Nίκος Nικολαΐδης: Η δημιουργία δημόσιων συγκοινωνιών είναι μια κορυφαία προτεραιότητα για την Κυβέρνηση

«Θα είναι εκτός πραγματικότητας όποιος ισχυριστεί ότι έχουμε σήμερα δημόσιες συγκοινωνίες»

ΤΟΥ MIXAΛH XΑΤΖΗΣTYΛIANOY

Εκατοντάδες χιλιάδες μετακινήσεις γίνονται, κατά μέσον όρο, τις εργάσιμες ημέρες όσον αφορά το καθημερινό πηγαινέλα στον τόπο εργασίας. Παρόλα αυτά, μόνον το 2% χρησιμοποιούν για τις διακινήσεις τους τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Τα επίσημα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι οι Κύπριοι στρέφουν, και μάλιστα με αυξανόμενους ρυθμούς, την πλάτη τους στα μέσα μαζικής μεταφοράς, δείχνοντας σταθερά την προτίμησή τους στα ιδιωτικά αυτοκίνητα. Και όχι τυχαία. Οι εξαγγελίες των εκάστοτε κυβερνήσεων για ενίσχυση των δημόσιων συγκοινωνιών αποδείχθηκαν ψεύτικα μεγάλα λόγια, κουβέντες του καφενέ. Οι συνέπειες της απαξίωσης των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι ολέθριες: Ίσως να είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο σε αναλογία ιδιωτικών οχημάτων ανά άτομο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Συγκοινωνιών, διακινούνται γύρω στις 700 χιλιάδες τροχοφόρα στην Κύπρο!

Οι ανάγκες τελικά καλύπτονται με παράνομη στάθμευση σε δρόμους, συχνά και σε διπλές σειρές, πάνω σε στροφές, ακόμα και σε στάσεις.

Η αναξιοπιστία είναι το βασικό «μείον» των μοναδικών μέσων μαζικής μεταφοράς που διαθέτουμε, των λεωφορείων. Όμως εξίσου προβληματική είναι και η διάταξή τους, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες μετακίνησης.

«Όποιος ισχυρίζεται ότι σήμερα έχουμε δημόσιες συγκοινωνίες, είναι εκτός πραγματικότητας», δηλώνει σε συνέντευξή του στη «Σ» ο νέος Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων, Νίκος Νικολαΐδης, απαριθμώντας παράλληλα τα μέτρα που προτίθεται να λάβει και τα οποία, όπως εκτιμά, θ’ αποτελέσουν το κλειδί για ν’ αφήσει ο Κύπριος στο σπίτι του το αυτοκίνητο και να προτιμήσει τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Εσείς θεωρείτε ότι έχουμε δημόσιες συγκοινωνίες στην Κύπρο;

Θα είναι εκτός πραγματικότητας όποιος ισχυριστεί ότι έχουμε μέσα μαζικής μεταφοράς στην Κύπρο, με την έννοια της χρήσης τους. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σήμερα, μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 2% διακινείται με μέσα δημόσιας μεταφοράς.

Πού οφείλεται το γεγονός αυτό;

