Σήμερα είναι μια ιστορική ημέρα για τις Δημόσιες Συγκοινωνίες στην Κύπρο. Σήμερα επικυρώνεται η πορεία μας για μια νέα εποχή στις δημόσιες επιβατικές μεταφορές.
Αισθάνομαι ξεχωριστή χαρά και τιμή, γιατί ως Υπουργός Συγκοινωνιών και ΄Εργων παρευρίσκομαι σήμερα στην τελετή υπογραφής των νέων Συμβάσεων Παραχώρησης για τις Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές για όλες τις πόλεις μας και για όλες τις κοινότητες της ελεύθερης Κύπρου.
Όταν η Κυβέρνηση Χριστόφια αναλάμβανε τη διακυβέρνηση του τόπου, μια από τις προγραμματικές δεσμεύσεις της ήταν να καλύψει ένα σοβαρό κενό που υπήρχε στις δημόσιες μεταφορές. Ένα κενό που δημιουργούσε και δημιουργεί ακόμα κυκλοφοριακά προβλήματα, που ταλαιπωρεί τον πολίτη, που πλήττει την οικονομία του τόπου, που επιβαρύνει τη δημόσια υγεία και που επιδρά αρνητικά στο περιβάλλον. Σήμερα, 21 μήνες μετά, τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία ενός σύγχρονου, αποτελεσματικού, καθολικού συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών. Ενός συστήματος που θα εξυπηρετεί τον Κύπριο πολίτη, τον εργαζόμενο, τον φοιτητή, τον ηλικιωμένο, το άτομο με αναπηρίες, τον τουρίστα, όλους αυτούς, όπως απαιτείται και επιβάλλεται σε μια χώρα που σέβεται τον εαυτό της. Σήμερα, η Κυβέρνηση κάνει ένα μεγάλο και αποφασιστικό άλμα προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής αναβάθμισης της καθημερινής ζωής των κατοίκων των αστικών περιοχών, αλλά και της έμπρακτης στήριξης της υπαίθρου και των κοινοτήτων μας.
Οι τελευταίοι μήνες ήταν πολύ δύσκολοι μήνες. ΄Ηταν μήνες γεμάτοι εξουθενωτική δουλειά, γεμάτοι ένταση, γεμάτοι μεγάλα βήματα προς τα μπρος, αλλά και παραλίγο ανατροπές. ΄Ηταν μήνες συλλογικής δουλειάς, ήταν μήνες που πάρα πολλοί άνθρωποι εργάστηκαν και συνεργάστηκαν με τόλμη και αποφασιστικότητα για την υλοποίηση ενός κοινού οράματος: Να δώσουμε στον τόπο μας το κοινωνικό αγαθό των δημόσιων μεταφορών.
Αισθάνομαι την υποχρέωση και την ανάγκη να αναφέρω κάποιους, τουλάχιστον, από τους ανθρώπους αυτούς:
· Τον Σωτήρη Κολέττα, Διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), τον πρωτεργάτη των Δημόσιων Συγκοινωνιών στην Κύπρο, ο οποίος έθεσε γερές βάσεις για μια καλή αρχή και συνέχεια αυτού που προσπαθούμε να κάνουμε.
· Τον Μάκη Κωνσταντινίδη, Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου και Πρόεδρο της Καθοδηγητικής Επιτροπής για τις Δημόσιες Μεταφορές, τον πιο στενό μου συνεργάτη και φίλο, που μου πρόσφερε και μου προσφέρει ανεκτίμητη βοήθεια.
· Την ομάδα διαπραγμάτευσης, τα μέλη της οποίας εργάστηκαν νυχθημερόν, ανέτρεψαν όλες τις προβλέψεις και έφεραν εις πέρας ένα έργο που πολύ λίγοι πίστεψαν ότι ήταν κατορθωτό: τους Πάτροκλο Κυθρεώτη του ΤΟΜ, Γιάννη Νικολαΐδη επίσης του ΤΟΜ, και τον Στέλιο Νεοφύτου του Υπουργείου Οικονομικών.
· Τον Ανδρέα Λαμπριανού, τον μέχρι πρόσφατα Διευθυντή Ελέγχου του Υπουργείου, και τώρα Έφορο Εσωτερικού Ελέγχου για την πολύτιμη βοήθειά του.
· Τον Μιχάλη Τερέπεη και τον Στέλιο Στυλιανίδη για την αφοσίωση τους όλους αυτούς τους μήνες, καθώς επίσης και την Ελπίδα Επαμεινώνδα.
· Τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, Αναπληρωτή Διευθυντή Ελέγχου του Υπουργείου, του οποίου η παρουσία ήταν καθοριστική στην πιο κρίσιμη καμπή της διαδικασίας συνομολόγησης των Συμβάσεων.
· Τον Σύμβουλο του Υπουργείου για θέματα Συμβάσεων Δημόσιας Παραχώρησης, Καθηγητή Σωτήρη Παγδατή.
· Τη Μονάδα Ενίσχυσης Δημόσιων Μεταφορών.
· ΄Ολους όσοι εργάστηκαν και βοήθησαν στη δύσκολη αυτή πορεία τους τελευταίους μήνες στο Υπουργείο και ειδικότερα στο ΤΟΜ, καθώς επίσης και όλους όσοι έθεσαν βάσεις τα προηγούμενα χρόνια για το σημερινό αποτέλεσμα.
Θέλω, επίσης, να ευχαριστήσω τη Νομική Υπηρεσία του κράτους, και ιδιαίτερα τον Κωνσταντίνο Λυκούργο και την ΄Αννη Λάμπρου Πανταζή. Ευχαριστώ, επίσης, τον Έφορο Κρατικών Ενισχύσεων και ειδικά τον Λειτουργό της Υπηρεσίας Κωνσταντίνο Χολέβα.
Η προσπάθειά μας δεν θα μπορούσε να είχε αίσια κατάληξη αν δεν είχαμε τη σθεναρή υποστήριξη των κοινοβουλευτικών κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών που στήριξαν νομοθετικά την προσπάθειά μας. Τους εκφράζω τις ευχαριστίες μου. Ευχαριστίες, επίσης, εκφράζω και στα υπόλοιπα κόμματα που μας πρόσφεραν χρήσιμες παρατηρήσεις και εισηγήσεις για τα θέματα αυτά. Θέλω να κάνω ιδιαίτερη μνεία στους Βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Συγκοινωνιών και ΄Εργων γιατί πραγματικά έδειξαν απόλυτη κατανόηση και συνέβαλαν καθοριστικά στην έγκαιρη ολοκλήρωση της συζήτησης και της παραπομπής των δύο νομοσχεδίων στην ολομέλεια της Βουλής. Να μου επιτραπεί να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Συγκοινωνιών και Έργων κ. Ζαχαρία Κουλία, χωρίς τη θερμή υποστήριξη και συμβολή του οποίου δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι προσπάθειές μας στη Βουλή.
Επίσης, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς την Ένωση Δήμων και την Ένωση Κοινοτήτων για τη μέχρι σήμερα συνεργασία μας. Προσβλέπω ότι αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί και θα τεθεί πάνω σε μια πολύ ουσιαστική βάση αναφορικά με τις Δημόσιες Συγκοινωνίες στις πόλεις και στις κοινότητές μας.
Θερμές ευχαριστίες εκφράζω και στις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις που από την αρχή στήριξαν με δυναμισμό τις προσπάθειές μας: τις ΠΕΟ, ΣΕΚ, ΔΕΟΚ, ΠΑΣΥΔΥ, ΠΟΒΕΚ, ΠΕΕΑ και ΣΕΑΚ.
Θα ήταν παράλειψη αν δεν εξέφραζα τις ευχαριστίες μου στους Νομικούς Συμβούλους των φορέων, οι νομικές γνώσεις των οποίων υπήρξαν για όλους μεγάλη βοήθεια: Τον κ. Νίκο Παπαευσταθίου, τον κ. Πάμπο Ιωαννίδη, τον κ. Ανδρέα Παπαχαραλάμπους και τον κ. Κωστάκη Μουτσουρή.
Ευχαριστίες, επίσης, οφείλουμε και στους Συμβούλους μας την εταιρεία KPMG, καθώς και στο ευρωπαϊκό Κέντρο Δημοσίου Δικαίου, που εδρεύει στην Αθήνα.
