mtcw


Όσο πλησιάζουμε κάθε χρόνο τις τραγικές επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, τόσο μας συγκλονίζουν ξανά οι μνήμες και η οργή για το διπλό έγκλημα που διαπράχθηκε ενάντια στην Κύπρο και τον λαό της. Για 37 ολόκληρα χρόνια ζούμε την οδύνη και το δράμα της κατοχής, της βίαιης διαίρεσης της πατρίδας μας, το δράμα των αγνοουμένων, των προσφύγων, των εγκλωβισμένων. Πληγές που δεν επουλώνονται, πόνος που δεν απαλύνεται από τον χρόνο.

Στις 15 Ιουλίου 1974 η Χούντα των συνταγματαρχών, η οποία καταδυνάστευε τον ελληνικό λαό για επτά ολόκληρα χρόνια, έθεσε σε εφαρμογή, με τη βοήθεια των εγκάθετων της στην Κύπρο, τα απεχθή σχέδια της εναντίον της συνταγματικής τάξης της Κύπρου, ενάντια στον εκλεγμένο ηγέτη της, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ενάντια στη δημοκρατία και στα συμφέροντα του ελληνικού έθνους. Με το προδοτικό πραξικόπημα διαπράττεται το πρώτο έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού, ένα έγκλημα που θα έχει δραματικές και μέχρι στιγμής ανεπανόρθωτες συνέπειες.

Στις 8:00 το πρωί της επάρατης εκείνης 15ης του Ιούλη, τα τεθωρακισμένα και τα τανκ χτυπούσαν ανελέητα το Προεδρικό Μέγαρο, με πρωταρχικό στόχο τη δολοφονία του εκλεγμένου ηγέτη του κυπριακού λαού, του Προέδρου της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπου Μακάριου. Παρόλη τη σφοδρότητα και τον βίαιο τρόπο με τον οποίο διεξάχθηκε η επίθεση και παρόλο ότι, σίγουροι για την επιτυχία τους οι πραξικοπηματίες είχαν ήδη αναγγείλει τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου από το ΡΙΚ, ο Μακάριος διασώθηκε και λίγες ώρες μετά, από ραδιοσταθμό της Πάφου απηύθυνε το διάγγελμά του στον κυπριακό λαό με το οποίο τους διαβεβαίωνε ότι αυτός ήταν ο στόχος του πραξικοπήματος και όσο αυτός ήταν ζωντανός η Χούντα στην Κύπρο δεν θα περνούσε. Στο ίδιο διάγγελμα ο Μακάριος κάλεσε τον λαό του σε αντίσταση ενάντια στη Χούντα και τον κάλεσε να προασπιστεί τη δημοκρατία.

Εκτός από την επίθεση ενάντια στο Προεδρικό, πραγματοποιήθηκαν και πολλές άλλες επιθέσεις σε όλες τις πόλεις και πολλά χωριά της Κύπρου που στόχο είχαν να πατάξουν την αντίσταση. Πολλοί ήταν αυτοί που προασπίστηκαν τη δημοκρατία και αντιστάθηκαν στα ολέθρια σχέδια της Χούντας που στόχευαν στη διχοτόμηση του νησιού. Πολυάριθμα ήταν τα θύματα συνεπεία του πραξικοπήματος που έγραψαν με το ίδιο τους το αίμα τις λέξεις ελευθερία και δημοκρατία που θα τους στεφανώνουν στην αιωνιότητα. Αυτούς τους νεκρούς, τους ήρωες και πραγματικούς πατριώτες της αντίστασης τιμούμε σήμερα και τους μνημονεύουμε υποκλινόμενοι μπροστά στο μεγαλείο τους και στη γενναιότητα της ψυχής τους.

