Τις μέρες αυτές υποχρεωτικά στρέφουμε το βλέμμα πίσω και προβληματιζόμαστε ξανά για τις αιτίες της τραγωδίας του Ιούλη του 1974. Όχι για να ξύνουμε πληγές αλλά για να πάρουμε τα σωστά διδάγματα και να αποφύγουμε μια επανάληψη των λαθών και του παρελθόντος. Γιατί η κριτική και η θαρραλέα αντιμετώπιση του παρελθόντος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση και επιτυχή έκβαση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.

Μνημονεύουμε σήμερα τέσσερα εκλεκτά τέκνα της Κύπρου που αντιστάθηκαν στην παράνομη δράση των πραξικοπηματιών, διδάσκοντας έμπρακτα πίστη και αφοσίωση στα πανανθρώπινα ιδανικά της δημοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας.

Πρώτοι των πρώτων, ο Ανδρέας Έλληνας, ο Θεόδωρος Πέτρου, ο Χαράλαμπος Κυρίλλου και ο Δημήτρης Ζηνιέρης, οργανώθηκαν χωρίς δεύτερες σκέψεις και συντάχθηκαν με τις νόμιμες δυνάμεις του κράτους, ενάντια σε αυτούς που εργάζονταν για την κατάλυση της δημοκρατίας. Οι τέσσερις γενναιόψυχοι άντρες δολοφονήθηκαν από πραξικοπηματικά στοιχεία καταλαμβάνοντας επάξια θέση στο πάνθεον των αγωνιστών της κυπριακής Ιστορίας.

Μνημονεύουμε επίσης σήμερα, την θυσία του Χριστόδουλου Πολυδώρου, ο οποίος έπεσε μαχόμενος στις 22 Ιουλίου 1974, στις μάχες για ανακοπή της προέλασης του Τούρκου εισβολέα, στον έναν άνισο και άδικο πόλεμο που μας επέβαλε η προδοσία και ο τουρκικός επεκτατισμός.

Παρά τον αγώνα και τις θυσίες των πέντε παλικαριών και των άλλων αγωνιστών της δημοκρατίας και της ελευθερίας, ωστόσο, το δίδυμο έγκλημα προκάλεσε πολλά δεινά στη χώρα και τον λαό μας. Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, αγνοούμενοι, πρόσφυγες και εγκλωβισμένοι, πόνος, δυστυχία και εξαθλίωση…

Ο λαός μας παρά τις δυσκολίες και τις κακουχίες στάθηκε στα πόδια του. 40 χρόνια μετά, όμως, η χώρα μας παραμένει διαιρεμένη.

Σ΄ αυτές τις τόσο σημαδιακές επετείους δεν είναι σωστό να αναλώνουμε τις δυνάμεις μας σε φραστικές καταδίκες και πολιτικές συγκρούσεις. Είναι η ώρα για εγρήγορση και ενότητα. Είναι η ώρα για συλλογικό προβληματισμό, καθώς και για κοινή δράση.

Πολιτεία και λαός τιμούμε σήμερα τους ήρωες μας που έπραξαν ακέραιο το καθήκον τους. Μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας και να δοξάσουμε τους ηρωικώς πεσόντες της αντίστασης ενάντια στο προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, που έπεσαν μαχόμενοι στις επάλξεις του καθήκοντος και της τιμής, όπως όριζε η βαθιά δημοκρατική τους συνείδηση και η αφοσίωσή τους στη νομιμότητα.

Την ίδια ώρα, το όραμα και η ελπίδα της επανένωσης της πατρίδας μας και της επιστροφής στην κατεχόμενη γη μας, μέσα από μια ειρηνική, συμβιβαστική αλλά βιώσιμη, λειτουργική και δίκαιη λύση, συνεχίζει και σήμερα να αποτελεί τον αμετάθετο στόχο μας.

Επιθυμούμε λύση, αλλά μια λύση που θα είναι αποδεκτή από την πλειοψηφία του λαού μας. Επιδιώκουμε μια λύση που θα επανενώσει την πατρίδα μας, θα αποκαταστήσει τα καταπατημένα δικαιώματα του λαού μας και θα διασφαλίζει τις συνθήκες για μια ειρηνική συνύπαρξη όλων των κατοίκων, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμενίων, Μαρωνιτών και Λατίνων, σε μια πραγματικά ελεύθερη και ευημερούσα Κύπρο. Μια λύση που θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και θα συνάδει με τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μακριά από μαξιμαλιστικές θέσεις, με ρεαλισμό και μεθοδικότητα, επιβάλλεται να πράξουμε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό για την επανένωση της πατρίδας μας.

Είναι προφανές ότι επιθυμούμε λύση το συντομότερο γιατί αναγνωρίζουμε ότι ο χρόνος δεν εργάζεται υπέρ της προοπτικής της λύσης. Αυτό όμως, δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να μας ωθήσει να δεχθούμε λύση που δεν θα βασίζεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου.

Οφείλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας μια Κύπρο απαλλαγμένη από τα λάθη του παρελθόντος, μια Κύπρο της ειρήνης, της συνεργασίας, της ευημερίας και της προκοπής. Μια Κύπρο όπως την ονειρεύτηκαν και την οραματίστηκαν όσοι έδωσαν τη ζωή τους γι’ αυτήν.