mtcw


Τιμούμε και φέτος την 28η Οκτωβρίου, την επέτειο του θρυλικού «Οχι» που ο ελληνικός λαός αντέταξε στη φασιστική πρόκληση. Θυμόμαστε όσους όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στις δυνάμεις της βίας και του φασισμού και έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά και χάρισαν στον κόσμο την πρώτη αντιφασιστική νίκη.

Εβδομήντα ένα χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που η Ελλάδα δέχθηκε το ηλιόλουστο πρωϊνό της 28ης Οκτωβρίου 1940 το πολεμικό εγερτήριο. Βρέθηκε μπροστά σε μια πρωτοφανή πρόκληση εξαιτίας των κοσμοκρατορικών σχεδίων των ναζιστών του Χίτλερ και των κατακτητικών διαθέσεων του Μουσολίνι που δεν μπορούσε να δεχθεί για την Ιταλία το δεύτερο ρόλο στην κατάκτηση του κόσμου.

Η απάντηση στην πρόκληση ήταν μεγαλειώδης και κατέπληξε τους πάντες. Στο ιταμό τελεσίγραφο που ο Ιταλός Πρέσβης επέδωσε στον Πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά στις 4:30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 η απάντηση ήταν «Όχι». Ένα «Όχι» που το στήριξε ο ελληνικός λαός με πρωτοφανή προθυμία και αυταπάρνηση, απλά και αυτονόητα σαν φυσιολογική εκδήλωση της ελληνικής ψυχής όπως αυτή διαπλάστηκε διά μέσου των αιώνων.

Ο ελληνικός λαός με την κήρυξη του πολέμου ξεχύθηκε στους δρόμους διαδηλώνοντας το μίσος του για τους φασίστες και την αποφασιστικότητά του για αγώνα μέχρις εσχάτων. Αψηφώντας τους ιταλικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς πλημμύρισε τους δρόμους, τραγουδώντας και δίνοντας τη δική του απάντηση, το δικό του «όχι».

Ήταν ένα παράξενο φαινόμενο: να βαδίζει ένας λαός με το «χαμόγελο στα χείλη» στον πόλεμο απέναντι σ΄ έναν πολύ ισχυρότερο αντίπαλο, συγκριτικά άοπλος, αδύναμος, με ανοικτά τεράστια κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα, χωρίς ίχνος φόβου, με μια τεράστια θέληση να ταπεινώσει αυτόν που τόλμησε αυτή τη θανάσιμη ύβρη και να νικήσει. Αυτό ξεπερνούσε τα όρια της λογικής, ήταν μια παράφορη εκτίναξη στα ύψη της θυσίας.

Ως την 28η Οκτωβρίου 1940 κανένας δεν τόλμησε να αντιταχθεί στο χείμαρρο του ναζισμού. Όλοι έτρεμαν. Έτσι άλλοι συνθηκολόγησαν και άλλοι υπέγραψαν συμφωνία φιλίας με τον Άξονα.

Με απίστευτες δυσκολίες και με τις γυναίκες της Πίνδου να γράφουν τη δική τους χρυσή σελίδα, ματαιώθηκε ο περίπατος που πίστευαν ότι θα κάνουν οι εχθροί, μεταβλήθηκε σε άτακτη υποχώρηση και ο πόλεμος μεταφέρθηκε στην Αλβανία. Η ιαχή «αέρα-αέρα» έκοβε τα πόδια του εχθρού.

Οι Ιταλοί στρατιώτες, συνειδητοποιώντας την καταστροφή στην οποία οδηγούσε την Ιταλία ο Μουσολίνι, δεν πολεμούσαν πια, αλλά παραδίδονταν. Χιλιάδες οι αιχμάλωτοι, ενώ η θριαμβευτική πορεία του στρατού συνεχιζόταν αδιάκοπα. Κορυτσά, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο, οι πόλεις και τα χωριά έπεφταν διαδοχικά, η Ελλάδα σημείωσε τεράστια νίκη, αφήνοντας έκπληκτο όλο τον κόσμο.

Σ’ αυτήν τη δύσκολη ώρα για τις δυνάμεις του Άξονα, ο Χίτλερ επενέβη για να σώσει την κατάσταση. Οι Γερμανοί εισέβαλαν στα Βαλκάνια τον Απρίλη του 1941 και κτύπησαν με όλη τους τη δύναμη τα ελληνικά σύνορα για να σώσουν τους Ιταλούς συνεργάτες του Άξονα που εί αν ήττηθεί στην Αλβανία. Εκεί ζωντάνεψε ο βιβλικός μύθος του Δαΰιδ και Γολιάθ. Οι Γερμανοί σκόνταψαν σε μια λυσσαλέα αντίσταση που δεν είχαν γνωρίσει ως τότε στην Ευρώπη. Και έτσι έχασαν χρόνο για την επίθεσή τους στη Ρωσία, χρόνο που τους κόστισε πολύ γιατί στο μεταξύ έφτασε ο χειμώνας. Ο κόσμος ολόκληρος ανάσανε. Η ναζιστική Γερμανία δεν ήταν ανίκητη. Τον πόλεμο θα τον έκριναν, όχι μόνο τα όπλα, αλλά και η ψυχή και η προσήλωση στις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Το ελληνικό παράδειγμα έγινε πρότυπο προς μίμηση. Το έπος του 40 έχει να μας διδάξει πολλά, όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά σε κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από χρώμα, θρησκεία, έθνος ή φυλή.

