Τις μέρες αυτές ανασύρονται από το συρτάρι των αναμνήσεών μας θύμισες από τις μαύρες εκείνες μέρες του 1974, που σκόρπισαν στον τόπο μας την καταστροφή. Ο απολογισμός θλιβερός: χιλιάδες πρόσφυγες, νεκροί και αγνοούμενοι, και μια πατρίδα μοιρασμένη. Χήρες και ορφανά, μαυροφορεμένοι γονείς και συγγενείς που έχασαν τους δικούς τους σε μάχες και δολοφονίες του Τούρκου εισβολέα, αλλά και άλλες τόσες οικογένειες που ακόμα αναζητούν τους δικούς τους, αποτελούν έκτοτε σταθερές φιγούρες που συνοδεύουν το δράμα του τόπου μας και ζωγραφίζουν την ιστορία του. Οι πληγές παραμένουν ακόμη ανοικτές και η πατρίδα μας συνεχίζει να ανεβαίνει το δικό της Γολγοθά.
Με αισθήματα συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας συγκεντρωθήκαμε σήμερα στον ιερό τούτο χώρο του ημικατεχόμενου Δήμου Δερύνειας, για να αποτίνουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στα ηρωικά παλληκάρια της Δερύνειας, τα οποία προσέφεραν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τη ζωή τους, στο βωμό της ελευθερίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της πατρίδας μας ενάντια στα τουρκικά στρατεύματα εισβολής και κατοχής.
Τιμούμε και μνημονεύουμε σήμερα τους αθάνατους ήρωες του Δήμου Δερύνειας: Παναγιώτη Πασχάλη Παναγιώτου, Γεώργιο Παντελή Κολάνη, Κωστάκη Λαμπρία, Λοΐζο Ανδρέα Χρίστου, Πιερή Αδάμου Λάμπρου και Κυριάκο Χρίστου Γεωργίου.
Ο Παναγιώτης Πασχάλη Παναγιώτου, 24 χρονών, κατατάχθηκε ως έφεδρος στο πυροβολικό, ανήμερα της τουρκικής εισβολής. Πολέμησε γενναία στην πρώτη γραμμή στις μάχες της Μιας Μηλιάς, όπου στις 15 Αυγούστου, τραυματίστηκε σοβαρά από βλήμα όλμου. Άφησε την τελευταία του πνοή, στις 25 Αυγούστου 1974.
Ο Γιώργος Παντελή Κολάνη ήταν μόλις 21 χρονών όταν κατατάχθηκε ως έφεδρος καταδρομέας στις 20 Ιουλίου 1974. Υπηρετούσε στο τρίγωνο Λάπηθος – Πάναγρα – Καραβάς όταν στις 2 Αυγούστου τραυματίστηκε θανάσιμα στις μάχες του Καραβά, στην προσπάθεια του να διασώσει τραυματία συνάδελφό του.
Ο Κωστάκης Λαμπρία με καταγωγή από το Νέο Χωριό Κυθραίας ζούσε στην Αμμόχωστο. Κατατάχθηκε ως έφεδρος στις 20 Ιουλίου 1974 και σκοτώθηκε από σφαίρα ακροβολιστή στις μάχες της Αμμοχώστου, την πρώτη μέρα της τουρκικής εισβολής, αφήνοντας πίσω του τη γυναίκα και το παιδί του.
Ο Λοΐζος Ανδρέα Χρίστου, 20 χρονών, υπηρετούσε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά. Σκοτώθηκε κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής, στις 14 Αυγούστου 1974, ενώ επάνδρωνε φυλάκιο στην περιοχή του λιμανιού Αμμοχώστου.
Ο Πιερής Αδάμου Λάμπρου, 38 χρονών, υπάλληλος της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής τον Αύγουστο του 1974, βρισκόταν σε υπηρεσία στη Γιαλούσα, όπου και κατοικούσε.
Παρά τις οδηγίες του προϊσταμένου του να εγκαταλείψει την περιοχή λόγω της προέλασης των Τούρκων, δεν το έπραξε παραμένοντας πιστός στο καθήκον. Συνελήφθη από τους Τούρκους εισβολείς και εκτελέστηκε στις 19 Αυγούστου 1974. Ετάφη με δέκα άλλους Γιαλουσίτες σε ομαδικό τάφο στη Γαλάτεια.
Ο 18χρονος Κυριάκος Χρίστου Γεωργίου υπηρετούσε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά όταν συνελήφθηκε στη Βώνη. Εκτελέστηκε και τάφηκε σε ομαδικό τάφο στην περιοχή του τουρκοκυπριακού χωριού Μπέκιογιου.
Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των ηρώων του Δήμου Δερύνειας. Το μεγαλείο της ψυχής, η αγωνιστικότητα, το σθένος τους στη μάχη για την προάσπιση της πατρίδας και η θυσία τους, τους κατατάσσουν άξια στο Πάνθεο των ηρώων.
