Οι κλιματικές αλλαγές και η συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελούν, πλέον, πραγματικότητα που όλοι την αντιλαμβάνονται. Παρόλη την αδράνεια που επέδειξε η ανθρωπότητα στις αρχικές προειδοποιήσεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την αύξηση της οξύτητας των ωκεανών, είναι ενθαρρυντικό ότι, πλέον, έχει αναγνωριστεί από όλους ότι η αυξανόμενη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου, ιδιαίτερα του διοξειδίου του άνθρακα και οι συνεπακόλουθες αυξήσεις της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη μας επηρεάζουν το οικοσύστημα και θέτουν σε κίνδυνο τη διατήρηση της ζωής στη Γη.
Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ) συμμετέχει ενεργά και δυναμικά στον αγώνα για προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου και του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό και ως ένδειξη της έντονης προσοχής που συγκεντρώνει το θέμα των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από το ΔΝΟ, ειδικά τη χρονιά που διανύουμε, το θέμα που έχει επιλεγεί για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας είναι:
«Κλιματική Αλλαγή: Πρόκληση και για το ΔΝΟ!»
«Climate Change: A challenge for IMO too!»
Το Πρωτόκολλο του Κιότο προβλέπει ότι ο περιορισμός και η μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου από πλοία πρέπει να επιτευχθεί με την εφαρμογή μέτρων που θα διαμορφωθούν από το ΔΝΟ. Συνεπώς, ο ΔΝΟ έχει καταρτίσει ένα φιλόδοξο, αλλά συνάμα επιτεύξιμο σχέδιο δράσης και εργάζεται προς τη δημιουργία ενός υγιούς και σταθερού καθεστώτος που θα ρυθμίζει τη ναυτιλία σε παγκόσμιο επίπεδο και θα συμβάλλει στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής.
Πέραν των ρυθμίσεων που προωθούνται από το ΔΝΟ, η ίδια η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει σημειώσει αξιόλογη τεχνολογική πρόοδο προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων. Μια σειρά τεχνολογιών που μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από καινούργια πλοία είναι, πλέον, διαθέσιμες. Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να επιφέρουν μειώσεις από 15% μέχρι ακόμη και 25%, ανάλογα με τον τύπο πλοίου και το μέγεθός του. Οι σύγχρονες μηχανές πλοίων καταναλώνουν, περίπου, 10% λιγότερα καύσιμα από μηχανές που κατασκευάστηκαν δέκα χρόνια πριν, διατηρώντας την ίδια ισχύ. Επίσης, η βελτίωση της υδροδυναμικής και του σχεδιασμού των πλοίων έχει επιφέρει μείωση στην κατανάλωση καυσίμων κατά 2%-4%.
Η εξοικονόμηση καυσίμων που επιφέρουν οι τεχνολογίες αυτές, παρόλο που θεωρείται σημαντική και από οικονομικής άποψης, εντούτοις συνήθως δεν είναι αρκετή ώστε η υιοθέτησή τους να είναι οικονομικά συμφέρουσα. Η παροχή κινήτρων στη ναυτιλιακή βιομηχανία, τα οποία θα επιβραβεύουν την ενεργειακή αποδοτικότητα ούτως ώστε να βοηθηθεί η υιοθέτηση οικονομικά ασύμφορων τεχνολογιών, αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της παγκόσμιας ναυτιλίας.
Ακόμη, μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να επέλθει, και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό, από τη χρήση εναλλακτικών μορφών καυσίμων, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Η χώρα μας, έχοντας πλήρη αντίληψη της σημασίας του θέματος αυτού, έχει συμπεριλάβει στο συνέδριο «Ναυτιλιακή Κύπρος 2009» που διοργανώνουν το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας και το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο στις 27-30 Σεπτεμβρίου 2009 στη Λεμεσό, την ενότητα «Κλιματικές Αλλαγές: εκπομπές αερίων». Διακεκριμένες προσωπικότητες και εμπειρογνώμονες από όλο το φάσμα της παγκόσμιας ναυτιλίας, θα παρουσιάσουν τις απόψεις και τις εισηγήσεις τους για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από πλοία, στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΔΝΟ. Αναμένεται ότι τα αποτελέσματα της συζήτησης θα δώσουν ώθηση στις προσπάθειες που καταβάλλονται, σε παγκόσμια κλίμακα, για την αντιμετώπιση των φαινομένων των κλιματικών αλλαγών και της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν όλους μας. Έτσι και η ευθύνη αντιμετώπισής τους και επίλυσης των προβλημάτων που προκύπτουν πρέπει να βαραίνει όλους. Καμία χώρα και κανένας οργανισμός από μόνος του δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις κλιματικές αλλαγές. Όπως υποδηλοί το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ναυτιλίας, η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών είναι μια πρόκληση για το ΔΝΟ, τα κράτη μέλη του και τη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Η επιτυχής αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, τυχόν αποτυχία όμως θα είναι ολέθρια για την ανθρωπότητα.