Είναι με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχτηκα την πρόσκληση να απευθύνω χαιρετισμό στο 3ο Ετήσιο Συνέδριο Τηλεπικοινωνιών Info-com.Cy 2011. Θα ήθελα να χαιρετίσω θερμά όλους τους παρευρισκομένους και να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου προς τους οργανωτές του Συνεδρίου. Το Συνέδριο που διοργανώνεται για τρίτη συνεχή χρονιά στην Κύπρο και προσελκύει μεγάλο ενδιαφέρον, έχει καθιερωθεί ως ένα φόρουμ ανταλλαγής απόψεων μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων (δραστηριοποιούμενων στην αγορά, κυβερνητικών λειτουργών και ρυθμιστικών Αρχών) από Ελλάδα και Κύπρο, για τρέχοντα και επίκαιρα θέματα που αφορούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την κοινωνία της πληροφορίας γενικότερα.
Και οι τέσσερις θεματικές ενότητες του Συνεδρίου είναι και επίκαιρες και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες. Όμως, θα ήθελα να σταθώ λίγο στην τρίτη ενότητα γιατί αυτές τις μέρες εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στην ομαλή μετάβαση της Κύπρου στην ψηφιακή τηλεόραση. Όπως όλοι γνωρίζουμε, στις 30 Ιουνίου τερματίζονται οι αναλογικές μεταδόσεις. Όλες οι συναρμόδιες Υπηρεσίες του κράτους (Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Γραφείο Επιτρόπου Ρυθμίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών), η καθεμιά στον δικό της τομέα, εργάζονται για την χωρίς προβλήματα μετάβασή μας στο ψηφιακό περιβάλλον. Θα ήθελα και από αυτό το βήμα να καλέσω όλα τα νοικοκυριά της Κύπρου που δεν έχουν τηλεοπτικούς δέκτες με ενσωματωμένο αποκωδικοποιητή MPEG4 να προμηθευτούν έγκαιρα εξωτερικό αποκωδικοποιητή και να συντονιστούν με τα ήδη λειτουργούντα ψηφιακά δίκτυα. Σε αντίθετη περίπτωση, από την 1η Ιουλίου δεν θα μπορούν να βλέπουν τηλεόραση.
Είναι γνωστό ότι οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών σε κλάδους που ασχολούνται άμεσα με την τεχνολογία αλλά και σε κλάδους στους οποίους έμμεσα η τεχνολογία βοηθά να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί, αποτελούν μείζονα κινητήρια δύναμη οικονομικού και κοινωνικού εκσυγχρονισμού και έναν από τους κύριους μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης, αύξησης της παραγωγικότητας, προώθησης της καινοτομίας και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Παράλληλα, οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών παρέχουν νέα εργαλεία με τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν οι διάφορες κοινωνικές προκλήσεις, όπως οι κλιματικές αλλαγές, η αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας, η μείωση του διοξειδίου του άνθρακα και η γήρανση του πληθυσμού. Είναι απαραίτητες για την πρόοδο σε όλους τους σημαντικούς επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς και βοηθούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Ως εκ τούτου, βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην επιτυχή υλοποίησή της. Το Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη (η ψηφιακή στρατηγική της Ευρώπης), είναι μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και έχει κεντρικό ρόλο στην επιτυχή υλοποίηση της όλης στρατηγικής.
Σε εποχές οικονομικής κρίσης, οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών αποτελούν βασικό εργαλείο και «έξυπνη επένδυση», αφού βοηθούν στη δημιουργία και διατήρηση θέσεων εργασίας και στην οικονομική ανάπτυξη και επομένως στη γρηγορότερη έξοδο από την κρίση, ενώ παράλληλα δημιουργούν τη βάση για σταθερή μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.
Αντιλαμβανόμενοι τα τεράστια οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την ευρεία χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών από όλους τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα, και ειδικά σε μια περίοδο όπου η οικονομία μας χρειάζεται ενίσχυση, αναπτύσσουμε μια ολοκληρωμένη ψηφιακή στρατηγική για την Κύπρο. Σε μια χώρα όπως είναι η Κύπρος, όπου το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας βασίζεται σε υπηρεσίες, η ψηφιακή στρατηγική θα συμβάλει στη βελτίωση και αναβάθμιση των υπηρεσιών αυτών, έτσι ώστε η χώρα μας να αποτελέσει περιφερειακό κέντρο στην παροχή υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης και τουρισμού και να προσελκύσει επενδύσεις στους τομείς αυτούς.
Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της δουλείας που έχουμε να κάνουμε, θα ήθελα να σταθούμε λίγο στις επιδόσεις μας σε σύγκριση με τους εταίρους μας στην ΕΕ. Στις 26 Μαΐου είχαμε στο Συμβούλιο Τηλεπικοινωνιών μια διεξοδική συζήτηση για το πού βρισκόμαστε στο θέμα της ψηφιακής ατζέντας και η κάθε χώρα έδωσε τη δική της εκτίμηση και εισηγήσεις. Η Επίτροπος και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Neelie Kroes μας είχε πληροφορήσει ότι σε λίγες μέρες από τότε θα τίθετο σε λειτουργία σε διαδικτυακή μορφή ο πρώτος πίνακας επιδόσεων των κρατών μελών και της ΕΕ στα θέματα της ψηφιακής ατζέντας. Πράγματι στις 31 Μαίου ανέβηκε στο διαδίκτυο το Digital Agenda Scoreboard, όπου παρουσιάζονται διάφοροι δείκτες που αφορούν την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα των κρατών μελών και ιδιαίτερα δείκτες σε σχέση με την ευρυζωνικότητα, τη χρήση του διαδικτύου, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το ηλεκτρονικό εμπόριο και το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Παρόλο ότι αρκετές επιδόσεις της Κύπρου έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, στις πλείστες η Κύπρος σκοράρει γενικά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ενδεικτικά αναφέρω τα ακόλουθα:
· Στον τομέα της γεωγραφικής κάλυψης έχει σημειωθεί τεράστια πρόοδος. Από το 30% το 2009, η Κύπρος έχει φτάσει στο 100% το 2010, πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 82,5%. Είμαστε δεύτεροι στην Ευρώπη μετά το Βέλγιο.
· Η ευρυζωνική διείσδυση αυξήθηκε από το 18,2% το 2008, στο 22,2% το 2009 και στο 24,4% το 2010. Είμαστε δωδέκατοι στην Ευρώπη και πολύ κοντά στον μέσο όρο που ήταν 26,6%.
· Το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα ήταν 45% το 2009, αυξήθηκε στο 49,8% το 2010, ενώ στα άλλα κράτη μέλη ήταν κατά μέσο όρο 65%. Είμαστε 24οι στην Ευρώπη.
· Το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο κάθε μέρα, ή σχεδόν κάθε μέρα ήταν 34% το 2009, αυξήθηκε στο 40,3% το 2010, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 53,1%. Είμαστε 22οι στην Ευρώπη.
· Το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες ήταν 22% το 2009, αυξήθηκε στο 25,4% το 2010, ενώ στα άλλα κράτη μέλη ήταν κατά μέσο όρο 41,2%. Είμαστε 23οι στην Ευρώπη.
· Το ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες ήταν 72% το 2009, αυξήθηκε στο 73,7% το 2010, ενώ στα άλλα κράτη μέλη ήταν κατά μέσο όρο 75,7%. Είμαστε 20οι στην Ευρώπη.
Προφανώς, η βελτίωση της Κύπρου σε κάποιους τομείς είναι ενθαρρυντική. Όμως, παραμένουν πολλά που πρέπει να κάνουμε για να φθάσουμε τουλάχιστο στο μέσο όρο της ΕΕ και πιστεύουμε ότι η υιοθέτηση και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής στρατηγικής, την οποία όλοι θα πρέπει να στηρίξουμε, θα συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τη συμμετοχή των πολιτών στο κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό γίγνεσθαι και θα έχει ως φυσικό επακόλουθο τη βελτίωση των ψηφιακών δεικτών της Κύπρου.
Η ψηφιακή μας στρατηγική με ορίζοντα μέχρι το 2020, έχει ολιστική προσέγγιση και περιλαμβάνει:
(α) τη σύνδεση όλης της Κύπρου με δίκτυα υψηλών και υπερ-υψηλών ταχυτήτων,
(β) τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της Κυβέρνησης και την παροχή αποτελεσματικών και αποδοτικών δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προσβάσιμων σε όλους,
(γ) την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού με την εκπαίδευση και επιμόρφωση όλων των πολιτών συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού,
(δ) την προώθηση της χρήσης των τεχνολογιών, των πληροφοριών και των επικοινωνιών από τον ιδιωτικό τομέα, και
(ε) τη λήψη μέτρων που θα βοηθήσουν στην πράσινη ανάπτυξη, όπου η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών θα βοηθήσει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στην καλύτερη ενεργειακή απόδοση.
