Κυρίες και κύριοι,
Είναι με μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας και θέλω να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση να χαιρετήσω το συνέδριο σας. Σας συγχαίρω ταυτόχρονα για τη διοργάνωση του εξειδικευμένου αυτού συνεδρίου, μοναδικού στο είδος του, το οποίο αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στους τομείς της θαλάσσιας ασφάλειας και άμυνας του τόπου μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Η Κύπρος αποτελεί σήμερα μια παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη και ένα καθόλα σύγχρονο, ποιοτικό και ολοκληρωμένο ναυτιλιακό σύμπλεγμα. Ο κυπριακός εμπορικός στόλος κατέχει σήμερα τη 10η θέση παγκοσμίως και την 3η στην Ευρώπη. Επιπλέον, η Κύπρος θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πλοιοδιαχείρισης στον κόσμο. Η κυπριακή ναυτιλία θα κατείχε ακόμη πιο ψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη εάν δεν υπήρχε το τουρκικό εμπάργκο το οποίο επηρεάζει δυσμενώς τόσο τη χώρα μας και την ανάπτυξη της ναυτιλίας μας, όσο και τα συμφέροντα της ΕΕ. Καταβάλλουμε έντονες και συνεχείς προσπάθειες για άρση των απαγορεύσεων της Τουρκίας, κάτι που άλλωστε απαιτείται και βάσει των συμβατικών υποχρεώσεων της προς την ίδια την ΕΕ.
Αγαπητοί σύνεδροι,
Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στην Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφού ως νησιώτικο κράτος σε στρατηγικά γεωγραφική θέση, έχει σημαντικά οφέλη που απορρέουν από τις θαλάσσιες δραστηριότητες οι οποίες είναι από όλους παραδεκτό ότι συνεισφέρουν σημαντικά στην οικονομία και την ανάπτυξη της Κύπρου. Για την εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής στην Κύπρο, το Υπουργικό Συμβούλιο ανέθεσε τον συντονισμό στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων και ενέκρινε τη δημιουργία Συντονιστικής Ομάδας που θα εξετάζει προτάσεις και θέματα που σχετίζονται με αυτήν, υπό την καθοδήγηση του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας. Σημειώνεται ότι η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική είναι ένα εξαιρετικό μέσο για προώθηση συνεργασιών, διαλόγου και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ και γειτονικών χωρών που μοιράζονται την ίδια θαλάσσια λεκάνη. Αναγνωρίζοντας τη σημασία της ολιστικής προσέγγισης των θαλασσίων υποθέσεων, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι καθοδόν προς τη χάραξη μιας εθνικής στρατηγικής για την πλήρη αξιοποίηση και αειφόρο οικονομική εκμετάλλευση των θαλασσών της, μέσα στα πλαίσια πάντοτε συνεργασίας και διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Πολλές από τις πτυχές του συνεδρίου άπτονται θεμάτων πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας και έχουν άμεσα ή έμμεσα σχέση με την επιτυχή υλοποίηση της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής.
Η ασφάλεια και η αποτροπή εγκληματικών και τρομοκρατικών ενεργειών στη ναυτιλία είναι ουσιώδους σημασίας και πρέπει να λαμβάνονται ενέργειες πάνω σε συνεχή βάση αλλά και σε πολλά επίπεδα.
Προσφωνώντας πριν ένα περίπου μήνα το συνέδριο DigitalShip 2013 στη Λεμεσό, είχα αναφερθεί στη σημαντικότητα της χρήσης της τεχνολογίας σε θέματα ασφάλειας και αποτροπής εγκληματικών και τρομοκρατικών πράξεων. Είναι πλέον γεγονός ότι η χρήση προηγμένων τεχνολογικών συστημάτων και συστημάτων επικοινωνίας τα τελευταία χρόνια, έχει συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια των πλοίων και των ναυτικών, καθώς και στην προστασία τους από εγκληματικές και τρομοκρατικές ενέργειες. Η ναυτιλία αποτελεί εξ ορισμού μια παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία και απαιτούνται συλλογικές δράσεις από όλα τα κράτη μέσω των διεθνών σωμάτων για επιτυχή αποτελέσματα. Συνεπώς, η βελτίωση της ασφάλειας των πλοίων και η προστασία από εγκληματικές και τρομοκρατικές ενέργειες πρέπει να αποτελεί επιδίωξη του κάθε κράτους ξεχωριστά αλλά και συλλογικά μέσω των διεθνών οργανισμών.
Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ και υπό τον κίνδυνο πλοία να χρησιμοποιηθούν σε τρομοκρατικές πράξεις, ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός προχώρησε σε τροποποίηση της διεθνούς Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα, δημιουργώντας τον Διεθνή Κώδικα για την Ασφάλεια των Πλοίων και των Λιμενικών Εγκαταστάσεων, γνωστό ως ISPSCode. Σκοπός του Κώδικα είναι η δημιουργία ενός διεθνούς πλαισίου μέτρων μέσω των οποίων τα πλοία και οι λιμενικές εγκαταστάσεις θα συνεργάζονται για εντοπισμό και αποτροπή εγκληματικών και τρομοκρατικών πράξεων. Ο Κώδικας είναι σε ισχύ από το 2004 και η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μεριμνήσει από την πρώτη στιγμή για την αποτελεσματική εφαρμογή του. Όλες οι λιμενικές εγκαταστάσεις στην Κύπρο έχουν ελεγχθεί και πιστοποιηθεί ότι ικανοποιούν πλήρως τις πρόνοιες του Κώδικα, όπως και όλα τα πλοία που υψώνουν την κυπριακή σημαία. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός, όταν υιοθέτησε τον ISPSCode, αποφάσισε ότι ο Κώδικας δεν ρυθμίζει θέματα προστασίας των υπεράκτιων εγκαταστάσεων που ασχολούνται με την εξερεύνηση ή/και εκμετάλλευση στην αποκλειστική οικονομική ζώνη ενός κράτους ή των σκαφών που τις εξυπηρετούν από τρομοκρατικές ή άλλες παράνομες πράξεις. Με βάση τη σχετική απόφαση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού οι απαιτούμενες σχετικές ρυθμίσεις θα πρέπει να γίνουν από το ενδιαφερόμενο παράκτιο κράτος και ως εκ τούτου η οργάνωση του συνέδριου είναι επίκαιρη.
Πέραν των πιο πάνω, η Κύπρος έλαβε συγκεκριμένες ενέργειες και σε σχέση με την πειρατεία που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα προβλήματα της παγκόσμιας ναυτιλίας. Αφού μελετήθηκε πολύ προσεκτικά το συγκεκριμένο πρόβλημα, υιοθετήθηκε το 2012 μια ολοκληρωμένη νομοθεσία για την προστασία των κυπριακών πλοίων από πράξεις πειρατείας και άλλες παράνομες πράξεις. Πρόκειται για μια πρωτοποριακή νομοθεσία η οποία δημιουργεί το αναγκαίο νομικό πλαίσιο για ελεγχόμενη χρήση ένοπλων φρουρών σε κυπριακά πλοία όταν αυτά διαπλέουν περιοχές υψηλού κινδύνου πειρατείας. Από την υιοθέτηση της νομοθεσίας, τον Ιούνιο του 2012, και μέχρι σήμερα έχουν αδειοδοτηθεί 23 εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφάλειας σε πλοία, ενώ 125 κυπριακά πλοία έχουν κάνει χρήση των προνοιών της, κάτι που αποδεικνύει την επιτυχία της ως προς την ικανοποίηση των απαιτήσεων και αναγκών της ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Στο Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων έχει εγκατασταθεί Σύστημα Παρακολούθησης της Κυκλοφορίας των Πλοίων και Ενημέρωσης (VTMIS) το οποίο λειτουργεί σε 24ωρη βάση και καλύπτει την ευρύτερη περιοχή της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η εγκατάσταση προηγμένων συστημάτων παρακολούθησης της κυκλοφορίας των πλοίων και ανταλλαγής πληροφοριών, η αποφασιστικότητα που επιδεικνύεται στην εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων καθώς και η δημιουργία πρωτοποριακών νομοθετικών πλαισίων έχουν αναβαθμίσει σημαντικά τα επίπεδα ασφάλειας των κυπριακών πλοίων και τα επίπεδα ασφάλειας, πρόληψης και αποτροπής εγκληματικών και τρομοκρατικών πράξεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Φανερώνουν επίσης την αποφασιστικότητα της χώρας μας να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή.
Τελειώνοντας, επιτρέψετε μου να κλείσω με κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό να ειπωθεί σ’ αυτές τις δύσκολες οικονομικά εποχές που περνούμε. Η ναυτιλία είναι ένας τομέας που προσφέρει διαχρονικά στην κυπριακή οικονομία. Υπολογίζεται ότι αποτελεί πέραν του 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της χώρας μας. Η προσπάθεια μας στρέφεται προς την ανάπτυξη της οικονομίας και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στο νησί μας. Η ναυτιλία μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση καθώς αποτελεί μια πλατιά πύλη διοχέτευσης ξένων επενδύσεων στη χώρα μας. Ήδη, το σύστημα φόρου χωρητικότητας που εφαρμόζει η Κύπρος τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αποδίδει, προσελκύοντας ξένες εταιρείες στη χώρα μας στην προσπάθεια τους να επωφεληθούν του ολοκληρωμένου αυτού φορολογικού συστήματος. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τη ναυτιλία μας και ευελπιστούμε ότι η κυπριακή ναυτιλία θα έχει ένα ακόμη καλύτερο μέλλον.
Σας εύχομαι κάθε επιτυχία στο συνέδριο σας και ευελπιστώ ότι θα καταστεί θεσμός, συμβάλλοντας έτσι στην αναβάθμιση των επιπέδων ασφάλειας και άμυνας του θαλάσσιου χώρου της Κύπρου και ευρύτερα της ανατολικής Μεσογείου.