Ασφαλώς, όλες αυτές οι προσπάθειές μας θα ήταν χωρίς αντικείμενο, αν δεν υπήρχε και η ομάδα των κατ΄ εξοχήν ανθρώπων των δημόσιων συγκοινωνιών. Των ανθρώπων που για πολλές δεκαετίες πρόσφεραν στον τόπο πολύτιμες υπηρεσίες. Των ανθρώπων που πίστεψαν σε αυτό που πιστέψαμε. Των ανθρώπων που μας εμπιστεύθηκαν. Των ανθρώπων που δικαίωσαν και τη δική μας εμπιστοσύνη σε αυτούς, που δικαίωσαν την απόφασή μας να στηρίξουμε την αναβάθμιση των δημόσιων συγκοινωνιών στην Κύπρο κυρίως σε αυτούς. Θέλω να ευχαριστήσω και να σφίξω το χέρι σε κάθε ένα από αυτούς. Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί συνεργάτες, σάς ευχαριστώ πάρα πολύ. Μαζί θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια νέα εποχή στις δημόσιες συγκοινωνίες. Υπογράφουμε σήμερα τις σχετικές Συμβάσεις. Οι συμβάσεις ήταν αποτέλεσμα σκληρών, αλλά έντιμων και καθαρών διαπραγματεύσεων. ΄Εχουμε κατά την άποψή μου καταλήξει σε συμβάσεις, οι οποίες είναι σωστές και δίκαιες. Και για σας και για το δημόσιο. Συμβάσεις των οποίων οι πρόνοιες διασφαλίζουν και προοιωνίζουν μια αποτελεσματική και χωρίς προβλήματα παροχή των υπηρεσιών σας. Εκείνο όμως που εγγυάται την παραπέρα πορεία μας είναι η αμοιβαία εμπιστοσύνη, η συνεργασία και ο αλληλοσεβασμός μεταξύ μας.
Νομίζω πως δεν είναι της παρούσης να υπεισέλθουμε στις λεπτομέρειες των προνοιών των Συμβάσεων που υπογράφουμε σήμερα. Αυτό θα γίνει εν ευθέτω χρόνω.
Να μου επιτραπεί να αναφέρω κάποια γενικά σημαντικά στοιχεία:
· Οι πρόνοιες των νέων Συμβάσεων στηρίζονται πάνω σε μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία και προσέγγιση. Το μέχρι σήμερα υφιστάμενο αναποτελεσματικό σύστημα των αδειών αποκλειστικής εξυπηρέτησης μεμονωμένων περιοχών αντικαθίσταται με άδειες καθολικής εξυπηρέτησης για μεγάλες περιφέρειες. Το σύστημα των επιδοτήσεων των ζημιών των ΠΕΑΛ αντικαθίσταται με ένα σύστημα που ενθαρρύνει και επιβραβεύει την εξυπηρέτηση και την ανάπτυξη.
· Η συνολική αξία των έξι Συμβάσεων Παραχώρησης για τα επόμενα χρόνια υπερβαίνει τα 500 εκατομμύρια ευρώ.
· Κάθε Σύμβαση Παραχώρησης, αποτελείται από οκτώ κεφάλαια που καλύπτουν 41 άρθρα, και 14 παραρτήματα. Περιλαμβάνουν πρόνοιες όπως:
- Δικαιώματα και υποχρεώσεις της Αναθέτουσας Αρχής
- Δικαιώματα και υποχρεώσεις του Ανάδοχου
- Διάρκεια και τρόπος τερματισμού της Σύμβασης
- Διαδικασίες επίλυσης διαφορών
- Λεπτομερείς υποχρεώσεις του Ανάδοχου στον τρόπο παροχής υπηρεσιών
- Οικονομικά Θέματα
- Τρόπος υπολογισμού της κυβερνητικής εισφοράς
- Τεχνικά χαρακτηριστικά των λεωφορείων, κ.ά.
· Ως ημερομηνία έναρξης του νέου συστήματος Δημόσιων Συγκοινωνιών αναμένεται να είναι ο Ιούνιος 2010. Το σύστημα θα αναπτύσσεται εξελικτικά, τα δε πρώτα δείγματα (συγκοινωνιακή κάλυψη όλων των κοινοτήτων, διαφοροποίηση ωραρίων, αριθμός νέων δρομολογίων κ.ά.) θα αρχίσουν με την έναρξη του συστήματος.
· Τα κόμιστρα θα καθοριστούν με σχετικό Υπουργικό Διάταγμα. Αναμένεται ότι το ύψος τους θα κυμαίνεται ως εξής:
Κόμιστρο για όλη την Περιφέρεια (αστική και αγροτική περιοχή): 1 ευρώ. Το εισιτήριο θα ισχύει για 3 ώρες και για πολλαπλές διαδρομές.
Υπεραστικές διαδρομές:
· 3 ευρώ για μικρές διαδρομές (Λευκωσία – Λάρνακα, Λάρνακα – Αμμόχωστος, Λεμεσός – Πάφος).
· 4 ευρώ για μεσαίες διαδρομές (Λευκωσία – Λεμεσός, Λευκωσία - Αμμόχωστος, Λεμεσός – Λάρνακα).
· 5 ευρώ για μεγάλες διαδρομές (Λευκωσία – Πάφος, Λεμεσός – Αμμόχωστος, Πάφος – Λάρνακα, Πάφος – Αμμόχωστος).