Οι λόγοι είναι πολλοί. Πρέπει να πούμε κατ’ αρχήν ότι η δημιουργία δημόσιων συγκοινωνιών είναι μια κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Στόχος μας είναι να θέσουμε τις σωστές βάσεις για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού σύγχρονου συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών. Ο στόχος αυτός είναι μακροπρόθεσμος καθώς προϋποθέτει μια σειρά μέτρων. Κατ’ αρχήν, απαιτείται ένα καλό οδικό δίκτυο, κάτι που, παρεμπιπτόντως, μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι διαθέτουμε. Ακολούθως θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα σύστημα από αποτελεσματικά μέσα διακίνησης. Σύστημα, το οποίο θα πρέπει να είναι σύγχρονο και έγκαιρο, το οποίο να μπορεί να το εμπιστευτεί ο πολίτης ότι θα τον πάρει στην ώρα του και με ασφάλεια στον προορισμό του. Το τελευταίο και το πιο δύσκολο από όλα είναι να καταφέρουμε ν’ αλλάξουμε τη νοοτροπία μας. Θα πρέπει να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Αυτό μας λείπει. Στην Κύπρο, δυστυχώς, επικρατεί η νοοτροπία της ατομικής χρήσης του αυτοκινήτου. Αν προσέξετε στους δρόμους, τα πλείστα αυτοκίνητα είναι με έναν επιβάτη, τον οδηγό. Ίσως να είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο σε αναλογία ιδιωτικών οχημάτων ανά άτομο. Διακινούνται γύρω στις 700 χιλιάδες τροχοφόρα στην Κύπρο, εκ των οποίων τα 500 χιλιάδες περίπου είναι ιδιωτικής χρήσης. Ο καθένας, λοιπόν, θέλει να χρησιμοποιεί το όχημά του. Αυτό όμως πλέον δεν εξυπηρετεί κανέναν. Φτάσαμε στο σημείο, πλέον, με την ύπαρξη και τη διακίνηση τόσων πολλών ιδιωτικών οχημάτων, να δημιουργείται κυκλοφοριακό κομφούζιο, που επηρεάζει τον καθένα μας. Ο χρόνος σήμερα είναι πολύτιμος για τον οποιονδήποτε από εμάς, επηρεάζεται η υγεία μας, το περιβάλλον μας. Πέραν των νεκρών που μετρούμε σχεδόν καθημερινά από θανατηφόρα δυστυχήματα και τους σοβαρά τραυματίες, υπάρχει και το κοινωνικοοικονομικό κόστος που προκύπτει από τα αυτοκινητικά δυστυχήματα, το οποίο υπερβαίνει τα 270 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.

Κατά μέσον όρο κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους στην Κύπρο από θανατηφόρα δυστυχήματα 100 περίπου άτομα. Αναλογιστείτε τότε, σε πόσους συνανθρώπους μας αλλάζει ριζικά η ζωή τους από τη μια στιγμή στην άλλη, μετά από ένα σοβαρό δυστύχημα που μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία ή ακρωτηριασμό ή μετά από ένα θανατηφόρο δυστύχημα;

Η νοοτροπία

Επανέρχομαι στην αναφορά σας για την ανάγκη που υπάρχει αλλαγής της νοοτροπίας μας με στόχο τη χρήση των λεωφορείων. Και ερωτώ: Το δικό σας το Υπουργείο δεν θα μπορούσε ν’ αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση έστω σε πρώτο στάδιο για τα υπόλοιπα υπουργεία, διευθετώντας από κάποια σημεία της Λευκωσίας τη μεταφορά των υπαλλήλων του Υπουργείου με λεωφορεία στο χώρο εργασίας τους;

Αυτό που λέτε, και ευχαριστώ για την πρότασή σας, είναι κάτι το πολύ σημαντικό. Θα πρέπει κάποιοι να δώσουν το καλό παράδειγμα. Πρέπει να πεισθεί ο κόσμος ότι είναι προς το συμφέρον του καθενός μας προσωπικά αλλά και προς το συμφέρον όλης της κοινωνίας ν’ αλλάξουμε αυτήν τη νοοτροπία. Βεβαίως δεν επιτυγχάνεται από τη μια ημέρα στην άλλη. Η προσπάθεια, όμως, πρέπει ν’ αρχίσει. Έχουμε ήδη αργήσει.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, μπορεί κάποιος να βασιστεί στις διαδρομές που εκτελούν τα λεωφορεία για να μεταβεί στο σπίτι του από το χώρο εργασίας; Και έχει και σημασία το πότε θα κατορθώσει να πάει.

Όπως είναι σήμερα τα πράγματα, δεν μπορούμε ν’ αναζητούμε δικαιολογίες γιατί δεν χρησιμοποιεί ο κόσμος τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ασφαλώς χρειάζεται να γίνει μια σημαντική προσπάθεια.

