Για τον σκοπό αυτό και για πληρέστερη ενημέρωση του Συμβουλίου, κυκλοφορήσαμε ένα εμπεριστατωμένο έγγραφο, το οποίο κυκλοφόρησε ήδη ως επίσημο έγγραφο του Συμβουλίου, και στο οποίο αναλύεται το όλο ιστορικό των περιοριστικών μέτρων της Τουρκίας, η ευρωπαϊκή πτυχή του τουρκικού εμπάργκο στην κυπριακή ναυτιλία με παράθεση όλων των παραβάσεων των υποχρεώσεων της Τουρκίας που απορρέουν από τη σύνδεσή της με την ΕΕ με τη συμφωνία σύνδεσης και την τελωνιακή ένωση καθώς και από την ιδιότητά της ως υποψήφιας για ένταξη χώρας, καθώς και οι αρνητικές συνέπειες των τουρκικών περιοριστικών μέτρων στην Κύπρο και στην ίδια την ΕΕ.

Σήμερα κάλεσα στο Υπουργείο τους Πρέσβεις των κρατών μελών της ΕΕ για να τους ενημερώσω γι’ αυτό το θέμα που θα συζητηθεί στο Συμβούλιο την προσεχή βδομάδα. Είχα μαζί μου και εκπροσώπους της Αρχής Λιμένων Κύπρου καθώς και της Ένωσης Κυπρίων Πλοιοκτητών και του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου που εκπροσωπούν την κυπριακή ναυτιλιακή βιομηχανία.

Στην παρουσίασή μου τονίστηκε ιδιαίτερα τόσο η νομική όσο και η πολιτική πτυχή των τουρκικών περιοριστικών μέτρων. Τόνισα ιδιαίτερα ότι το τουρκικό εμπάργκο είναι επιλεκτικό και βασίζεται στη διάκριση, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό βασικές αρχές της ΕΕ στον τομέα του εμπορίου και της ναυτιλίας όπως η ελεύθερη ναυσιπλοΐα, η ελεύθερη διακίνηση, η ελεύθερη πρόσβαση σε λιμένες και η ίση μεταχείριση.

Ανέπτυξα επίσης τη νομική πτυχή του θέματος και ιδιαίτερα τις παραβιάσεις της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας του 1963 και του πρόσθετου πρωτόκολλου του 1970 καθώς και της Τελωνειακής Ένωσης.

Αναφέρθηκα επίσης στη Δήλωση της ΕΕ και των κρατών μελών της που υιοθετήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2005 και το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την Τουρκία, με τα οποία η ΕΕ καλεί την Τουρκία να εφαρμόσει πλήρως και χωρίς διακρίσεις το πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας της Άγκυρας και να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη συμφωνία σύνδεσης και το πρόσθετο πρωτόκολλο. Ιδιαίτερα τονίζονται εκείνες οι υποχρεώσεις που αφορούν την τελωνιακή ένωση Τουρκίας - ΕΕ, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να αποσυρθούν όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών, περιλαμβανομένων και περιορισμών στις μεταφορές.

Αναφέρθηκα επίσης στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2006 με βάση τα οποία αποφασίστηκε ότι οκτώ κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε θέματα πολιτικής της ΕΕ που σχετίζονται με τους τουρκικούς περιορισμούς έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα ανοίξουν και ότι κανένα κεφάλαιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων δεν θα κλείσει μέχρις ότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστοποιήσει ότι η Τουρκία εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της. Αναφορά έγινε επίσης και στην τελευταία περιοδική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία.