Με το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας και με την προσπάθεια για κατάλυση της συνταγματικής τάξης του κυπριακού κράτους, γκρεμίζονται τα τείχη της Κύπρου και με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας ή ακόμη χειρότερα με τη συνέργεια και την καθοδήγηση ορισμένων δυνάμεων, διαπράττεται και το δεύτερο έγκλημα εναντίον ενός μικρού και ανυπεράσπιστου κράτους και ενός λαού που έμελλε να ζήσει ίσως την πιο τραγική στιγμή της χιλιόχρονης ιστορίας του. Η Τουρκία, η οποία για χρόνια καιροφυλακτούσε και η οποία είχε αποτραπεί στο παρελθόν από το να εισβάλει στο νησί, βρήκε με το πραξικόπημα τη ζητούμενη αφορμή για να εφαρμόσει τα σχέδια που προετοίμαζε για δεκαετίες. Η προδοσία της Χούντας άνοιξε διάπλατα την κερκόπορτα στον Αττίλα και ανυπεράσπιστη η Κύπρος δέχθηκε τις ορδές του κατακτητή στο ήδη πληγωμένο κορμί της. Ξεριζωμός, θάνατος, εξαφανίσεις, βιασμοί και το νησί μοιράζεται στα δύο, φλεγόμενο μέσα στην οδύνη και τη συμφορά. Περήφανοι νοικοκυραίοι που είχαν με τον ιδρώτα και το μόχθο τους αποκτήσει το βιός τους, βρέθηκαν ξαφνικά αποστερημένοι των πολυτιμότερων αγαθών στη ζωή. Έχασαν συγγενείς και συγχωριανούς, τα σπίτια και τις περιουσίες τους, τη συνοχή της οικογένειας και της κοινωνίας, των πόλεων και των χωριών όπου ζούσαν.

Ένας στους τρεις Ελληνοκύπριους έζησε αυτές τις εφιαλτικές στιγμές κι αυτοί που δεν κατέληξαν πρόσφυγες ένιωσαν την οδύνη των συμπατριωτών τους και την απειλή του κατακτητή που πατούσε πια τα ιερά χώματα της πατρίδας τους, ελάχιστα μόνο χιλιόμετρα από τα δικά τους μέρη. Η Κύπρος τις μέρες εκείνες ήταν ένας πελώριος προσφυγικός καταυλισμός, με τον πανικό και την οδύνη να διαγράφεται στα πρόσωπα όλων. Με όλο αυτό το δράμα να εκτυλίσσεται, η διεθνής κοινότητα παρέμεινε αδρανής, αδύνατη ή άβουλη να αποτρέψει ή να σταματήσει τις ορδές του Αττίλα. Καμιά κίνηση εκ μέρους των δυνατών της γης να νουθετήσουν τη σύμμαχο τους, εγείροντας με τη σιωπή τους πολλά ερωτηματικά για τη δική τους ευθύνη στη διάπραξη του εγκλήματος.

Λίγες μέρες μετά η Χούντα καταρρέει μέσα στην αισχύνη της προδοσίας και επανέρχεται η δημοκρατία στην Ελλάδα. Το δράμα, όμως, του ελληνικού κυπριακού λαού συνεχιζόταν και απαιτούνταν άμεσοι χειρισμοί και συντονισμένες ενέργειες για να επιβιώσει το κράτος, να διασωθεί η οικονομία και να ανακουφιστεί ο λαός. Μέσα από τις στάχτες και τα ερείπια αναδύθηκε η δύναμη και το πείσμα της επιβίωσης, κληροδότημα χιλιετηρίδων. O λαός μας κατόρθωσε το ακατόρθωτο και όχι μόνο δεν λύγισε αλλά σήμερα είναι ισότιμο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αφήσουμε για λίγο το οδυνηρό παρελθόν και τις πληγές που ακόμα αιμορραγούν στο κορμί της Κύπρου από την κατοχή και τη μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού της και να δούμε τα αίτια της διατήρησης αυτής της απεχθούς κατάστασης. Θα ήθελα, επίσης, να κοιτάξουμε προς το μέλλον και να δούμε πώς θα μπορούσε να επανενωθεί το νησί και να επικρατήσει ξανά η ειρήνη και η ευημερία σ’ ολόκληρο τον πληθυσμό, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους.

