ ηγεσία να ανταποκριθεί κατά τρόπο ουσιαστικό και θετικό στις άμεσες, έντιμες και ειλικρινείς προσπάθειες του Προέδρου Χριστόφια, ούτως ώστε να διαμορφωθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, οι οποίες θα ανοίξουν το δρόμο για τη λύση.
Έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από την έναρξη των απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Τουρκοκύπριου ηγέτη, υπό την αιγίδα του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών.
Δυστυχώς η μέχρι τώρα άτεγκτη τουρκική στάση και η εμμονή σε συνομοσπονδιακές προτάσεις και διαιρετικές τοποθετήσεις δεν μας αφήνουν πολλά περιθώρια για να τρέφουμε ιδιαίτερη αισιοδοξία. Παρ’ ολ’ αυτά , εμείς δεν πρόκειται επ’ ουδενή λόγο να εγκαταλείψουμε τις προσπάθειες. Γιατί εγκατάλειψη των προσπαθειών μας θα σήμαινε την οριστική πλέον παραδοχή της διχοτόμησης της πατρίδας μας. Και κανένας από μας δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Ούτε απέναντι στην ιστορία μας, ούτε απέναντι στους ήρωες μας που θυσιάστηκαν για μια Κύπρο ελεύθερη και ακέραια, αλλά ούτε απέναντι στα παιδιά μας και στις επόμενες γενιές.
Με αίσθημα πατριωτικής ευθύνης, ο κυπριακός λαός στηρίζει τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και ενισχύει τη διαπραγματευτική του ισχύ και τις ενέργειες του που έχουν ως στόχο την επίτευξη μιας συνολικής λύσης στη βάση ενός κράτους με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια, στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μιας λύσης όμως που να επανενώνει το κράτος, το λαό, την οικονομία και τους θεσμούς και που να σέβεται και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες ολόκληρου του Κυπριακού λαού - Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμένιων, Μαρωνιτών και Λατίνων.
Με επίγνωση των τραγικών συνεπειών της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, δεν έχουμε άλλη επιλογή από του να συνεχίσουμε ενωμένοι τον αγώνα μας για μια ελεύθερη και επανενωμένη Κύπρο, κοινή πατρίδα για όλους τους Κυπρίους. Δεν νοείται ασφαλώς λύση χωρίς τον πλήρη τερματισμό της τουρκικής κατοχής και του εποικισμού, που αποτελούν την ουσία αλλά και την κύρια αιτία διαιώνισης και περιπλοκής του κυπριακού προβλήματος.
Η 25η Μαρτίου 1821 και η 1η Απριλίου 1955 αποτελούν φωτεινό φάρο στη μακραίωνη ιστορία του Έθνους μας. Αυτοί οι αγώνες αποτελούν ταυτόχρονα καθοδηγητικό φάρο και για το δικό μας αγώνα για να καταστήσουμε ξανά την Κυπριακή Δημοκρατία ελεύθερη και επανενωμένη. Μόνο έτσι θα μπορούμε να πούμε ότι δικαιώσαμε τη θυσία όλων αυτών των ηρώων.
Τιμή και δόξα σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Αιώνια ας είναι η μνήμη τους.