Τέλος αναλύθηκαν οι οικονομικές επιπτώσεις των τουρκικών περιοριστικών μέτρων τόσο σε εθνικό επίπεδο, δηλαδή στην Κύπρο, όσο και στην ΕΕ. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι στο εθνικό επίπεδο οι απώλειες για την οικονομία της Κύπρου από τα τουρκικά περιοριστικά μέτρα ανήλθαν στα 138,5 εκ. ευρώ το 2008 που αντιπροσωπεύει το 1,3% του ΑΕΠ. Δόθηκαν επίσης λεπτομερή στοιχεία για το πώς έχει επηρεαστεί αρνητικά το κυπριακό νηολόγιο με ετήσιες απώλειες για το κράτος της τάξης των 3,5 εκ. ευρώ και δραστικές μειώσεις από το 1987 μέχρι σήμερα τόσο όσον αφορά τον ρυθμό αύξησης των πλοίων υπό κυπριακή σημαία και της χωρητικότητάς τους όσο και των εσόδων του κράτους από τη ναυτιλία.

Άλλος τομέας που πλήγηκε ιδιαίτερα βαριά από τα τουρκικά περιοριστικά μέτρα είναι η λιμενική βιομηχανία με ετήσιες απώλειες της τάξης των 100 εκ. ευρώ, ιδιαίτερα όσον αφορά το διαμετακομιστικό εμπόριο και την εγκατάλειψη της Κύπρου από ορισμένες εταιρείες, λόγω ακριβώς των τουρκικών περιορισμών, και τη στροφή τους προς όφελος μη κοινοτικών γειτονικών λιμανιών.

Ο τομέας της πλοιοδιαχείρισης στον οποίο η Κύπρος έχει τα πρωτεία στην παγκόσμια αγορά, πλήγηκε επίσης σε σημαντικό βαθμό με συνολικές ετήσιες απώλειες της τάξης των 35 εκ. ευρώ και με πολλές αρνητικές συνέπειες για αρκετές εταιρείες πλοιοδιαχείρισης ευρωπαϊκών συμφερόντων που έχουν την έδρα τους στην Κύπρο.

Τέλος, όσον αφορά την ευρωπαϊκή πτυχή και τις συνέπειες των τουρκικών περιοριστικών μέτρων σε ιδιωτικά και δημόσια οικονομικά συμφέροντα κρατών μελών της ΕΕ, τονίστηκε ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο κυπριακός στόλος αποτελεί το 12% του στόλου της ΕΕ και το 77% των πλοίων υπό κυπριακή σημαία είναι ιδιοκτησίας πλοιοκτητών της ΕΕ. Για όλα αυτά τα πλοία, καθώς και για άλλα που τυγχάνει να έχουν οποιαδήποτε σχέση με την Κύπρο όσον αφορά την πλοιοδιαχείριση, το φορτίο, τη ναύλωση ή το λιμάνι, αποκλείεται ο κατάπλους τους σε τουρκικά λιμάνια ή η διεξαγωγή οποιασδήποτε μορφής εμπορίου με την Τουρκία. Τεράστια οικονομικά συμφέροντα πλοιοκτητών, πλοιοδιαχειριστών και ναυλωτών της ΕΕ πλήττονται από τα απαράδεκτα μέτρα της Τουρκίας.

Είναι γεγονός ότι η ΕΕ έχει πάρει ήδη μια πολύ αυστηρή στάση έναντι της Τουρκίας όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα με το μη άνοιγμα οκτώ κεφαλαίων και το μη κλείσιμο όλων των διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας. Η Κύπρος είναι ευγνώμων γι’ αυτήν την αλληλεγγύη της ΕΕ.

Όμως, υπάρχουν, πιστεύουμε, πολλά ακόμα περιθώρια για συντονισμένες δράσεις που θα πρέπει να ληφθούν εκ μέρους της ΕΕ για τερματισμό των αυθαίρετων περιοριστικών μέτρων της Τουρκίας σε βάρος ενός κράτους μέλους αλλά και κατ’ επέκταση της ίδιας της ΕΕ όσον αφορά τη ναυτιλία και το ελεύθερο εμπόριο. Αυτές τις δράσεις θα ζητήσουμε την προσεχή βδομάδα από το Συμβούλιο Μεταφορών και αναμένουμε να έχουμε την έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης των εταίρων μας.