Η Τουρκία όλα αυτά τα χρόνια παραμένει πιστή στην αδιάλλακτη και απαράδεκτη πολιτική της διχοτόμησης του νησιού, την οποία πάντοτε επεδίωκε. Τον Ιούλιο του 1974, με το πρόσχημα του πραξικοπήματος, η Τουρκία εφάρμοσε τα σχέδιά της και προχώρησε με τη χρήση βίας και την απάνθρωπη και βάρβαρη συμπεριφορά, που ορθά ονομάστηκε εθνικό ξεκαθάρισμα, στη βίαιη μετακίνηση πληθυσμών και στον διαχωρισμό του κυπριακού λαού με βάση εθνικά και θρησκευτικά κριτήρια. Η Τουρκία συνεχίζει για 37 ολόκληρα χρόνια την ίδια απαρχαιωμένη πολιτική, με την κατοχή του 37% του κυπριακού εδάφους και τη συνεχιζόμενη μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο νησί. Περιφρονεί ψηφίσματα του ΟΗΕ, αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων και ψηφίσματα άλλων διεθνών οργανισμών τηρώντας στάση που βρίσκεται καθολικά και μετωπικά σε σύγκρουση με κάθε αρχή δικαίου, τον Χάρτη του ΟΗΕ και τον επιβεβλημένο κώδικα συμπεριφοράς των μελών της διεθνούς κοινότητας.

Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια η Τουρκία κατορθώνει να συντηρεί χωρίς συνέπειες τη στάση αυτή, κλιμακώνοντας μάλιστα συνεχώς την αδιαλλαξία της, γιατί η διεθνής κοινότητα δεν έχει πάρει ακόμη εκείνα τα αποφασιστικά μέτρα που θα την ανάγκαζαν να κινηθεί προς την κατεύθυνση που επιβάλλουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Η έλλειψη βούλησης εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας για εφαρμογή των αποφάσεων της στο Κυπριακό συμβάλλουν στη συντήρηση της απαράδεκτης στάσης της Τουρκίας και της επιτρέπουν να συμπεριφέρεται αλαζονικά και κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου όλο αυτό το διάστημα.

Όπως είναι γνωστό, η διεθνής κοινότητα με βάση τα ψηφίσματα που υιοθέτησε ο διεθνής οργανισμός έχει θέσει το πλαίσιο για τη λύση του προβλήματος που προβλέπει ένα κράτος με μια διεθνή προσωπικότητα, μια κυριαρχία και μια ιθαγένεια στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Έχουν τεθεί, επίσης, οι αρχές για την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, για επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους, για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων και για αποστρατιωτικοποίηση του νησιού.

Όμως, η αρχική δέσμευση της άλλης πλευράς για ομοσπονδία τέθηκε περιφρονητικά στο περιθώριο και έχει αντικατασταθεί με την επιμονή για συνομοσπονδιακή λύση που δεν είναι τίποτα άλλο παρά απαίτηση για αναγνώριση δύο κρατών, δύο λαών και δύο κυριαρχιών. Η στάση, όμως, αυτή της τουρκικής πλευράς είναι κάθετα αντίθετη με το γράμμα και το πνεύμα τόσο των συμφωνιών κορυφής όσο και των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, που αποτελούν το πλαίσιο και τη βάση για λύση.

Ως αποτέλεσμα πρωτοβουλιών που ανέπτυξε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με την ανάληψη της προεδρίας του κράτους, άρχισε ένας νέος κύκλος διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για εξεύρεση συνολικής λύσης με γνώμονα τις αποφάσεις του.