Μαζί με τους έξι ήρωες του Δήμου Δερύνειας τιμούμε ακόμη δύο Δερυνιώτες που δολοφονήθηκαν βάναυσα από τους Τούρκους εισβολείς τον Αύγουστο του 1974: Την Ελένη Θωμά που δολοφονήθηκε μέσα στο σπίτι της στην περιοχή Στροβίλια στις 16 Αυγούστου 1974 και τον Μιχάλη Καλλή που δολοφονήθηκε ενώ επέστρεφε από το περιβόλι του στις 23 Αυγούστου 1974.
Τη μαύρη λίστα των ανθρώπινων απωλειών συμπλρώνουν οι αγνοούμενοί μας που εξαφανίστηκαν στα χέρια των κατοχικών στρατευμάτων.
Απευθύνουμε σήμερα δέηση για την ανεύρεση οκτώ αγνοούμενων της Δερύνειας που τα ίχνη τους εξαφανίστηκαν το θλιβερό εκείνο καλοκαίρι του 1974 και έκτοτε η τύχη τους αγνοείται. Των έφεδρων Πιερή Γεωργίου Βερέη, Σταύρου Κωνσταντίνου Χριστοφόρου και Στέλιου Ανδρέου Πέτρου, των δεκαοκτάχρονων τότε στρατιωτών της Εθνικής Φρουράς, Θέμη Χαριλάου Δημητριάδη και Κυριάκου Χρίστου Γεωργίου.
Τραγικές μορφές στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων μας αποτελούν τα τρία αγνοούμενα αδέλφια, ο πεντάχρονος Ανδρέας και οι δίδυμες Μαρία και Κίκα Χριστάκη Κυριάκου που στις 19 Αυγούστου, την μέρα της εξαφάνισης τους, ήταν μόλις τριών χρόνων.
Το χρέος μας απέναντι στους ήρωες μας επιβάλλει να συνεχίσουμε τον αγώνα για την επανένωση της πατρίδας μας και της διακρίβωσης της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενου μας.
Διαχρονικός μας στόχος παραμένει η ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη βάση των ήδη διακηρυγμένων από τα Ηνωμένα Έθνη και αποδεκτών από τη διεθνή κοινότητα αρχών, που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό, θα απαλλάσσει την Κύπρο από ξένες εξαρτήσεις και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες του συνόλου του κυπριακού λαού. Η βούλησή μας να αγωνιστούμε και να επιτύχουμε τους διαχρονικούς στόχους που έχει θέσει η πλευρά μας για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας παραμένει σταθερή. Αλλαγή στόχων οδηγεί χωρίς αμφιβολία σε περιπέτειες με άγνωστες αλλά σίγουρα επιζήμιες εξελίξεις.
Μετά την εμπειρία και των τραγικών συνεπειών του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, καθώς και της συνεχιζόμενης κατοχής, βασικότερος μας σύμμαχος στον αγώνα μας θα πρέπει να είναι η ενότητα και η ομοψυχία ώστε να αντεπεξέλθουμε στους κινδύνους που ελλοχεύουν. Αυτή η ενότητα δεν μπορεί να οικοδομηθεί με αφορισμούς και απόδοση ευθυνών για εξυπηρέτηση των οποιωνδήποτε σκοπιμοτήτων, αλλά στη βάση αρχών και σωστής εκτίμησης των εξελίξεων μετά από εποικοδομητικό διάλογο και χωρίς προκαταλήψεις.
Από την 1η Ιουλίου η Κύπρος βρίσκεται στο πηδάλιο της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μιας Προεδρίας που ενισχύει ακόμη περισσότερο την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και τον αγώνα μας για δικαίωση και λύση του κυπριακού προβλήματος μέσα από τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Ο αγώνας μας θα πρέπει να είναι συνεχής σε κάθε μετερίζι μέχρι την τελική δικαίωση.
Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες,
Η απόδοση της οφειλόμενης τιμής στους ήρωές μας αποτελεί επιβαλλόμενο χρέος. Γι’ αυτούς η μόνη ξεκάθαρη επιλογή αποτελούσε η προάσπιση της πατρίδας. Πίστεψαν στην ελευθερία και πολέμησαν γι’ αυτήν. Έχουμε χρέος απέναντι στις επόμενες γενιές να συνεχίσουμε τον αγώνα για μια ελεύθερη και ευημερούσα πατρίδα. Η θυσία τους θα αποτελεί το δικό μας φάρο που θα μας καθοδηγεί και θα κρατεί το βλέμμα μας στραμμένο στις αξίες και τα ιδανικά του λαού μας.
Μνημονεύουμε σήμερα και τιμούμε τους ήρωες του Δήμου Δερύνειας, και αναπέμπουμε δέηση υπέρ των αγνοούμενων αδελφών μας που τα ίχνη τους χάθηκαν μέσα στη δύνη της τούρκικης εισβολής.
Ας είναι αιώνια η μνήμη τους.