Επί τάπητος το κλιμακωτό ωράριο

Στις σκέψεις σας βρίσκεται και το ενδεχόμενο υιοθέτησης του κλιμακωτού ωραρίου για τους δημόσιους υπαλλήλους, το οποίο, όπως εκτιμάται, θα συμβάλει στην απάμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος;

Μια από τις παραμέτρους που θα συμβάλει ουσιαστικά στην απάμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος είναι και αυτή. Θα πρέπει να αξιολογήσουμε τις οποιεσδήποτε προσπάθειες έγιναν στο παρελθόν για την υιοθέτηση του κλιμακωτού ωραρίου σε κάποιες υπηρεσίες και, με βάση αυτήν την αξιολόγηση, θα πρέπει να δούμε κατά πόσον αυτό το μέτρο θα πρέπει να υιοθετηθεί. Η συνεισφορά του Υπουργείου Εργασίας και των κοινωνικών εταίρων στο θέμα αυτό είναι καθοριστική.

ΜΟΤ και Τουρκοκύπριοι

Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι αρκετοί Τουρκοκύπριοι κυκλοφορούν στις ελεύθερες περιοχές με επικίνδυνα αυτοκίνητα, αρκετά μεγάλα σε ηλικία, τα οποία βρίσκονται σε κακή κατάσταση και χωρίς βεβαίως να έχουν εξασφαλίσει κανένα πιστοποιητικό τεχνικού ελέγχου;

Ασφαλώς μας προβληματίζει. Δεν θα πρέπει να υποβαθμίζεται η ασφάλεια, όσο σημαντική και να είναι η πολιτική διάσταση της ελεύθερης διακίνησης των Τουρκοκυπρίων στις ελεύθερες περιοχές. Υπάρχει κάποιος προβληματισμός επί του θέματος και θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή, αφενός μεν για να διασφαλίζεται η ασφάλεια του κοινού από τα οχήματα αυτά και, αφετέρου, να εξυπηρετείται και η πολιτική διάσταση του ζητήματος αυτού.

Έρχονται οι «έξυπνες» στάσεις, αναβαθμίζονται λεωφορεία και διαδρομές

Εσείς τι προτίθεστε να πράξετε για τη βελτίωση - αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών;

Σίγουρα προτεραιότητά μας είναι η βελτίωση των υφιστάμενων μέσων μαζικής μεταφοράς. Δεν θα καταργήσουμε ό,τι υπάρχει για να το ξανακτίσουμε από την αρχή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα πρέπει το όλο θέμα να το δούμε όσο πιο σφαιρικά και ολοκληρωμένα γίνεται. Πρέπει να σας πω ότι έγιναν κάποιες σοβαρές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια. Με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2007 συγκροτήθηκε μια καθοδηγητική επιτροπή, της οποίας προΐσταται ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, με στόχο το 2013 να αυξηθεί ο αριθμός των διακινούμενων με τα μέσα μαζικής μεταφοράς από το 2% στο 10%. Πρόκειται για ένα στόχο φιλόδοξο, ο οποίος για να υλοποιηθεί χρειάζεται μια τεράστια και πολύπλευρη προσπάθεια. Έχουν γίνει κάποιες μελέτες και πιλοτικά προγράμματα, που αφορούν για παράδειγμα τις αστικές συγκοινωνίες της Λευκωσίας. Έχουν γίνει κάποιες προτάσεις ή κάποια περιγράμματα προτάσεων, τα οποία συζητούνται από τους αρμόδιους τεχνοκράτες και τους κοινωνικούς εταίρους. Αυτές οι προτάσεις επικεντρώνονται στην αναβάθμιση των υφιστάμενων λεωφορείων, που εξυπηρετούν το κοινό για μια χρονική περίοδο. Προβλέπεται, επίσης, η αναδόμηση και η αναβάθμιση των διαδρομών και η εγκατάσταση ενός ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης των διαδρομών στις στάσεις λεωφορείων, ώστε να γνωρίζει ο καθένας από εμάς ανά πάσα στιγμή, σε πόση ώρα θα περάσει το λεωφορείο από την κάθε στάση.

Θα πρέπει να περάσει το μήνυμα και εσωτερικά και στα άλλα συναρμόδια κυβερνητικά τμήματα ότι ο στρατηγικός στόχος της δημιουργίας ενός σύγχρονου αποτελεσματικού συστήματος δημοσίων μεταφορών είναι για το Υπουργείο και για την Κυβέρνηση κορυφαία προτεραιότητα. Άλλωστε, αυτό εκπηγάζει και από το προεκλογικό πρόγραμμα του Προέδρου Χριστόφια.

Κυριακή, 16 Μαρτίου 2008