Η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει προσέλθει σε αυτές τις διαπραγματεύσεις με κάθε καλή θέληση, προετοιμασμένη για ένα ουσιαστικό και εποικοδομητικό διάλογο και με στόχο την επανένωση της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας που θα διασφαλίζει ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα και με τα ανθρώπινα δικαιώματα όλου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, απόλυτα σεβαστά - αρχές και θέσεις που προβλέπονται σε σωρεία ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Η πλευρά μας έχει καταθέσει εμπεριστατωμένες προτάσεις που κινούνται στο πλαίσιο της συμφωνημένης βάσης λύσης. Είναι προτάσεις που στηρίζονται στα Ψηφίσματα και στον Χάρτη του ΟΗΕ, στο διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο και στις διεθνείς συμβάσεις και αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι προτάσεις που προσπαθούν στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας να γεφυρώσουν τις θέσεις των δύο πλευρών, λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες ανησυχίες της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας, και που στοχεύουν σε μια γνήσια ομοσπονδιακή λύση, βιώσιμη και λειτουργική.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποδεικνύει καθημερινά στην πράξη ότι επειγόμαστε και εργαζόμαστε για λύση έστω κι αν αντιμετωπίζει τις πλείστες φορές θέσεις και τοποθετήσεις της άλλης πλευράς οι οποίες δυστυχώς προκαλούν απογοήτευση, δυσχεραίνουν τις προσπάθειες για λύση και δημιουργούν συνεχώς εμπόδια στην επίτευξη προόδου.

Προσπάθεια της Τουρκίας όλα αυτά τα χρόνια είναι να κουράσει τη διεθνή κοινότητα ούτως ώστε κάποια στιγμή να πάψει να ενδιαφέρεται για το πρόβλημα. Γι' αυτό η επιμονή μας δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εξασθενίσει. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας καταβάλει η απαισιοδοξία. Πρέπει πάντα να βλέπουμε μπροστά, προς το μέλλον. Το μέλλον μιας επανενωμένης πατρίδας, ενός κοινού κράτους Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Κάτι τέτοιο θα είναι προς το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων μερών, προς το συμφέρον της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης της οποίας η Κύπρος αποτελεί αναπόσπαστο κράτος μέλος, προς το συμφέρον των Ηνωμένων Εθνών, της Ελλάδας και της Τουρκίας και της ασφάλειας και σταθερότητας στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Σήμερα τιμούμε επίσης τη μνήμη των εθνομαρτύρων της 9ης Ιουλίου 1821, της μέρας που η Κύπρος πλήρωνε με το δικό της βαρύ φόρο αίματος τη στήριξη της στον απελευθερωτικό αγώνα της Ελλάδας, με τον αποτρόπαιο απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και τον αποκεφαλισμό των Μητροπολιτών Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας. Όμως η απάντηση του Εθνομάρτυρα Κυπριανού στον Μουσελλίμ-Αγά λίγο πριν τον φρικτό του θάνατο, όπως καταγράφεται από τον εθνικό μας ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη, ηχεί στις ψυχές του απανταχού ελληνισμού σαν η διαχρονική απάντηση στους όποιους κατακτητές, σαν το αδιάλειπτο μήνυμα αγωνιστικότητας και αξιοπρέπειας ολόκληρου του έθνους:

« Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,

κανένας δεν εβρέθηκεν για να την-ι-ξηλείψει,

κανένας, γιατί σιέπει την που τα’ ψη ο Θεός μου.

Η Ρωμιοσύνη εννα χαθεί, όντας ο κόσμος λείψει!

Σφάξε μας ούλους τζι’ ας γενή το γαίμαν μας αυλάτζιν,

κάμε τον κόσμον ματζιελλειόν τζιαι τους Ρωμιούς τραούλλια,

αμμά ξέρε πως ύλαντρον όντας κοπή καβάτζιν

τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια.

Το ‘νιν αντάν να τρώ’ την γην, τρώει την γην θαρκέται,

μα πάντα τζιείνον τρώεται, τζιαι τζιείνον καταλυέται».

Τιμή και δόξα σε όσους θυσιάστηκαν στους αγώνες για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Τιμή και δόξα σε όσους με τη θυσία τους κέρδισαν την αθανασία στη συλλογική μνήμη του Έθνους. Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.