Η νίκη των Ελλήνων άλλαξε το κλίμα της ψυχολογίας των λαών και κυβερνήσεων, απομυθοποίησε την παντοδυναμία και το αήττητο του ιταλογερμανικού Άξονα και καθυστέρησε τις ιταλογερμανικές δυνάμεις, αφαιρώντας πολύτιμο χρόνο από τον Χίτλερ και δίνοντας την ευκαιρία στους συμμάχους να αντεπιτεθούν.

Ο ίδιος ο Χίτλερ είπε ενώπιον της Γερμανικής Βουλής το Μάϊο του 1941: «Ο ελληνικός λαός αγωνίστηκε τόσο γενναία ώστε και αυτοί ακόμα οι εχθροί του δεν μπορούν να αρνηθούν την εκτίμησή τους προς αυτούς. Από όλους τους αντιπάλους που μας αντιτάχθηκαν ως αυτή την ημέρα, μόνο ο Έλληνας στρατιώτης μπόρεσε να πολεμήσει με αντρεία και περιφρόνηση προς το θάνατο».

Αλλά και ο Ουίνστον Τσέρτσιλ, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρεττανίας, τόνιζε το Μάϊο του 1944: «Λέγαμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες. Τώρα θα λέμε ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».

Αυτό το μεγαλειώδες επίτευγμα του ελληνικού λαού δεν ήταν ασφαλώς χωρίς το ανάλογο βαρύτατο τίμημα. Το σύνολο των νεκρών σε μάχες, εκτελέσεις και κακουχίες ξεπέρασε το μισό εκατομμύριο. Το ελληνικό αίμα για μια ακόμα φορά πότισε το δέντρο της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Από τον πανεθνικό αυτό αγώνα δεν ήταν δυνατό να απουσιάσουν οι Κύπριοι. Από την πρώτη ημέρα του πολέμου εκατοντάδες Κύπριοι κατετάγησαν ως εθελοντές στον ελληνικό στρατό και πολέμησαν στον αλβανικό πόλεμο. Τριάντα χιλιάδες συνολικά Κύπριοι κατετάγησαν στο Βρετανικό Στρατό και πολέμησαν στην Ελλάδα, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Κρήτη. Η μικρή Κύπρος επέλεξε το δρόμο της αξιοπρέπειας και της τιμής, σε αντίθεση με άλλες χώρες που διάλεξαν την εύκολη λύση της ουδετερότητας. Αυτή της την επιλογή η Κύπρος την πλήρωνε με αίμα. Για να εισπράξει ακόμα μια φορά την αγνωμοσύνη των μεγάλων όταν αργότερα διεκδίκησε η ίδια τα αυτονόητα εθνικά δικαιώματά της.

Οι λαοί κρίνονται στα σταυροδρόμια της ιστορίας. Κρίνονται στις μεγάλες επιλογές. Επιλογές μεταξύ του αγώνα ή της υποταγής. Μεταξύ της εύκολης αλλά αναξιοπρεπούς λύσης και της δύσκολης αλλά περήφανης επιλογής. Τόσο ο ελλαδικός, όσο και ο ελληνοκυπριακός Ελληνισμός στη δύσκολη στιγμή της κρίσης πήραν αποφάσεις που μας κάνουν σήμερα εμάς, και θα συνεχίσουν να κάνουν όλους τους Έλληνες, περήφανους εσαεί.

Εκεί όμως που φάνηκε το πραγματικό μεγαλείο των Ελλήνων ήταν τα δύσκολα χρόνια της κατοχής. Ο ελληνικός λαός, με πρωτόγνωρο σθένος, αντιστάθηκε μαζικά όσο κανένας άλλος λαός. Με πρωτοστάτη το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ οι Έλληνες έγραψαν σελίδες ηρωϊσμού και αυτοθυσίας. Και οδήγησαν την Ελλάδα στην απελευθέρωση. Μια απελευθέρωση, όμως, που τελικά δεν ήρθε, γιατί μπήκε η χώρα στον σπαραγμό του εμφυλίου. Για να αρχίσει μια νέα ιστορική περίοδος στην Ελλάδα. Η περίοδος των παρεμβάσεων και της ξενοκρατίας. Της ξενοκρατίας, από τους Βρετανούς αρχικά και από τους Αμερικάνους αργότερα, που καθόρισε και το αποτέλεσμα του εμφύλιου αλλά και τις μετέπειτα εξελίξεις για πάρα πολλά χρόνια. Προϊόντα της ξενοκρατίας αυτής ήταν το παρακράτος, η εξάρτηση από το παλάτι, οι κοινοβουλευτικές εκτροπές, η αποστασία και, ασφαλώς, το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Μεγάλο θύμα της ξενοκρατίας και των κάθε λογής οργάνων της υπήρξε, δυστυχώς, και το νησί μας. Η Κύπρος πλήρωσε και πληρώνει βαρύ το τίμημα της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης για 37 χρόνια κατοχής.

