Φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη βύθιση του «Τιτανικού» στις 14 Απριλίου 1912. Η βύθιση του φαινομενικά «άτρωτου» πλοίου έμεινε στην ιστορία και επέδρασε σημαντικά στα δρώμενα της ναυτιλίας του 20ού αιώνα. Η μεγάλη τραγωδία συντάραξε την ανθρωπότητα και ώθησε τα κύρια ναυτιλιακά κράτη της εποχής στη λήψη αποφασιστικών μέτρων για βελτίωση της ναυτικής ασφάλειας. Έγινε η απαρχή μιας αλυσίδας γεγονότων που οδήγησαν μετά από μερικές δεκαετίες στη δημιουργία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.

Το Συμβούλιο του ΔΝΟ, θέλοντας αφενός να τιμήσει όσους χάθηκαν στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού εκείνο το βράδυ και αφετέρου να τονίσει ότι η θυσία τους δεν πήγε χαμένη, έχει επιλέξει ως θέμα για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας: «ΔΝΟ: Εκατό χρόνια μετά τον Τιτανικό».

Από τα μέσα του 19ου αιώνα έγιναν προσπάθειες για βελτίωση της ναυτικής ασφάλειας από μεμονωμένα ναυτιλιακά κράτη. Λόγω της μεγάλης ανάπτυξης του εμπορίου, τα κράτη συνειδητοποιούσαν όλο και περισσότερο ότι ο καλύτερος τρόπος να επιτύχουν σημαντική και ευρεία βελτίωση της ασφάλειας στη θάλασσα ήταν μέσω διεθνών κανονισμών που θα εφαρμόζονταν από όλα τα ναυτιλιακά κράτη. Κάποιοι από τους κανονισμούς που δημιουργήθηκαν τότε υιοθετήθηκαν από σειρά ναυτιλιακών κρατών, η εφαρμογή τους όμως απείχε πολύ από το να θεωρείται παγκόσμια. Ο αντίκτυπος που δημιούργησε η βύθιση του «Τιτανικού» οδήγησε στην υιοθέτηση της Διεθνούς Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (International Convention for the Safety of Life at Sea) δύο χρόνια αργότερα. Ήταν η πρώτη σύμβαση που έθεσε διεθνείς κανονισμούς σχετικά με τη ναυτική ασφάλεια, όπως το να υπάρχουν σωσίβια και σωστικές λέμβοι για όλα τα άτομα που βρίσκονται στο πλοίο.

Με τη δημιουργία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) κρίθηκε αναγκαία η δημιουργία ενός εξειδικευμένου και μόνιμου διεθνούς σώματος εντός του ΟΗΕ το οποίο θα προωθεί τη ναυτική ασφάλεια πιο αποτελεσματικά. Έτσι δημιουργήθηκε ο ΔΝΟ. Με την έναρξη της λειτουργίας του το 1958, άρχισαν να δημιουργούνται διεθνή πρότυπα τα οποία αντικατέστησαν τις εθνικές ναυτιλιακές νομοθεσίες. Στην αρχή οι αρμοδιότητές του περιορίζονταν σε θέματα ασφάλειας. Γρήγορα όμως επεκτάθηκαν και καλύπτουν τους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, των νομικών θεμάτων, της τεχνικής συνεργασίας καθώς και θέματα που επηρεάζουν την αποδοτικότητα της ναυτιλίας και της ναυτιλιακής ασφάλειας, όπως η πειρατεία κατά των πλοίων.

Παρόλη τη σημαντική βελτίωση που επήλθε σε θέματα ναυτικής ασφάλειας από την εποχή του «Τιτανικού», ατυχήματα εξακολουθούν να συμβαίνουν. Αν και η περαιτέρω βελτίωση του θεσμικού πλαισίου θα βοηθούσε στη μείωση των ατυχημάτων, εντούτοις τα περισσότερα ατυχήματα αποδίδονται σε ανθρώπινα λάθη. Γι’ αυτόν τον λόγο ο ΔΝΟ εστιάζει την προσοχή του στον ανθρώπινο παράγοντα. Τα τελευταία χρόνια έχουν τεθεί σε ισχύ διεθνείς κώδικες και συμβάσεις που καθοδηγούν τις ναυτιλιακές εταιρείες στη διαχείριση και λειτουργία των πλοίων τους, δημιουργούν κουλτούρα ναυτικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής συνείδησης στη ναυτιλία και καθορίζουν πρότυπα εκπαίδευσης των ναυτικών. Όλα αυτά συνέτειναν στη σημαντική βελτίωση του επιπέδου των ναυτικών και της ασφάλειας στα πλοία.

Η χώρα μας προσδίδει ιδιαίτερη σημασία σε θέματα ναυτικής ασφάλειας, προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και προστασίας των πλοίων από παράνομες πράξεις. Η Κύπρος έχει υιοθετήσει όλες τις διεθνείς ναυτιλιακές συμβάσεις και περιλαμβάνεται στις πρώτες 30 χώρες που έχουν κυρώσει τη Σύμβαση για τη Ναυτική Εργασία, η οποία τίθεται σε ισχύ στις 20 Αυγούστου του 2013.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε υιοθετήσει σειρά μέτρων που στοχεύουν στην αναβάθμιση της ποιότητας του κυπριακού στόλου, προβαίνοντας σε συνεχείς και συστηματικούς έλεγχους τόσο των κυπριακών πλοίων όσο και των προσόντων των ναυτικών που εργοδοτούνται σ’ αυτά. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, η ποιότητα του κυπριακού στόλου έχει βελτιωθεί σημαντικά και η Κύπρος έχει καθιερωθεί ως ένα σύγχρονο και ποιοτικό νηολόγιο.