Στον τομέα της ευρυζωνικότητας, οι στόχοι που έχουμε θέσει είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους που τίθενται στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Στρατηγική, δηλαδή καθολική δυνατότητα ευρυζωνικής πρόσβασης (στόχος που αναμένεται να επιτευχθεί μέχρι το τέλος του χρόνου) και δυνατότητα υπερταχείας πρόσβασης μέχρι το 2020.
Για την υλοποίηση των στόχων αυτών, θα επιδιώξουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε η αγορά να επενδύσει για να δημιουργηθούν οι υποδομές που θα υποστηρίζουν τις ταχύτητες αυτές. Πιστεύουμε ότι η εξ αρχής χρηματοδότηση της δημιουργίας υποδομών από το κράτος δυνατόν να στρεβλώσει την αγορά και να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για επενδύσεις. Αφού εξαντληθούν οι δυνατότητες της αγοράς, σε περίπτωση που υπάρχουν ακόμα περιοχές χωρίς την επιθυμητή πρόσβαση, τότε θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο κρατικής χρηματοδότησης. Η Κυβέρνηση δεν θα προκρίνει οποιαδήποτε τεχνολογία. Θα δώσουμε στην αγορά τη δυνατότητα να αξιοποιήσει όλες τις πιθανές τεχνολογίες στη βάση της τεχνολογικής ουδετερότητας. Θα προωθήσουμε την αδειοδότηση ραδιοσυχνοτήτων για τη λειτουργία ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών όλων των τεχνολογιών που ανήκουν στην οικογένεια IMT (International Mobile Telecommunications) όπως GSM, UMTS, LTE, WiMax. Παράλληλα, για να εξασφαλίσουμε τα μέγιστα οφέλη και να πετύχουμε τους στόχους μας κατά τον πιο αποδοτικό τρόπο, θα πρέπει να αναπτυχθούν συνεργασίες μεταξύ των διάφορων φορέων, ώστε οι συνολικές επενδύσεις να είναι συμφέρουσες και υλοποιήσιμες. Η Κυβέρνηση θα ενεργήσει ως καταλύτης προς τον σκοπό αυτό.
Επιπρόσθετα, η Κυβέρνηση μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην αύξηση της χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων και των ευρυζωνικών εφαρμογών και υπηρεσιών από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Ήδη προσφέρονται αρκετές ηλεκτρονικές υπηρεσίες στον πολίτη από την Κυβέρνηση. Υπάρχουν όμως πολλά περιθώρια βελτίωσης. Στόχος μας σε αυτή την κατεύθυνση είναι να αναθεωρήσουμε τη στρατηγική μας για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και να προσφέρουμε όλες τις υπηρεσίες επιγραμμικά. Όπως γνωρίζετε βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική διαδικασία από το Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής για καταρτισμό νέας στρατηγικής και τη δημιουργία κεντρικής διαδικτυακής πύλης. Πιστεύουμε ότι αν υπάρχουν διαθέσιμες επιγραμμικές υπηρεσίες και ο κόσμος γνωρίζει την ύπαρξή τους, τότε θα τις χρησιμοποιεί. Και εμείς ως Υπουργείο έχουμε ιδίαν εμπειρία από τις υπηρεσίες που προσφέρει το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, η χρήση των οποίων παρουσιάζει αλματώδη άνοδο χρόνο με τον χρόνο. Προγραμματίζουμε επίσης και άλλες δράσεις που έχουν σκοπό να καλλιεργήσουν ψηφιακή κουλτούρα και να διασφαλίσουν ότι οι πολίτες έχουν τις δεξιότητες και τα μέσα να χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες. Άμεση προτεραιότητά μας είναι η διοργάνωση εκστρατειών ενημέρωσης για τα οφέλη που παρέχει η χρήση των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών, καθώς και η προώθηση των υφιστάμενων δημόσιων ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Η αύξηση της ζήτησης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών θα ανοίξει τον δρόμο στην αγορά να αναπτύξει υπηρεσίες μεγαλύτερου εύρους και να επενδύσει σε δίκτυα υψηλών ταχυτήτων.
Κλείνοντας, θα ήθελα να καλωσορίσω όλους τους παρευρισκόμενους και να ευχηθώ κάθε επιτυχία στο πολύ σημαντικό αυτό συνέδριο.