Της κατοχής από μια χώρα που εξακολουθεί να στιγματίζεται ως κατοχική δύναμη μιας ευρωπαϊκής χώρας. Που εξακολουθεί να περιφρονεί προκλητικά αρχές, νόμους, ψηφίσματα και αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας.

Το ιστορικά μεγάλο έπος του 1940 αποτελεί πρότυπο διαχρονικής αντίστασης. Εξήντα χρόνια μετά τη συντριβή του φασισμού και του ναζισμού, για την Κύπρο του σήμερα που συνεχίζει να αγωνίζεται, να αντιστέκεται στην κατοχή, να λέει το δικό της «Όχι» στην τουρκοποίηση της Κύπρου, το έπος του 1940 αποτελεί την πυξίδα καθοδήγησης και τον πόλο έλξης του αγώνα μας. Στην ημικατεχόμενη από τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα πατρίδα μας συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για τη δική μας ελευθερία. Είμαστε δέσμιοι της ιστορικής επιταγής να παραδώσουμε στις κατοπινές γενιές μία πατρίδα ελεύθερη και ενωμένη που να ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της, σε όλες τις κοινότητες της Κύπρου, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Αρμένιους, Μαρωνίτες και Λατίνους. Γιατί χωρίς αγώνα δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη και δικαιοσύνη, χωρίς αγώνα δεν μπορεί να υπάρξει λευτεριά.

Η φετινή επέτειος της 28ης Οκτωβρίου βρίσκει την Κύπρο να συνεχίζει τον αγώνα της για τον τερματισμό της κατοχής, για μια λύση που θα επανενώνει το νησί και τον λαό μας σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία που θα είναι λειτουργική και βιώσιμη. Μια λύση που να έχει τα εχέγγυα ότι θα αντέξει στο χρόνο. Που δεν θα τη σκιάζει η κηδεμονία της Τουρκίας. Μια λύση που θα επιτρέπει σε όλους τους Κύπριους να είναι αφέντες στον τόπο τους και θα αποτρέπει τις οποιεσδήποτε ξένες επεμβάσεις, μια λύση που θα στηρίζεται στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και θα επιτρέπει στο κυπριακό κράτος να λειτουργεί αποτελεσματικά ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μια λύση που να σέβεται και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες ολόκληρου του κυπριακού λαού, όπως κατοχυρώνονται στις πολυάριθμες διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις που αποτελούν τον κώδικα παγκόσμιας και ευρωπαϊκής συμπεριφοράς.

Δίνουμε σήμερα το μήνυμα προς όσους ενδιαφέρονται για τη λύση και για τη διαμόρφωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή ότι θα πρέπει επιτέλους να στραφούν προς την πλευρά της Τουρκίας, που είναι η πλευρά που έχει παραβιάσει και εξακολουθεί να παραβιάζει το διεθνή νόμο. Θα πρέπει να δοθεί στην κατοχική δύναμη το μήνυμα ότι δεν είναι δυνατή η ομαλή εξέλιξη της ευρωπαϊκής της πορείας χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της απέναντι στην ΕΕ και απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρώτιστη των οποίων είναι ο τερματισμός της παράνομης και αναχρονιστικής στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου, η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η άρση και ο τερματισμός όλων των τετελεσμένων που δημιούργησε στο νησί για να διαιωνίσει την διχοτομική και επεκτατική της πολιτική.

Καλούμε ταυτόχρονα την Τουρκοκυπριακή ηγεσία να ανταποκριθεί κατά τρόπο ουσιαστικό και θετικό στις άμεσες, έντιμες και ειλικρινείς προσπάθειες του Προέδρου Χριστόφια να διαμορφωθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, οι οποίες θα ανοίξουν το δρόμο για τη λύση. Καλούμε επίσης και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, που βρίσκονται και εκείνοι κάτω από τον ασφυκτικό κλοιό των τουρκικών επεκτατικών συμφερόντων και στρατηγικών στόχων, να ενώσουν τις δυνάμεις τους μαζί μας για να οικοδομήσουμε την Κύπρο που οραματιστήκαμε, την Κύπρο που θα πρέπει να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας.

Τιμώντας σήμερα την 28η Οκτωβρίου μετουσιώνουμε τα μηνύματα και τις υποθήκες της σε βιώματα αγωνιστικά. Μετουσιώνουμε τα μηνύματα της σε αισιοδοξία και πίστη στην τελική έκβαση του αγώνα μας.

Κρατούμε το αιώνιο, διαχρονικό μήνυμα της 28ης του Οκτώβρη πως λαοί που έχουν ιστορική συνείδηση, λαοί που έχουν αρετή, λαοί που ξέρουν να αγωνίζονται για ιδανικά όπως είναι η ελευθερία και η ειρήνη, τελικά δεν μπορεί παρά να έχουν μέλλον. Και ο λαός μας έχει ιδανικά, έχει αρχές, έχει αγωνιστικό πνεύμα. Δεν μπορεί παρά να έχει και μέλλον.